سوغات غم

حالا چهار گروه شده‌اند؛ جانباختگان، مفقودان، مصدومان و جان‌بدربُردگان! اينجا در تهران، در هرمزگان، در نيشابور، در سراسر كشور كه در كاروان 60 هزار نفري حجاج امسال نماينده‌اي دارند، ليست‌ها را لحظه‌به‌لحظه مي‌گردند تا ببينند عزيزان‌شان كي و چگونه به كشور برمي‌گردند؛ از گروه اول و دوم، شايد تنها جنازه‌هاي‌شان بازگردد، گروه سوم كه با پاي سالم رفته‌اند، روي برانكارد در حال بازگشتند و گروه چهارم، آنهايي هستند كه حالا هر روز مي‌شنوند؛ «خدا خيلي رحم كرد». زنده مانده‌اند، بازگشته‌اند به آغوش خانواده‌هاشان اما هيچ كدام از جان‌بدربردگان اين سال، شبيه به پيش از آن تجربه هولناك نخواهند شد. مرگ را از نزديك، به فاصله چند قدم و چند متر تجربه كرده‌اند و حجم نامتناهي از مرگ را به چشم ديده‌اند؛ در آن پشته كشته‌ها، يك عزيزي، دوستي، هم‌اتاقي يا يك هم‌كارواني را جا گذاشته‌اند و در هفت روزي كه مي‌گذرد، تلخي اين فراق نابه‌هنگام را با خود حمل كرده‌اند. حالا تمام‌شان بازمي‌گردند با بغض فرو خورده فراق ياران و چمدان‌هايي پر از سوغات اندوه و غم. لبخندها ماسيده، شادباش‌ها همه تسليت شده و چشم‌‌هاي برخي‌هامان در انتظار شنيدن خبري از عزيزشان، در تقلاي بالا و پايين كردن مداوم ليست‌ها و نام‌ها، سفيده شده است. اين عكس، روايت ناب اين روزهاي تمام ماست؛ آنها بازگشته‌اند اما با اندوه بي‌پايان درگذشتگان، با ياد آنها كه احرام بستند و رداي سفيد هم لباس دين‌شان شد و هم كفن عافيت‌شان.