از سلطه PSG بر اروپا تا چالش سياسي - مديريتي
مرور فصل فوتبال ۲۰۲۵
در سالي كه هيچ تورنمنت بزرگ ملي فوتبال برگزار نشد، فوتبال باشگاهي تيتر اصلي اخبار را به خود اختصاص داد و پاريسنژرمن (PSG) به عنوان يكي از برجستهترين برندگان فصل ۲۰۲۵ مطرح شد.
PSG فصل را با قهرماني در ليگ قهرمانان اروپا در اواخر ماه مه به اوج رساند؛ جايي كه با پيروزي قاطع ۵-۰ مقابل اينترميلان، ارزش انسجام تيمي در برابر صرفا گرد آوردن ستارهها را به نمايش گذاشت؛ پيامي كه سرمربي تيم، لوييس انريكه، به روشني بر آن تأكيد كرد.
اين مربي پيشين تيم ملي اسپانيا، تيمي ساخته كه كيفيت فني را با سرعت و تهاجم تركيب ميكند و پس از سالها سلطه داخلي، PSG سرانجام شايستگي كسب نخستين تاج اروپايي خود را به طور كامل اثبات كرد.
عثمان دمبله لحن فصل را از همان ابتدا تعيين كرد و در ادامه به عنوان برنده توپ طلا و بهترين بازيكن مرد فيفا انتخاب شد. با وجود شكست ۳-۰ برابر چلسي در فينال جام جهاني باشگاهها، PSG همچنان در موقعيت مناسبي قرار دارد تا سلطه خود بر فوتبال فرانسه را حفظ كند و بار ديگر مدعي جدي ليگ قهرمانان باشد.
در انگلستان، ليورپول در نخستين فصل آرنه اسلات پس از جانشيني يورگن كلوپ، با قدرت قهرمان ليگ برتر شد. با اين حال، پس از هزينههاي سنگين تابستاني، انتظار تداوم اين سلطه جاي خود را به فصلي دشوار داده است؛ چرا كه خريدهاي جديد به سختي با هم هماهنگ شدهاند و فشارها بر اسلات رو به افزايش است.
بارسلونا نخستين فصل خود تحت هدايت هانسي فليك را با موفقيت پشت سر گذاشت و بهرغم محدوديتهاي شديد مالي، قهرمان لاليگا شد؛ آن هم در شرايطي كه بازيهاي خانگي خود را به طور موقت در ورزشگاه قديمي المپيك برگزار ميكرد و نوكمپ در حال بازسازي بود.
لامين يامال بيشترين توجه رسانهها را به خود جلب كرد، اما فليك بابت ارتقاي سطح بازيكناني چون رافينيا، پدري، فرمين لوپس و فران تورس نيز تحسين شد. بارسلونا سال ۲۰۲۵ را بار ديگر در صدر لاليگا به پايان رساند و اميدوار است در اروپا نيز مدعي باشد؛ ضمن آنكه بازگشت به نوكمپ ميتواند فشارهاي مالي باشگاه را كاهش بدهد. رئال مادريد سالي پرنوسانتر را تجربه كرد. تيم كارلو آنچلوتي فصل گذشته قهرماني ليگ را از دست داد و در مرحله يكچهارم نهايي ليگ قهرمانان حذف شد. سپس ژابي آلونسو پيش از جام جهاني باشگاهها هدايت تيم را بر عهده گرفت. با اين حال، مادريد در نيمهنهايي اين رقابتها مغلوب PSG شد و سال در حالي به پايان رسيد كه گزارشهايي از ناآرامي در رختكن و پرسشهاي تازه درباره آلونسو، پس از نتايج ضعيف، منتشر ميشد.
در ساير ليگها، بايرن مونيخ بار ديگر عنوان قهرماني بوندسليگا را به دست آورد، در حالي كه ناپولي با پيروزي ۲-۰ مقابل كالياري در هفته پاياني، قهرمان سريآ ايتاليا شد. نسخه گسترشيافته جام جهاني باشگاهها بار ديگر برتري فوتبال اروپا در سطح جهاني - و همچنين توزيع جوايز مالياي كه اين برتري را حفظ ميكند - را برجسته ساخت. پنج باشگاه اروپايي به مرحله يكچهارم نهايي رسيدند، در كنار فلوميننزه و پالميراس از برزيل و الهلال عربستان. فلوميننزه الهلال را شكست داد اما در نيمهنهايي مغلوب چلسي شد، و چلسي نيز در فينال نمايشي قدرتمند ارائه داد تا PSG خسته را شكست بدهد. اين تورنمنت در عين حال نگرانيهايي درباره فشار كاري بازيكنان ايجاد كرد؛ چرا كه بسياري از آنها بدون يك تعطيلات تابستاني واقعي، وارد فصلي طولاني در آستانه جام جهاني ۲۰۲۶ ميشوند. گرماي شديد و توفانهايي كه باعث توقفهاي موقت بازيها شد نيز هشداري جدي براي تابستان آينده به شمار ميرود. در نگاه به آينده، اسپانيا پس از يك مرحله انتخابي چشمگير، يكي از مدعيان اصلي جام جهاني ۲۰۲۶ به حساب ميآيد، در حالي كه توماس توخل به تدريج در حال تثبيت اقتدار خود در تيم ملي انگلستان است. آرژانتين نيز همچنان از مدعيان محسوب ميشود، هرچند ترديدهايي درباره حضور ليونل مسي وجود دارد. مسي همچنان در ايالات متحده خبرساز بود؛ جايي كه اينتر ميامي قهرمان MLS شد و جوردي آلبا و سرخيو بوسكتس نيز نقشهاي كليدي ايفا كردند. در امريكاي جنوبي، فلامينگو قهرمان كوپا ليبرتادورس شد و فيليپه لوئيس با اين موفقيت، جايگاه خود را به عنوان يكي از اميدبخشترين مربيان جوان قاره تقويت كرد. عملكرد الهلال در جام جهاني باشگاهها و قهرماني الاهلي در ليگ قهرمانان آسيا، تأثير سرمايهگذاريهاي كلان در ليگ حرفهاي عربستان را برجسته ساخت؛ هرچند همچنان اين پرسش مطرح است كه رشد اين ليگ حاصل ستارههاي وارداتي است يا نشانهاي از توسعه واقعي فوتبال بومي. در فوتبال زنان، انگلستان با پيروزي مقابل اسپانيا، قهرمان جهان، در فينال مسابقات قهرماني اروپا به صدر فوتبال زنان رسيد. اسپانيا نيز با هدايت سرمربي جديد خود، سونيا برمودس، با شكست آلمان و قهرماني در ليگ ملتهاي اروپا در ماه دسامبر، تا حدي اين ناكامي را جبران كرد.
علاوه بر اينها فوتبال حواشي زيادي مخصوصا در بعد مديريتي داشته است. اوج اين حواشي در مراسم قرعهكشي جام جهاني خودش را نشان داد. جايي كه جياني اينفانتينو نسخه كليشهاي خود را به فوتبال ارائه داد. رييس فيفا توصيف هيات حاكمه فوتبال به عنوان «تامينكننده شماره يك شادي براي بشريت» براي بيش از 100 سال را چندين بار تكرار كرد. نگرانكنندهتر اينكه، اين تنها مقدمهاي براي يك ويديوي فيفا بود كه تفسيري بسيار سياسي شده از نقش دونالد ترامپ در درگيريهاي جهاني ارايه ميداد، به عنوان توجيهي براي اعطاي يك «جايزه صلح» جديد.
رايجترين واكنشها به اين موضوع در فوتبال - از جمله از سوي بسياري از رأيدهندگان به اينفانتينو - شوك، انزجار و خشم، هرچند با كمي تمسخر بود. مردم نميتوانستند باور كنند كه اين ورزش به اين شكل مورد استفاده قرار ميگيرد و همه اينها با فشار يك مرد - اينفانتينو - در حالي كه خودش به دنبال جلب رضايت مرد ديگري، يعني ترامپ، بود انجام ميشود. حاشيه بعدي قيمتهاي بليت جام جهاني بود.
در اين زمينه تقريبا هيچ اظهارنظر عمومي وجود نداشت، حتي زماني كه قيمتهاي ننگين بليت جام جهاني فيفا اعلام شد. بعد از آن تلاش فيفا براي شروع يك عقبنشيني پس از هجوم خشم هواداران، با ارائه بليتهاي ۴۵ پوندي به معدود خوششانسها، متعاقبا به عنوان «بازي روابط عمومي» توصيف شد.
در اينجا يك سوال بزرگ به وجود ميآيد. فوتبال متعلق به كيست؟ و چرا ورزش اجازه ميدهد اين اتفاق بيفتد؟ چرا به نظر ميرسد كه اجازه ميدهد همه چيز بدتر شود؟ چرا مبارزه براي آنچه قرار است نماينده آن باشد، اينقدر كم است؟ دلايل اين امر البته واضح است.
مانند جامعه، زيرساختهاي اين بازي نيز به سمت يك مدل اقتصادي - سياسي خاص هدايت ميشوند كه مخالفت را بسيار دشوار ميكند. اين موضوع در مورد فيفا حتي حادتر است، زيرا اين يك سيستم حمايتي است كه در آن تا زماني كه درآمدها رو به افزايش باشند، آرا دائما به نفع رييس برگردانده ميشوند. فيفا ميتواند از اينفانتينو بر اين اساس دفاع كند كه رأيدهندگان او - يعني فدراسيونهاي كشورهاي مختلف - از او راضي هستند. هيچكس جرات نميكند - يا زحمت - صحبت كردن را به خود نميدهد.