به افتخار دموكراسي «خوب» عربي

جايزه صلح نوبل را بايد جايزه‌اي براي انقلاب ياسمن تونس دانست كه آغازگر معركه انقلاب‌هاي عربي در منطقه بود و اگرچه پيروان منطقه‌اي آن از راه بازماندند، اما مادر انقلاب خود به قله دموكراسي رسيد.

كميته صلح نوبل مستقر در اسلو، با اعلام عنوان برنده جايزه امسال خط بطلاني بر تمام پيش‌بيني‌ها و گمانه‌زني‌ها كشيد كه بيشتر حدس و گمان‌شان در ميان نام‌هاي مشهور جهاني مي‌گشت. اما كميته صلح؛ «هيات چهارگانه گفت‌وگوي ملي تونس» را كه به گمان كمتر كسي مي‌رسيد لايق جايزه صلح نوبل دانست. دليل اعطاي اين جايزه به اين نهاد تلاش‌هاي آنها براي بازگرداندن آرامش به اين كشور و ارايه راه‌حلي مسالمت‌آميز پس از انقلاب ۲۰۱۱ و زماني كه تونس در آستانه جنگ داخلي بود، عنوان شده است.

كميته صلح نوبل پيشتر اعلام كرده بود كه ليستي شامل ۲۰۵ فرد و ۶۸ سازمان را براي نامزدي صلح نوبل از نقاط مختلف جهان دريافت كرده است. هرچند اين ليست محرمانه است اما برخي رسانه‌ها پيش‌بيني مي‌كردند كه پاپ فرانسيس، رهبر كاتوليك‌هاي جهان، آنجلا مركل صدراعظم آلمان، جان كري و محمد جواد ظريف وزراي خارجه امريكا و ايران نيز از جمله نامزدهاي مطرح براي دريافت جايزه امسال باشند. فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا با اشاره به اعطاي جايزه صلح نوبل به اين نهاد، در صفحه توتيتر خود نوشت: تونس نشان داد «اتحاد ملي و دموكراسي» راه خروج از بحران براي كشورهاي منطقه است.

گفتني است زماني كه تونس پس از انقلاب، در سال 2013 با شورش و بي‌نظمي و ترور رهبران مخالف روبه‌رو بود، اين نهاد از نمايندگان سنديكاي مختلف در اين كشور از جمله اتحاديه عمومي كارگران و اتحاديه حقوق بشر تونس تشكيل شد، تا ميان گروه‌هاي مخالف ميانجيگري كرده و راه را براي برگزاري انتخابات مسالمت‌آميز فراهم كند. ويدد بوچامي رييس اتحاديه كارفرمايان تونس، حسين عباسي دبيركل اتحاديه كار عمومي تونس، عبدساتر بن موسي رييس ليگ حقوق بشر تونس و محمد فاضل محمود رييس مجمع عمومي، اعضاي اين هيات بودند.

تونس در حالي اين روش متمدنانه را براي پايان منازعات داخلي برگزيد كه بسياري از كشورهاي عربي منطقه در لهيب شعله‌هاي انقلابي مي‌سوختند كه با خودسوزي محمد بوعزيزي 26 ساله، در 265 كيلومتري پايتخت تونس، آغاز شده بود. اما تونس اگرچه آغازگر قيام‌ها بود، از تحولات بعدي در كشورهاي ديگر منطقه به ويژه مصر، فهميد چه راهي را نرود. اين در حالي بود كه در پي ترور «شكري بلعيد» و «محمد براهمي»، دو تن از رهبران مخالفان تونس تنش‌هاي سياسي در تونس به وجود آمده بود و اين كشور را تا حد درگيري‌هاي مسلحانه داخلي پيش مي‌برد اما اسلامگرايان حاكم از حزب نهضت با عدم تكرار اشتباه اخوان‌المسلمين در مصر، پذيرفتن مذاكرات و راه دادن به اين كميته مانع از تكرار وقايع مصر و ليبي در اين كشور شدند.

كميته صلح نوبل در بيانيه خود براي معرفي« هيات چهارگانه گفت‌وگوي ملي تونس» به عنوان برنده جايزه، ابراز اميدواري كرده است كه اين جايزه راه را براي دموكراسي در تونس هموارتر سازد. كميته همچنين عنوان كرده كه اين جايزه بايد انگيزه‌اي براي تمامي آنهايي شود كه به دنبال برقراري صلح و دموكراسي در خاورميانه، شمال ‌آفريقا و ساير نقاط جهان‌اند. يادآوري مي‌شود جايزه صلح نوبل كه ارزش آن ۸ ميليون كرون سوئد (حدود ۸۵۰ هزار يورو) است به صورت سنتي روز دهم دسامبر، در سالمرگ آلفرد نوبل، بنيانگذار اين جايزه و مخترع ديناميت در اسلو اهدا خواهد شد. سال گذشته ملاله يوسف‌زي، فعال حقوق كودكان از پاكستان و كايلاش ساتيارتي، فعال حقوق كارگران از هند به‌طور مشترك جايزه صلح نوبل را از آن خود كردند.