پشت پرده پيام هسته‌اي امريكا به تهديد اتمي مسكو جهان به عصر جنگ سرد بازگشت؟
نمايش بازدارندگي يا رويارويي خاموش!
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، روز جمعه بار ديگر روسيه را به واسطه جنگ در اوكراين به چالش كشيد. ترامپ در واكنش به تهديدات هسته‌اي ديميتري مدودف، معاون شوراي امنيت روسيه و از متحدان نزديك ولاديمير پوتين اعلام كرد كه دو زيردريايي هسته‌اي به منطقه اعزام كرده و در مقابل نيروي دريايي روسيه اعلام كرد كه زيردريايي راهبردي هسته‌اي «پرنس پوژارسكي» كه جديدترين عضو ناوگان زيردريايي‌هاي روسيه و مجهز به موشك‌هاي بالستيك است، با موفقيت به پايگاه اصلي ناوگان شمالي در «گاجيوو» رسيده است. اين فعل و انفعال‌ها در‌حالي است كه مدودف هفته گذشته دو بار دولت ترامپ را متهم كرد كه امريكا و روسيه را به سمت جنگ سوق مي‌دهد و در پاسخ به تهديد ترامپ درباره تحريم‌هاي جديد، با لحني تهديدآميز توان هسته‌اي روسيه را يادآور شد. او همچنين در پيامي در تلگرام به ترامپ توصيه كرد سريال آخرالزماني «مردگان متحرك» را تصور كند و به ظرفيت شوروي سابق براي حملات هسته‌اي خودكار اشاره كرد. اگرچه مدودف قدرت اجرايي ندارد، اما اظهارات تحريك‌آميزش بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌ها داشت و به عنوان ابزاري هدفمند در دستگاه پيام‌رساني كرملين به كار گرفته شد. به گزارش سي‌ان‌ان، مدودف كه زماني تكنوكراتي ليبرال بود، اكنون به ملي‌گرايي افراطي تبديل شده و با انتشار پست‌هاي تحريك‌آميز در شبكه‌هاي اجتماعي، رقباي روسيه را به سخره مي‌گيرد. تحليلگران معتقدند نقش او در استراتژي رواني روسيه بسيار حساب شده است. موسسه مطالعات جنگ نيز با انتشار گزارشي او را ابزاري براي دامن زدن به ترس و وحشت در ميان تصميم‌گيرندگان غربي معرفي كرده است. آناتول ليون، فعال در موسسه كوئينسي اما اظهارات مدودف و پاسخ ترامپ را صرفا نمايشي مي‌داند. سي‌ان‌ان در ادامه گزارش خود مدعي شد: اين تنش لفظي پس از آن شكل گرفت كه ترامپ ضرب‌الاجل جديدي براي پايان جنگ در اوكراين تعيين و روسيه را به تحريم‌هاي بيشتر تهديد كرد؛ اولتيماتومي كه انتظار نمي‌رود كرملين آن را بپذيرد. همزمان نشريه واشنگتن‌پست با اشاره به ناتواني غرب در تحميل تحريم‌هاي موثر بر اقتصاد روسيه آورده است: اقتصاد روسيه در سال گذشته بيش از ۴درصد رشد داشت و پيش‌بيني مي‌شود امسال نيز هر چند با سرعت كمتر، رشد كند. پوتين با اتخاذ وضعيت جنگي، ايجاد شبكه‌اي جديد از شركاي تجاري براي صادرات نفت و بهره‌گيري از ناوگان مخفي حمل و نقل دريايي، تحريم‌ها را پشت‌سر گذاشته و حالا مشتريان اصلي نفت روسيه، چين و هند هستند. ترامپ نيز اخيرا تمايل بيشتري به استفاده از «تحريم‌هاي ثانويه» عليه شركاي تجاري روسيه نشان داده است. او روز چهارشنبه ماليات وارداتي نامشخصي بر هند وضع كرد كه در كنار تعرفه ۲۵درصدي بر كالاهاي هندي اعمال شد. در واكنش، پالايشگاه‌هاي دولتي هند خريد نفت روسيه را موقتا متوقف كردند، اما مقامات هند تاكيد دارند كه سياست اين كشور تغيير نكرده است. درآمد نفتي تقريبا نيمي از بودجه روسيه را تشكيل مي‌دهد؛ هند ۳۸درصد و چين ۴۷درصد از صادرات نفت خام روسيه را خريداري مي‌كنند. به گزارش واشنگتن‌پست در‌حالي كه حمايت ترامپ از تحريم‌هاي ثانويه با هدف كلان او براي رسيدن به توافق تجاري با چين در تضاد است، اما به نظر مي‌رسد رويكرد نرم‌تري نسبت به پكن اتخاذ كرده و برخي محدوديت‌هاي صادراتي را تعليق كرده است. وزير خزانه‌داري امريكا اما هشدار داده كه چين در صورت ادامه خريد نفت روسيه ممكن است با تعرفه‌هاي وارداتي تا سقف صددرصد مواجه شود. حال نيز كارشناسان معتقدند تحريم چين به دليل خريد نفت روسيه احتمالا شانس دستيابي به توافق تجاري فوري اين كشور با واشنگتن را كاهش داده و ممكن است با تلافي پكن، اقتصاد جهاني را مختل و خطر ركود در امريكا را افزايش دهد.