به مرگ چاره نجستم كه در جهان مانم
به عشق زنده شدم تا كه جاودان مانم
چو مردم از تن و جان وارهاندم از زندان
به عشق زنده شوم جاودان به جان مانم
به مرگ زنده شدن هم حكايتي است عجيب
اگر غلط نكنم خود به جاودان مانم
در آشيانه طوبي نماندم از سر ناز
نه خاكيم كه به زندان خاكدان مانم
با رسيدن بيست و هفتم شهريورماه، همزمان با روز بزرگداشت شعر و ادب پارسي، نام و ياد شاعر بزرگ ايران زمين، استاد محمدحسين شهريار در فراخناي سرزمينمان و فراتر از آن در كشورهاي مجاور طنين انداخته است. امسال نيز پس از گذشت 27 سال از خاموشي آن شاعر بزرگ شيعه، انقلابي و بزرگ زبان فارسي و تركي آذري و در پانزدهمين سالگشت نامگذاري روز «شعر و ادب فارسي» با نام «شهريار سرزمين شعر و ادب» بار ديگر ياد و خاطره آن «بلبل داستان سراي غزل فارسي» را گرامي ميداريم.
ادبيات ايران گسترهاي است فراخ دامن كه گلهاي عطرآگين بسيار در دامن خود پرورش داده است؛ گلهايي كه رايحه دلانگيز آنها جان را سرمست ميسازد. اما در اين ميان دلانگيزترين رايحهها، شميم خوشبوي حكمت، اخلاق و عرفان است كه به اعتباري ارجمندترين مضموني است كه دستمايه آفرينشهاي ادبي قرار گرفته است و استاد شهريار با آفريدن چكامههاي ماندگار در اين عرصه، گوي سبقت را از همگنان و همگان ربوده است.
استاد شهريار به گواهي انبوه اشعار درخشانش از آغاز فعاليت ادبي خود، چون عاشق صادق امامت و ولايت ظاهر شده و سرودههاي ناب و اثرگذار در ستايش خاندان عصمت و طهارت سروده است. الهام از آيات نوراني كلام الهي، عشق به نبي مكرم اسلام و خاندان پاكش در سرودههاي مقاطع مختلف استاد موج ميزند. او همانند پير و مراد خود حافظ از دولت قرآن و عنايت اهل بيت به شعر و شهرتي جهانشمول نايل شد. مروري بر دواوين استاد شيفتگي به مباني زلال ديني و اعتقادي به ويژه عشق بيپايانش به اهلبيت عصمت و طهارت را گواهي مي دهد:
توسل چارده معصوم را كن
كه قرآن خواندشان سبع المثاني
پاك اعتقادي و پارسايي استاد شهريار همگان را به خضوع و فروتني واميداشت، كدامين مسلمان و دوستدار خاندان پيامبر است كه بوي عشق و محبت به اهلبيت را از واژه واژه سرودههاي او درنيابد:
برو بهكار خود اي دون كه در ديار علي
به عالمي نفروشند مويي از زهرا
يا آنجا كه اين پير عارف و به تعبير زيبا و رساي مقام معظم رهبري «حكيم»، راز و نيازهاي شبانه خود را به عرصه شعر كشانده، غزل مناجات علي را مي سرايد:
علي اي هماي رحمت تو چه آيتي خدا را
كه به ماسوي فكندي همه سايه هما را
كه استقبال از غزل خواجه حافظ شيرازي است با مطلع:
به ملازمان سلطان كه رساند اين دعا را
كه به شُكر پادشاهي ز نظر مران گدا را
اگر شاعر بزرگ هر روزگاري را با مشخصه يا لقب ويژهاي بشود ناميد، بايد شهريار را به نام «شاعر علي اي هماي رحمت» ناميد. با پيروزي انقلاب اسلامي استاد شهريار و شعرش حياتي دوباره يافت. او در واپسين سالهاي پيش از پيروزي انقلاب اسلامي از پيري و كند شدن طبع خود سخن ميگفت، پيروزي انقلاب اسلامي را فرصتي براي خود تلقي كرد و سرود:
مژده اي دل كه تو را يار خريدار آمد
دل به دلخواه تو و بخت تو را يار آمد
و در شعر ديگري سرود:
در اين فصل كه خورشيد بازميگردد
اميد در دل نوميد باز ميگردد
با شعر خود به استقبال ورود امام شتافت و سروده ماندگار «مقام رهبري» را سرود:
تو آن سروي كه چون سر بر كني سرها بيارايي
وگر سرور شدي آيين سرورها بيارايي
به نقاش ازل ماني كه با نقشي جهانآرا
چمنها با گل و سرو و صنوبرها بيارايي
نه هر كو كاروان راند، رموز رهبري داند
تو روحالله رهي داري كه رهبرها بيارايي
بدين شوق شهادتها چه بيم از لشگر كافر
كه هر آني، تو آن داني كه لشگرها بيارايي
و بدينترتيب 10 سال آخر حيات خود را از سال ١٣٥٧ تا سال ١٣٦٧ با اشتياق و شور به همراهي مردم ايران در كنار انقلاب اسلامي به آفرينش آثار پرشور پرداخت. استاد دهه آخر عمر خود را دهه جهاد قلمي عنوان كرده و ميفرمود: «من 10 سال آخر عمرم زنده شدم. » حضور ادبي پرشور استاد در صحنههاي دفاع مقدس در بسياري از شاعران پيشكسوت و شاعران جوان شوق پيوستن به صفوف شعر پايداري را برانگيخت؛ اشعاري كه استاد در دهه پاياني عمرشان براي انقلاب اسلامي سرودند، در واقع سرمشقي براي شاعران ديگر بود. در پي توجه استاد به موضوع و مضموني خاص، شاعران ديگر نيز به تأسي از ايشان گام در اين وادي مينهادند.
استاد شهريار حماسهپرداز بزرگ انقلاب و نظام مقدس اسلامي با دل و جان شيفته حضرت امام و مقام معظم رهبري بود و اين راز شيفتگي را در اشعار گوناگون ابراز كردند. مقام معظم رهبري نيز به كرات استاد شهريار را چه در دوران حيات و چه پس از وفات مورد توجه و عنايت خود قرار دادهاند و در ديدار مهمانان داخلي و خارجي كنگره بزرگداشت يكصدمين سال تولد استاد شهريار او را با لقب «شاعر حكيم» ياد كردند؛ لقبي كه ستارگان پرتلالو تاريخ ادبيات كشورمان همچون فردوسي و نظامي داشتهاند.
ياد شهريار شعر ايران همسال شعر باد