نظرسنجي «اعتماد» درباره صدا و سيما
صدا و سيما «ملي» باشد
سهيل سراييان/ دوره پنج ساله دوم عزت‌الله ضرغامي و در مجموع دوره 10 ساله رياست او بر سازمان صدا و سيما تمام شد.حالا بايد منتظر اقدامات مديريت تازه نفس صدا و سيما بر اين سازمان باشيم.محمد سرافراز يكي از مديران با تجربه صدا و سيما به حساب مي‌آيد كه داراي سابقه بيش از 20 سال در صداو سيما است. در چند سال اخير به خصوص دوره دوم رياست ضرغامي بر سازمان صدا و سيما انتقاد‌هاي فراواني نسبت به سياست‌هاي او از سوي مردم و مسوولان مطرح شده است. حجم بيشتر اين انتقادات روي مساله تبليغات است كه اكثر مردم و كارشناسان معتقدند كه تلويزيون اقدام به آنتن‌فروشي براي كسب درآمد بيشتر كرده است. طبق پژوهش‌هاي رسانه ملي از مردم سراسر ايران ميزان مخاطب صدا و سيما هر روز رو به كاهش است و اين مساله را خود صدا و سيما به خوبي مي‌داند اما اقدامي براي بازگشت مخاطبانش نمي‌كند. صدا وسيما براي كسب درآمد بيشتر اقدام به راه‌اندازي شبكه‌هاي مختلف كرده است تا از اين طريق بتواند مشكلات خود را برطرف كند، براي بيشتر مردم سوال است كه اين سازمان با ثروت زيادي كه در اختيار دارد چه اندازه مي‌تواند مشكلات مالي داشته باشد؟ اين انتقادات به جايي رسيده است كه در اواخر مهرماه امسال نمايندگان مجلس هم نسبت به سياست‌هاي صدا وسيما واكنش نشان دادند.
گزارش ضرغامي ازعملكرد 10 ساله صدا و سيما
روز سوم آبان ماه براي بررسي عملكرد 10 ساله سازمان صدا و سيما عزت‌الله ضرغامي در نشستي به همراه معاونين خودش حضور پيدا كرد. اين برنامه در حالي برگزار شد كه بسياري گمان‌شان بر اين بود كه اين نشست آخرين نشست از سلسله نشست‌هاي افق رسانه است كه ضرغامي علاوه بر ارايه گزارش عملكرد ۱۰ ساله خود، از مديران زيرمجموعه‌اش نيز خداحافظي مي‌كند. اما اين اتفاق نيفتاد و حتي عزت‌الله ضرغامي از برگزاري نشست چهلم افق رسانه با محوريت برنامه‌هاي ۱۰ سال آينده صداوسيما خبر داد. ضرغامي اعلام كرد كه آنچه در نشست سي‌ونهم گفته مي‌شود، عملكرد رسانه ملي در ۱۰ سال و نيم گذشته است و در حال حاضر برنامه‌هاي ۱۰ سال آينده صداوسيما تدوين و خدمت مقام معظم رهبري تقديم شده است. رهبري هم پس از مطالعه ضمن تاييد و تحسين از آماده‌سازي اين طرح تقدير كرده‌اند. در بخش ديگر اين مراسم به پخش بخش كوتاهي از مجموعه «خوش‌ركاب» با بازي مجيد صالحي اختصاص داشته كه تا به حال بارها از شبكه‌هاي مختلف به روي آنتن رفته است. ضرغامي با عنوان اينكه اين كليپ كوتاه را ببينيد تا خستگي‌تان در برود، اقدام به پخش آن كرد.
رييس سازمان صدا و سيما با تشريح عملكرد ۱۰ ساله و بيان توانمندي‌ها و كاستي‌هاي موجود در رسانه ملي، بررسي و نقد اين عملكرد را وظيفه مديران، كارشناسان و صاحبنظران عرصه ارتباطات دانست و بر ضرورت نقدپذيري، يادگيرندگي و آينده‌نگري در رسانه ملي تاكيد كرد. آقاي ضرغامي تحول در توليدات نمايشي، فيلم، سريال، مستند، برنامه‌هاي خبري، سياسي، آموزشي، علمي، سلامت‌محور، ورزشي و معارف قرآني، افزايش شبكه‌هاي راديو- تلويزيوني ملي و بين‌المللي، برگزاري موفق انتخابات سرنوشت ساز و خنثي كردن عمليات رواني دشمن، مديريت پروژه‌هاي بزرگ ملي، احترام به سليقه مخاطب با تنوع برنامه‌ها و اجراي موفق پروژه بزرگ سيگنال‌رساني ديجيتال را در سراسر كشور ازجمله موفقيت‌هاي رسانه ملي در سال‌هاي اخير دانست.
در اين نشست از كتاب راوي صادق و مستندات 13گانه آن رونمايي شد. اين كتاب با تشريح 222 محور از اقدامات مهم و تحول ساز در طول دهه گذشته، ضمن آشنا كردن صاحبنظران و كارشناسان با ابعاد گسترده ماموريت‌هاي رسانه ملي، زمينه را براي ارزيابي، نقد و ارايه پيشنهادهاي سازنده فراهم مي‌كند. بنا بر نظر رييس سازمان صدا و سيما اين كتاب تنها يك گزارش از عملكرد 10 ساله سازمان صدا و سيما نيست بلكه يك راهبرد مدون براي مديران و كارشناساني خواهد بود كه در سال‌هاي آينده قرار است زمام امور اين رسانه ملي را بر عهده بگيرند.
مردم درباره صدا و سيما چه مي‌گويند؟
اظهارنظر مردم درباره فعاليت‌هاي 10 سال گذشته صدا و سيما و نظر آنها درباره گزينه جديد اين سازمان اين روزها در سايت‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي زياد ديده مي‌شود، باپايان دوره رياست ضرغامي در اين سازمان، «اعتماد» نظر مردم را درباره صدا وسيما جويا شد.
رضا، 28 ساله ساكن تهران است او درباره فعاليت‌هاي صدا و سيما به «اعتماد» گفت: در طول اين مدت صدا و سيما معمولا برنامه و اقدام خلاقانه‌يي كه بتواند بيشتر به جامعه كمك كند نداشته است و در اين سال‌هاي اخير بيشتر اقدام به پخش تبليغات به روش‌هاي مختلف كرده است و اكثر برنامه‌هاي صدا وسيما جنبه آگهي داشته است. خانم 60 ساله درباره صدا و سيما گفت: « من واقعا از ديدن اين برنامه‌ها خسته شدم و همين طور هم مسوولان مي‌گويند كه ماهواره‌ها خوب نيستند و نبايد ببينيم، خب وقتي در تلويزيون خودمان برنامه جذابي وجود ندارد، چرا مردم به سمت ماهواره‌ها نروند؟
به همين خاطر من مي‌گويم بهتر است در شرايط فعلي هر چه زودتر رياست تازه اين سازمان با برنامه‌هاي جديد صدا و سيما را متحول كند.»
امير 35 ساله با انتقاد از بعضي از گروه‌هاي تند رو در كشور گفت: در اين ماه‌ها اگر مردم و بعضي از مسوولان انتقاد زيادي به ضرغامي كرده‌اند به اين دليل بوده كه ايشان تلويزيون را تبديل به يك سازمان تبليغاتي كرده است و تمام برنامه‌هايش هم تبليغاتي است و هرچقدر هم همه از آنتن‌فروشي حرف مي‌زنند هيچ اتفاقي در اين سازمان نمي‌افتد، اين سازمان نياز به كسي دارد كه به فكر جامعه و مردم باشد و بداند كه چگونه مي‌تواند برنامه‌هايي را بسازد كه مردم در زمينه‌هاي فرهنگي و اجتماعي رشد كنند تا از صدا و سيما كشورشان راضي باشند.
خانم 37 ساله درباره انتخاب رييس بعدي سازمان صدا و سيما و ويژگي‌هايش گفت: صدا و سيما شده هيات وزيران و اطرافيان آقاي احمدي‌نژاد؛ پس جايي براي حمايت از دولت آقاي روحاني باقي نمي‌ماند. رسانه ملي بايد بي طرف باشد و سعي كند اظهارنظرهاي همه آحاد جامعه را و سياسيون را در خود داشته باشد، نمي‌توان با موضع‌گيري در اين سازمان رياست كرد؛ مردم متوجه جهت‌گيري‌ها مي‌شوند و به همين خاطر به صدا و سيما اعتماد نمي‌كنند.
زهرا 26 ساله، معتقد است كه اين سازمان يكي از ثروتمندترين ارگان‌ها در كشور است و به همين خاطر پست رياست آن بسيار مهم است، وي در ادامه گفت: صدا و سيما ثروتمندترين ارگان‌ها در كشور است. اگر كسي قرار است براي اين سازمان انتخاب شود بايد بتواند اين ثروت را مديريت كند و آن را در جهت مثبتي خرج كند و با ساختن برنامه‌هايي مفيد به كشور كمك كند، ما در اين سال‌ها هيچ برنامه خاصي را در صدا و سيما نه ديديم و نه شنيديم و بيشتر شاهد برنامه‌هاي تكراري بوديم. هرروز شبكه‌هاي خارجي با ساختن برنامه‌هاي متنوع سعي مي‌كنند مخاطب بيشتري را جذب كنند و اما صدا و سيماي ما هر روز در حال از دست دادن مخاطبان زيادي است.
علي 31 ساله درباره برنامه‌هاي صداو سيما گفت: من تعجب مي‌كنم كه چرا تا امروز هيچ نظرسنجي مردمي درباره صدا و سيما انجام نشده است تا مسوولان نظر مردم را جويا شوند، در سال‌ها مديران صدا و سيما فقط كارهاي خودشان را مي‌كردند و اصلا كاري با اظهارنظرهاي مخالف خودشان نداشته‌اند اما وقتي به اين اندازه مردم ناراضي هستند بايداز طرف نفر بعدي دقت‌هاي لازم صورت گيرد.
خانم 42 ساله با انتقاد از برنامه‌هاي سال‌هاي اخير صدا و سيما گفت: مساله تهاجم فرهنگي هميشه در صورتي مطرح مي‌شود كه رسانه‌هاي داخلي و صدا و سيما نتوانند برنامه‌هاي لازم را بسازند تا در مقابل اين مساله بايستند. در تمام كشورهاي جهان مساله تهاجم فرهنگي وجود دارد ولي در كشور ما اين موضوع بيشتر ديده مي‌شود، صدا و سيما در اين سال‌ها كم كاري كرده است كه واقعا بازگشت اعتماد به سوي اين سازمان از سوي مردم كاري سخت و دشوار شده است، تقريبا مديران اين سازمان تصميم گرفتند كه بيشتر به فكر درآمدزايي باشند تا توليد برنامه و به همين خاطر كاملا نيازهاي مردم را فراموش كرده‌اند، حتي در ميان برخي از آگهي‌هايي كه پخش مي‌كردند اصلا توجهي به قشر فرودست جامعه كه اين تبليغات را مي‌بينند نمي‌كردند، براي مثال براي تبليغ يك محصول غذايي از خانه‌يي شيك و گران‌قيمت استفاده مي‌شد كه اين روزها براي خيلي از مردم داشتن آن تبديل به رويا شده است، همين رفتارها باعث دوري مردم از صدا و سيما شد.
رامين 35 ساله مي‌گويد: عبارت «اصلا مگه كسي تلويزيون خودمونم رو هم مي‌بينه؟» به‌شدت در جامعه در حال رشد است و ديگر تبديل به يك اصطلاح رسمي شده است. اين مساله اصلا براي جامعه خوب نيست البته كه خيلي‌ها هم فكر مي‌كنند با گفتن اين جمله خودشان را از جامعه جدا مي‌كنند اما واقعا اينگونه نيست، خيلي از مردم با بعضي از برنامه‌هاي تلويزيون يا راديو زندگي مي‌كردند اما در سال‌هاي اخير ديگر خبري از ساختن برنامه‌هاي مورد علاقه مردم نيست. خانم رستمي، 36 ساله گفت: رسانه ملي يعني بايد فردي بيايد كه تمام ملت و گروه‌هاي مردمي را قبول داشته باشد و مردم هم او را قبول داشته باشند. در واقع رياست اين سازمان بايد به خوبي معني ملي بودن را درك كند نه اينكه فقط براي جناحي خاص توليد برنامه كند. در دنياي امروز رسانه‌ها براي اينكه مخاطب بيشتري داشته باشند دست به هر كاري مي‌زنند تا تمام اقشار جامعه را به سوي خود جلب كنند، اما در ايران خبري از اين سياست نيست و تمام برنامه‌هاي صداو سيما شبيه همديگر شده است. خيلي اوقات دست به پخش برنامه‌هاي تكراري مي‌زند و گاهي اوقات هم تمام برنامه‌يي كه ما مي‌بينيم تبليغاتي است، اين توهين به مخاطب است و به همين خاطر مخاطبان صدا و سيما به راحتي از دست مي‌روند، مردم توقع دارند رييس بعدي صدا و سيما فردي بي‌طرف باشد.
آقايي 32 ساله درباره رييس تازه صدا و سيما، گفت: سرافراز از بهترين گزينه‌هاست. هر شخص ديگري به جز ايشان انتخاب مي‌شد همين تعداد بيننده‌يي كه باقي مانده است را از دست مي‌داد، با انتخاب سرافراز به عنوان يك كارشناس و مدير براي صدا و سيما مي‌توانيم سياست‌هاي شبكه‌هاي خارجي براي جذب مخاطبان ايراني‌شان را از بين ببريم و با تقويت صدا و سيماي ملي خودمان كمك بزرگي به جامعه و مردم داشته باشيم. در سال‌هاي اخير سياست‌هاي اشتباهي براي برنامه‌هاي رسانه ملي انتخاب شده است اما با تغيير در مديريت اين سازمان مي‌توان اميد به آينده داشت.
رييس تازه صدا و سيما چه سابقه‌يي دارد؟
محمد سرافراز از 17 آبان ماه به عنوان رييس جديد صداوسيما از سوي رهبر انقلاب معرفي شد. ايشان پيش از اين به عنوان معاون برون مرزي اين رسانه و مدير شبكه‌هاي پرس تي‌وي و هيسپان تي‌وي فعاليت مي‌كرد. محمد سرافراز متولد سال 1340 است و بيش از 20 سال در صداوسيما سابقه دارد. او داراي مدرك دكتراي علوم سياسي از دانشگاه بيروت است و به زبان‌هاي انگليسي و عربي مسلط است. برادر بزرگ او جواد سرافراز، مسوول دفتر دكتر سيد محمد بهشتي بود و به همراه وي در انفجار دفتر حزب جمهوري اسلامي در سال ۱۳۶۰ شهيد شد. برادر ديگر وي نيز در جنگ ايران و عراق شهيد شد. از زمان محمد هاشمي در سازمان صدا و سيما حضور داشته و يكي از قديمي‌ترين مديران اين رسانه است. طراحي و راه‌اندازي شبكه‌هاي العالم به زبان عربي، پرس تي‌وي به زبان انگليسي و شبكه اسپانيولي زبان هيسپان تي‌وي و همچنين شبكه فيلم و سريال آي‌فيلم به زبان‌هاي عربي و انگليسي از جمله فعاليت‌هاي او محسوب مي‌شود.
دكتر سرافراز همچنين با حكم رهبر معظم انقلاب از سال ۱۳۹۰ به عنوان يكي از اعضاي حقيقي شوراي عالي فضاي مجازي انتخاب شده و در پيشبرد اهداف اين شورا حضور دارد. سرافراز كه در سال‌هاي اخير كمتر به گفت‌وگو با خبرنگاران يا سخنراني در مراسمي رسمي تمايل نشان مي‌داد، در زمان رياستش در معاونت برون مرزي، در اظهارنظري رسانه‌يي گفته بود: «بايد پيامي كه منتقل مي‌كنيم دقيق‌تر و تاثير‌گذارتر باشد. در برون‌مرزي هر لحظه كه كار متوقف شود آن لحظه، لحظه عقب‌گرد است و حركت رو به نزول ما وقتي است كه افقي حركت كنيم. تنها مسيري كه دراين دنياي پرهرج و مرج رسانه‌يي براي ما وجود دارد، اين است كه رو به پيشرفت و تاثير‌گذار باشيم و يك لحظه توقف نكنيم». محمد سرافراز در ادامه سخنانش گفته بود: «مكالمه دو نفر بايد قابل فهم و همچنين پيام خلاصه و روان باشد، روي اينها بايد بيشتر سرمايه‌گذاري كنيم، ما در موقعيت بهتري قرار داريم و مي‌توانيم حرف‌مان را به مشتاقان اين پيام‌ها برسانيم.» حالا بايد شاهد تغييرات سرافراز در صدا وسيما باشيم و نتيجه اين تغييرات به خوبي در برنامه‌هاي آينده رسانه ملي قابل مشاهده است.