• ۱۴۰۳ سه شنبه ۲۸ فروردين
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 3377 -
  • ۱۳۹۴ سه شنبه ۵ آبان

كتابخانه

واقعيت‌هاي سياسي ساخته مي‌شوند؟

محمدرضا تاجيك استاد علوم سياسي دانشگاه شهيد بهشتي در كتابي كه تحت عنوان «سياه، سفيد، خاكستري» توسط انتشارات تيسا منتشر شده اين پرسش را در ميان گذاشته كه «واقعيت‌هاي سياسي ساخته مي‌شوند؟»اين كتاب متشكل از 40 مقاله است كه برخي از آنها عبارتند از؛ «سياست و آنتاگونيسم»، «اخلاق و سياست»، «پايان سياست اصلاح‌طلبي»، «مرگ اصلاحات»، «نقد ماركسيسم»، «الهيات اصلاح‌طلبي»، «پوپوليسم و دموكراسي»، «شبح ماركس؟!»، «جنبش بوق» و... . نويسنده در نخستين مقاله اين كتاب با اشاره به مفهوم «تحليل» و تعريف آن مي‌نويسد: تحليل يعني كشف اين نكته كه چگونه ما واقعيت را به گونه‌اي خلق كنيم كه عيني و طبيعي به نظر مي‌رسد، نه پرده‌برداري از واقعيت عيني... تحليل به ما امكان و استعداد حل مسائل را از راه منحل كردن، يعني از راه توصيف آنها به زباني متفاوت مي‌دهد.

 

سازه‌‌انگاري سياست خارجي جمهوري اسلامي

در تحليل‌ها و تبيين‌هايي كه درباره سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران انجام گرفته عمدتا از مباني نظري جريان خردگرا استفاده شده است. در اين اثر كوشش شده تا سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با استفاده از رويكرد سازه‌انگاري مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد و به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود كه چه عواملي در تدوين اصول سياست خارجي جمهوري اسلامي موثر است؟ آيا امكان استفاده از رويكرد سازه‌انگاري براي تحليل دوره‌هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران از دوره هاشمي‌رفسنجاني تا روحاني وجود دارد؟به باور نويسندگان اين اثر، در كنار بررسي نقش ساختارهاي مادي در سياست خارجي كه عموما در ساير آثار نگاشته شده درباره سياست خارجي ايران مورد توجه واقع شده‌اند، پرداختن به نقش ساخت‌راه‌هاي معنايي، هنجارها، ارزش‌ها و قواعد كه هويت جمهوري اسلامي و به دنبال آن سياست خارجي كشور را شكل داده‌اند، ضروري است و بدون آن هر گونه تحليل ناقص خواهد بود. «از هاشمي تا روحاني» كه توسط انتشارات «تيسا» به بازار كتاب راه يافته است شامل پنج فصل است كه در آن به صورت تفكيك شده سياست خارجي دولت‌هاي هاشمي‌رفسنجاني، سيد محمد خاتمي، محمود احمدي‌نژاد و حسن روحاني مورد مطالعه، بررسي و مقايسه قرار گرفته است.

 

سبقه ملي و ديني «اعتدال»

«اعتدال» از مفاهيمي بود كه با روي كار آمدن دولت يازدهم به رياست حسن روحاني مورد بحث، نقد و نظر توسط بسياري از صاحب‌نظران مباحث سياسي و مدرسان رشته‌هاي مختلف علوم انساني – از تاريخ و جامعه‌شناسي گرفته تا فلسفه و علوم سياسي- قرار گرفت. برگزاري همايش‌ها و سمينارها به موازات انتشار يادداشت‌ها و مقالات متعدد در مورد تعريف «اعتدال» و حدود و ثغور آن از جمله جلوه‌هاي اين مفهوم در سپر سياسي – اجتماعي كشور بود و شايد تاكنون نيز باشد. در همين راستا كتابي با عنوان «اعتدال در انديشه اسلامي ايراني» توسط جمعي از نويسندگان و زيرنظر
سيد محمد امين قانعي‌راد، رييس انجمن جامعه‌شناسي ايران و سيد رضا صالحي به چاپ رسيد. اشرف بروجردي، محمد عثماني، علي محمد حاضري، علي زمانيان و... از جمله نويسندگان اين كتاب هستند. نويسندگان اين كتاب هر كدام به فراخور تخصص و ذوق‌شان سعي كرده‌اند از زاويه‌اي خاص به بيان معنا و مفهوم «اعتدال» بپردازند.

 

معماي تامين مخارج احزاب

روند توسعه سياسي و اقتصادي ايران، ضرورت توجه دوباره به احزاب و فعاليت‌هاي آنها را در راستاي نهادينه كردن مردم‌سالاري و شايسته‌سالاري و شايسته‌گرايي در فضاي سياسي و مديريتي كشور ايجاب مي‌كند. توجه به رقابت سالم احزاب كه نقش مهمي در پرشور كردن انتخاب‌ها و آموزش سياسي به مردم و تربيت نخبگان سياسي دارند مي‌تواند تاثيرات مثبتي در آينده سياسي نظام جمهوري اسلامي داشته باشد. يكي از مهم‌ترين عوامل موفقيت احزاب سياسي در كشورهاي توسعه يافته توانايي مالي آنها در تامين مخارج و هزينه‌هاي خود براي حضور در فعاليت‌هاي سياسي و انتخاباتي است. در كشور ما نيز احزاب با وجود سابقه نسبتا طولاني حضور در عرصه سياست و با وجود سه دهه حاكميت نظام مردم‌سالاري ديني و فراهم شدن امكان حضور سالم احزاب در عرصه سياست، همچنان با مشكلات مالي شديد روبه‌رو بوده و امكان فعاليت گسترده و سازنده را در سطح كشور ندارند. در اين كتاب تلاش شده روش‌هاي مرسوم و رايج تامين مخارج احزاب در دنياي امروز مورد بررسي و بحث قرار گيرد.

 

انقلاب تكنولوژي اطلاعات

تكنولوژي اطلاعات به صورت انقلابي از سال 1990 ميلادي به بعد اغلب عرصه‌هاي زندگي انسان را دچار تغيير بنيادين كرده است. سرعت همه‌گير شدن و تغييرات، به قدري بالا بود كه فيلسوفان، كمتر فرصت بررسي اين رويداد را پيدا كرده‌اند. سياست خارجي كه وظيفه ساماندهي عرصه قدرت را به صورت متعادل بر عهده دارد با تكنيك‌هاي عصر اطلاعات دچار تحولات شكلي و محتوايي شده است. «رهايي يا انقياد» كه توسط انتشارات تيسا منتشر شده تلاش دارد صورت ناخودآگاه و منطق‌هاي پنهان رابطه تكنولوژي اطلاعات و سياست را مورد واكاوي قرار دهد. اين كتاب به 10 منطق اصلي رابطه تكنولوژي اطلاعات و سياست مي‌پردازد به گونه‌اي كه در هر كدام تكنولوژي اطلاعات و سياست را با به سخن درآوردن فيلسوفان و نحله‌هاي اصلي فلسفه سياسي قرن بيستم به گونه‌اي با روش پديدار‌شناسي به سخن آورد كه هيچ غيري امكان ورود به منظومه را نداشته باشد و طرحي منطقي براي راهبرد سياستگذاري توسعه و ساماندهي مجدد متن سياست در ايران با استفاده از خودآگاه‌سازي درباره عصر جديد ايجاد كند.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون