نقش و جايگاه معلم دردنياي جديد
شهين‌دخت ميان‌دشتي٭
معلم ماندگارترين عنصر تعليم و تربيت است كه به‌رغم تحولات گسترده و عميق درابعاد مختلف زندگي بشر، همچنان جايگاه خود را حفظ كرده است، از مكتبخانه تا مدرسه و از نظام سنتي آموزشي تا نظام مدرن همچنان اين عنصر اساسي در چرخه فرآيند آموزش و پرورش پابرجا مانده است.
گسترش تكنولوژي و فناوري‌هاي اطلاعاتي و رسانه‌اي معلم را نه‌تنها به حاشيه نرانده است بلكه او را در متن قرار داده و اين دستاوردها را در اختيار و خدمت او گذاشته تا بيش از گذشته نقش خود را ايفا كند و جايگاه خود را در دنياي جديد افزايش داده و ارتقا بخشد.
ده‌ها ميليون معلم در جهان امروز رداي اين حرفه را بر تن دارند و به عنوان عنصر كليدي تحولاتي را در نظام‌هاي آموزشي ايجاد كرده‌اند، به عبارتي اين معلمان هستند كه تفاوت‌هاي نظام‌هاي كارآمد يا ناكارآمد آموزشي را نمايان مي‌سازند به اين معنا كه يك نظام آموزشي بدون اتكا به نقش و جايگاه معلم نمي‌تواند به كارآمدي دست يابد و علوم و تكنولوژي و فنون و محتوا و برنامه‌هاي آموزشي بدون برخورداري از معلمان توانمند و با انگيزه راه به جايي نمي‌برند.
باور به اين نقش و جايگاه تعيين‌كننده متوليان امر در جهان را بر آن داشته تا در راستاي توانمندسازي معلمان در ابعاد مختلف تلاش كنند. حرفه معلمي را در تراز جهاني بايدموردتوجه قرار داد و شاخص‌هاي حرفه‌اي را به عنوان تضمين‌كننده اين نقش ارتقا بخشيد.
در كشور ما نيز مسوولان و متوليان در سطوح مختلف بايد بپذيرند كه سند تحول بنيادين آموزش و پرورش بدون معلم راه به جايي نخواهد برد و اگر بهترين سند تهيه و قوي‌ترين برنامه‌ها تدوين شود اما به نقش و جايگاه معلم در اين تحول توجه كافي صورت نگيرد آب در هاون كوبيدن است.
تمام آنچه در اسناد و برنامه‌ها تدوين مي‌شود در گرو اتفاقي است كه با محوريت معلم در كلاس درس يا موقعيت آموزشي بايد روي دهد و اين اتفاق بدون داشتن معلماني توانمند و با انگيزه روي نخواهد داد.
حال پرسش اساسي اين است كه آيا در كشور ما باور واقعي به نقش و جايگاه معلم كه در دنياي جديد به رسميت شناخته شده است وجود دارد؟ به نظر مي‌رسد برخلاف تظاهر به اين باور حال و روز معلمان بازنشسته و شاغل خلاف اين موضوع را نشان مي‌دهد و تا زماني كه همچنان اين رويكردها و نگرش‌ها حاكم است اميدي به تحول بنيادين وجود ندارد و ما نيز فاصله‌مان با دنياي در حال توسعه بيشتر خواهد شد.
٭ مسوول گروه صفحه مدرسه