جو بايدن، رييسجمهور كنوني و دونالد ترامپ، رييسجمهور پيشين ايالات متحده در آخرين دور رأيگيري مقدماتي درونحزبي روز سهشنبه تعداد كافي آراي نمايندگان را به دست آوردند تا نامزدهاي احتمالي احزاب خود شوند. نگاهها در سراسر دنيا اكنون به سمت اين دو نامزد جنجالي امريكا دوخته شده است. در دنياي ناامني كه دستكم در دو جنگ خونين درگير است، ناظران معتقدند كه رويكرد متفاوت ترامپ و بايدن ميتواند بر آينده امنيت جهان تاثير قابل توجهي داشته باشد. در همين رابطه، خطر جنگ هستهاي نيز از گوشه و كنار به گوش ميرسد و در تازهترين دور از تهديدات روسيه، ولاديمير پوتين، رييسجمهور اين كشور، غرب را به حمله هستهاي تهديد كرده است. او گفت در صورت تهديد روسيه، حاكميت يا استقلال آن، روسيه آماده استفاده از سلاحهاي هستهاي است، اما ابراز اميدواري كرد كه ايالات متحده بتواند از اين تصميم او جلوگيري كند. اخيرا نيز سيانان در گزارشي مدعي شد كه ايالات متحده دستكم يكبار در طول جنگ اوكراين خود را براي حمله هستهاي روسيه آماده كرده بوده است. اين امر ميتواند در ماههاي آتي نيز رخ دهد. اكنون صفآرايي ترامپ و بايدن ميتواند سياست ايالات متحده در قبال جنگ اوكراين را رقم زند. پس رقابت در امريكا نشان ميدهد كه حدود 8 ماه آينده، نهتنها اقليم سياسي ايالات متحده، بلكه سراسر جهان بهشدت داغ، پرتلفات و احتمالا تلخ خواهد بود.
آخرين راند رقابت درون حزبي
روز سهشنبه انتخابات در چهار ايالت، نمايندگاني را كه بايدن و ترامپ براي احراز نامزدي به آن نياز داشتند را در اختيارشان گذاشت. اكنون آنها در مسير رقابتي ميان حزبي و رودررو قرار دارند كه ميتواند سرنوشت بسياري از مسائل را در دنيا تعيين كند. هر دو نامزد رقيب براي رسيدن به اين مرحله راه چندان سختي نداشتند و نظرسنجيها نيز از ماهها پيش نشان ميداد كه احتمالا ترامپ و بايدن بار ديگر رودرروي هم قرار خواهند گرفت.
اما براي بسياري از رايدهندگاني كه با پيچ و تابهاي روزمره سياست آشفته ايالات متحده آشنا و سازگار نيستند، اين هفته لحظهاي خاص است و نشان ميدهد كه راه پرپيچ و خم انتخاب قدرتمندترين اقتصاد جهان از همان فرداي انتخابات در ماه نوامبر براي دور بعد آغاز ميشود. شايد به جرات بتوان گفت كه در كمتر جاي جهان اينچنين رقابتي وجود داشته باشد. اين رقابت مجدد بين ترامپ و بايدن، كه اولين رقابت مجدد در انتخابات رياستجمهوري ايالات متحده از سال 1956، ميرود تا شكافهاي سياسي و فرهنگي شديد در جامعه رو به دوقطبي شدن ايالات متحده را عميقتر كند.
زنگ خطر به صدا در آمد
روز سهشنبه بايد زنگ خطري براي كساني باشد كه هنوز شك داشتند كه ترامپ، كه در چهار پرونده كيفري با 91 مورد قضايي روبهروست، نماينده حزب جمهوريخواه در انتخابات سراسري پاييز امسال است. رييسجمهور سابق امريكا در مسيري است كه نمايندگان كافي را به دست آورد تا نامزد حزب جمهوريخواه در انتخابات رياستجمهوري شود. او احتمالا به همين روش در رقابت با بايدن ادامه خواهد داد و كارزار او به نظر از خود او پرشورتر ظاهر شده است، چرا كه عملا در انتخابات درون حزبي رقيب جدياي نداشت و نيكي هيلي نيز اميدي واهي به صحنه رقابت با ترامپ دوخته بود. تا روز يكشنبه، ترامپ 140 نماينده كمتر از 1215 نماينده مورد نياز براي كسب نامزدي جمهوريخواهان در همايش ملي حزب در تابستان امسال داشت. 161 نماينده جمهوريخواه در روز سهشنبه در جورجيا، ميسيسيپي، ايالت واشنگتن و هاوايي ميتوانست به حساب نمايندگان مورد نياز ترامپ ريخته شود. ترامپ با حضور قدرتمند در روز سهشنبه توانست تمام نمايندگان را در جورجيا، ميسيسيپي و ايالت واشنگتن جارو كند. ايالت هاوايي نمايندگان را بر اساس تناسب تخصيص ميدهد تا ساير نامزدها نيز بتوانند سهم كمي از آرا به دست آورند.
مخالفان بايدن نااميد شدند
دموكراتهايي كه نميخواستند بايدن دوباره نامزد شود، در روز سه شنبه نااميد شدند. بايدن نيز مانند ترامپ به كسب نمايندگان كافي براي نامزدي حزب دموكرات در انتخابات رياستجمهوري نائل شد. جو بايدن تا روز سهشنبه 102 نماينده كمتر از 1968 نماينده مورد نياز براي كسب نامزدي دموكراتها را اخذ كرده بود و ميتوانست 254 نماينده دموكرات را روز سهشنبه در جورجيا، ميسيسيپي و ايالت واشنگتن، علاوه بر رقابتهاي حزبي براي جزاير مارياناي شمالي و دموكراتهاي خارج از كشور كه در آن روز به پايان ميرسد، به دست آورد. با كسب نمايندگان لازم، اكنون بايدن نيز نامزد رسمي حزب دموكرات شده است. بايدن بدون هيچ مخالف بزرگي به سرعت به اين مرحله رسيد. اما او همچنين با مقاومت مداوم جناح چپ حزبش مواجه است كه تهديدي براي لكهدار كردن اين دستاورد محسوب ميشوند. مجموعهاي از فعالان مترقي و رهبران مذهبي در جورجيا و ساير ايالتها شركتكنندگان دموكرات را تشويق ميكنند كه به هيچ يك از نامزدهاي رياستجمهوري رأي ندهند. اين در حالي است كه اخيرا رأي اعتراضي «نظري ندارم» در ميشيگان دو نماينده به دست آورد. منظور از اين اعتراض نمادين، هشداري در مورد انتخاب مجدد بايدن به دليل حمايت او از جنگ اسراييل عليه حماس در غزه است. در حالي كه ستاد انتخاباتي بايدن ميگويد نگران اين امر نيست، رييسجمهور ايالات متحده اگر ميخواهد اميدوار باشد ترامپ را در ماه نوامبر شكست دهد، بايد حزب خود را پشت سرش متحد كند. بايدن اين فرصت و اميد را دارد تا با پس از كسب نامزدي رسمي حزب دموكرات، بتواند بخش عمدهاي از حمايت حزبش را به دست آورد و كمكها مالي به كارزار انتخاباتياش را تسريع و تسهيل كند.
ايالت جورجيا
ايالت جورجيا يكي از ايالتهاي پرنوسان در سالهاي اخير بوده است و هر دو نامزد مشتاقند تمام آنچه را در چنته دارند، در اين ايالت حساس رو كنند. تكليف برخي ايالات از هماكنون براي ماه نوامبر روشن است و همگان ميدانند كه آنها بهطور سنتي به نامزدهاي يكي از دو حزب راي خواهند داد. آنچه انتخابات ايالات متحده را هيجانانگيز و البته پيشبيني ناپذير ميكند، همين ايالات نوساني است كه در دورهاي به سمت دموكراتها و در دورهاي ديگر به سمت جمهوريخواهان در چرخشند. ايالت جورجيا در سال 2020 ميدان نبردي محوري بود و رقابت در آن آنقدر نزديك كه ترامپ خود را ملزم دانست كه «11780 راي گمشده » را بيابيد و پيروزي بايدن در آن را لغو كند. تلاشي كه البته راه به جايي نبرد.
هر دو نامزد در روزهاي منتهي به انتخابات مقدماتي روز سهشنبه، جورجيا را در اولويت قرار دادهاند. اما آنها پيامهاي بسيار متفاوتي را در مسابقات دوئل آخر هفته ارايه كردند. سخنراني شنبه ترامپ در جورجيا با پيامي آغاز شد كه از شركتكنندگان خواسته بود از افرادي كه به خاطر نقش خود در شورش كنگره 6 ژانويه در حال گذراندن دوران زندان هستند، حمايت كنند. رييسجمهور سابق سپس همراه با مارجوري تيلور گرين، نماينده سرشناس كنگره از اين ايالت روي صحنه ظاهر شد. ترامپ او را به دليل فرياد زدن بر سر بايدن در طول سخنراني وضعيت اتحاديه، زني «شجاع» خواند. ترامپ همچنين به ديدار خصوصي شب قبل خود با ويكتور اوربان، نخست وزير راستگراي مجارستان اشاره كرد.
در همين ايالت، بايدن كه براي نيرو بخشيدن به ائتلاف خود متشكل از رايدهندگان رنگينپوست، جوانان و حومه شهرها تلاش ميكند، به همراهان جنجالي ترامپ و هواداران راست افراطي او اشاره كرد. او گفت: «آزاديهاي ما به معناي واقعي كلمه در رأيگيري در نوامبر مشخص ميشود.»
كارزار دو رقيب
با توجه به اينكه هر دو نامزد به كسب نمايندگان لازم براي نامزدي رسيدهاند، حركت رسمي از مرحله مقدماتي به مرحله انتخابات سراسري انتخابات 2024 شروع شده است. از اين پس هم در راهبرد و هم در تاكتيك كارزارهاي انتخاباتي دو رقيب شاهد تغييراتي خواهيم بود. معمولا از اين روز به بعد، نامزدها پيام خود را تغيير ميدهند تا با طيف وسيعتري از رأيدهندگان - به ويژه ميانهروها و مستقلها - صحبت كنند چرا كه در مقايسه با رايدهندگان تندرو كه در انتخابات مقدماتي تصميمگيري ميكنند، نقش و تأثيرگذاري بيشتري در انتخابات سراسري دارند. به نظر ميرسد كه ترامپ علاقهاي به پذيرش لحن فراگيرتر يا معتدلتر از خود نشان نميدهد. او هنوز اصرار دارد كه نتايج انتخابات 2020 دزديده شده است و كساني را كه در يكي از تاريكترين روزهاي تاريخ مدرن در ايالات متحده به ساختمان كنگره اين كشور يورش بردند، تمجيد ميكند.
از سوي دموكراتها، وضعيت كمي پيچيدهتر است چرا كه بايدن كه اكنون رييسجمهور امريكاست، با چالشهاي بيشماري در تصميمگيري مواجه است. او بايد وضعيت شكننده اقتصاد را براي مردمش توجيه كند و جنگ غزه نيز براي او به لكه سياهي در ميان كارنامه خاكسترياش بدل شده است. در آستانه انتخابات مقدماتي روز سهشنبه، رييسجمهور دموكرات يك كارزار جديدي را به عنوان بخشي از سرمايهگذاري 30 ميليون دلاري در ميدان رقابت رونمايي كرد كه با وجود نگرانيها در مورد سن بايدن، خود را موثرتر از ترامپ ميداند. بايدن اميدوار است با افزودن به حاميان خود، كه برخي از آنها ديگر تمايلي براي كمك به او نميبينند، وجهه خود را تقويت كند و در رقابتي كه به هيچ روي آسان نخواهد بود، بر ترامپ پيروز شود.
ترامپ كار را براي بايدن آسان نخواهد كرد. يك ابركميته اقدام سياسي حامي ترامپ پوستر تبليغاتي جديدي منتشر كرد كه در آن ميپرسيد: «اگر بايدن برنده شود، آيا ميتواند تا سال 2029 زنده بماند؟» عوارض ناشي از سن و سال بايدن ماههاست كه دستمايه رقيب او شده است و در سايه نگرانيها، حتي در درون حزب دموكرات، مشكلات شناختي و ذهني بايدن، نقطه ضعف اين چهره دموكرات در رقابت با ترامپ خواهد بود. از سوي ديگر، نامعلوم بودن جنگ غزه و اوكراين نيز بر موفقيت بايدن در رقابت سايه سنگيني انداخته است و او در تلاش است تا دست كم به نوعي اين وضعيت را روشنتر كند. او اخيرا از اتهام ضبط اسناد محرمانه در دوران معاونت رييسجمهوري جان به در برده است، اما همين مساله ميتواند به نقطه ضعفي ديگر برايش بدل شود.
در مورد ترامپ نيز وضع چندان ساده نيست. از اتهامات مربوط به توطئه براي براندازي انتخابات شكست خورده گرفته تا انبار كردن غيرقانوني اسناد طبقهبندي شده در املاك خود در فلوريدا، دونالد ترامپ را با چهار كيفرخواست جنايي در چهار شهر مختلف در حالي كه براي بازپسگيري كاخ سفيد رقابت ميكند، مواجه كرده است. اين پروندهها كه در مجموع به 91 مورد كيفري ميرسد، با سرعتهاي متفاوتي در دادگاهها در حال رسيدگي است. ممكن است برخي از آنها امسال به مرحله پيش از تشكيل دادگاه نيز نرسند، اما برخي از آنها ممكن است در هفتههاي آتي تشكيل شوند. اين مساله نيز ميتواند براي ادامه كارزار ترامپ مشكلآفرين باشد.