جمعهاي كه گذشت، هشتمين دوره نمايشگاه هفتنگاه در فرهنگسراي نياوران كار خود را شروع كرد. براي افتتاح اين نمايشگاه، علي مرادخاني، احمد مسجدجامعي، عليرضا سميعآذر و بسياري از هنرمندان آمده بودند از علي شيرازي، بابك اطميناني، تاها بهبهاني، پرييوش گنجي تا بسياري ديگر. آثار از صد هزار تومان شروع ميشد تا اثري از «سهراب سپهري» كه مثل هميشه گرانترين اثر هشتمين دوره هفت نگاه بود. اين دوره هفت نگاه، با اتفاق جديدي همراه است و آن ارايه نقاشي قهوهخانهاي است. از حسين قولرآغاسي گرفته تا محمد مدبر، حسين همداني، احمد خليلي و غيره؛ به همين خاطر است كه «علي مرادخاني» معاون هنري وزارت فرهنگ وارشاداسلامي در اين باره ميگويد: «با توجه به تنوع آثاري كه از نسلهاي مختلف جمع آوري شده اين نمايشگاه نه فقط براي افراد متخصص بلكه براي مردم عادي هم بسيار ديدني است. به نظر من اگر توريسم در كشور ما رواج پيدا كند براي بازديدكننده خارجي هم ديدار چنين مجموعهاي خيلي جالب است و گوياي گستره وسيع زاويه نگاههاي هنري در ايران است؛ من به صرافت افتادم كه وقتي چنين نمايشگاههايي برگزار ميشود با كساني كه در حوزه توريسم كار ميكنند ارتباط برقرار كنيم تا از اين امكان استفاده كنيم.»
او اما به همان نكتهاي اشاره كرد كه بسياري از هنرمندان ايراني در اين سالها به آن اشاره دارند، استمرار در كارهاي فرهنگي و حالا خوشبختانه «هفت نگاه» توانسته است به اين مهم نايل آيد. آنها سالها پيش، كارشان را با اين شعار شروع كردند كه «هر خانه ايراني، يك اثر هنري» و حالا به نظر ميرسد كه كم و بيش توانستهاند به آن خواسته خود جامه عمل بپوشانند و مهمتر از آن در كنار ديگر حراجهاي هنري، وابستگي هنرمندان عرصه تجسمي را به كمكهاي دولتي از بين ببرند. در نمايشگاه امسال بيش از ٣٨٠ اثر روي ديوار گالري فرهنگسراي نياوران رفته است و با فروش هر اثر آن را از روي ديوار برميدارند تا اثري ديگر از همان هنرمند جايگزين شود. در هفت نگاه امسال نامهاي بزرگي مانند سهراب سپهري، ژازه تباتبايي، فريده لاشايي، ايرج زند، هانيبال الخاص، محمد علي ترقي جاه، محمد مدبر، قولر آغاسي، بلوكي فر، سيد محمد احصايي، نصراله افجهاي، علي شيرازي، جليل رسولي، يداله كابلي، صداقت جباري، پروانه اعتمادي، پري يوش گنجي، گيزلا سينايي، فرح اصولي، عنايتالله نظري نوري، يعقوب عمامه پيچ، تاها بهبهاني، نصرتالله مسلميان، شهره مهران، محبعلي، احمد نادعليان، حسين علي ذابحي، محمد ابراهيم جعفري، ابراهيم حقيقي و... در كنار جوانترهايي مانند مريم درويش، بهنوش فروتن، گلناز قديري، حسين چراغچي، عليرضا سعادتمند، امير سقراطي، رايكا ميلانيان، شمسالدين غازي، ساناز دزفوليان، روشنا رستمي، كيوان بيرانوند، زهرا شفيع، ندا معين افشاري، نازيلا مقدم و... قرار گرفته است. هفت نگاه تا ششم آذرماه همه روزه در فرهنگسراي نياوران واقع در انتهاي پاسداران، روبهروي پارك نياوران داير است. يداله كابلي، هنرمند خوشنويس كه با اشتياق به تماشاي آثار مشغول بود، گفت: «در ميان صدها اثر هنري قرار دارم كه هركدام ناشي از يك نگاه عميق و ژرف است و به نگاه مشتاق كساني كه اينجا آمدهاند باعث اعتبار بخشيدن به نمايشگاه است. فكر ميكنم دنياي هنر زماني ميتواند اعتبار پيدا كند كه جوانها به پيرها نگاه كنند و پيرها به اميد اينكه بتوانند الگويي براي جوانها باشند همچنان دستگير نسل جوان باشند. جواناني پويا و فعال و با استعداد در اين كشور هستند و من خيلي خوشحالم بعد از دو سال امشب در جمع اين سيل خروشان زيبايي حضور دارم.»
كابلي در مورد نقش اقتصادي اين نمايشگاه گفت: «هنرمند وقتي در خلوت و تنهايي خود مشغول كار است اگر پشت تلاش خود علاقهمندان آثارش را نبيند اصلا دست و دلش به كار نميرود. ولي شرايط اقتصادي كشور ما طوري شده است كه هنرمند اگر بخواهد بهاي كار خودش را با توجه به مشكلات اقتصادي عرضه كند، مردم علاقهمند هنر از داشتن آن آثار محروم ميشوند. با توجه به رقابتهاي ناسالمي كه در دنياي هنر امروز حاكم است همه مجبور ميشوند كارهاي خود را با قيمتهاي كاذب عرضه كنند. در حالي كه اگر كساني باشند كه مولفهاي به نام خريد و فروش را مديريت كنند هم هنرمند ميتواند آثار خود را عرضه كند و هم قيمت مناسبي وجود دارد كه مردم بتوانند اثر را بخرند.»
آريا اقبال – مدير گالري آريا- كه در سال 70 داير شده است:
در چند سال اخير كه از برگزاري نمايشگاه هفت نگاه ميگذرد، دستاوردهاي بسياري براي گالريداران و هنردوستان به وجود آمده است. يكي از مهمترين دستاوردهاي اين نمايشگاه، اين است كه با وجود فضاي رقابتي و گاهي ناسالم كه ميان برخي گالريداران وجود دارد، مديران اين گالريها به مدت هشت سال است كه در كنار هم و در محيطي صميمي حضور يافتهاند و بدون هيچ مشكلي به برگزاري چنين نمايشگاه بزرگي ميپردازند كه بدون شك ثمرات بسياري براي هنرهاي تجسمي ايران داشته است. از سوي ديگر هر چند هيچ ادعايي براي برگزاري اكسپو در ايران نداريم؛ اما هفت نگاه تا حدودي توانسته جاي خالي اكسپوي آثار هنري را در كشور پر كند. در هيچ كدام از فروشهاي آثار هنري كشور، اين تعداد هنرمند در يك نمايشگاه به نمايش آثارشان نميپردازند و اين اتفاق تنها سالي يك بار توسط هفت نگاه اتفاق ميافتد. يكي ديگر از ويژگيهاي اين نمايشگاه تنوع آثار و قيمت است. از اين رو براي هر خريداري با هر سليقه و بودجهاي اثر هنري ارزندهاي وجود دارد. آثاري كه در اين نمايشگاه عرضه ميشود از 200 هزار تومان تا يك ميليارد و 200 تا 300 ميليون تومان به فروش ميرسد.
به همين خاطر است كه بهطور حتم در صورتي كه خريدار تمايل داشته باشد برگزاركنندگان ميتوانند نسبت به سليقه و بودجه خريدار تابلوي مناسبي را به او پيشنهاد دهند. به نظر من با توجه به اينكه هر سال تلاش داريم تا نمايشگاه هفت نگاه را با كيفيتي بالاتر به نمايش بگذاريم بر اين اساس فروش بسيار خوبي را براي نمايشگاه امسال پيشبيني ميكنم.
الهه جواهري – مدير گالري جواهر كه در سال 1377 داير شده است:
اين فروش بزرگ در سال تنها يك بار برگزار ميشود و به قدري موفق بوده كه هر سال با نزديك شدن به برگزاري اين نمايشگاه، خريداران و هنردوستان پيگير زمان برگزاري آن ميشوند. يكي از ويژگيهاي برگزاري اين نمايشگاه اين است كه طيف وسيعتري از خريداران به اين نمايشگاه مراجعه ميكنند و اين در حالي است كه همواره در طول سال تنها گروه مشخصي در گالريها حضور پيدا ميكنند و ضمن بازديد از آثار هنري به خريد آن ميپردازند؛ اما در اين نمايشگاه با كساني روبهرو ميشويم كه تا به حال آنها را نديدهايم و وقتي با آنها صحبت ميكنيم تازه متوجه ميشويم كه اين افراد براي اولين بار است كه اقدام به خريد اثر هنري كردهاند و تنها از طريق رسانهها يا جرايد متوجه برگزاري اين نمايشگاه شدهاند. در واقع گروه كوچك در اين فضا تبديل به گروه بزرگي از دوستداران هنر و آثار هنري ميشود. از سوي ديگر در اين نمايشگاه از كلكسيوندار تا خريداراني كه تنها براي دكوراسيون منزلشان به دنبال آثار هنري هستند گردهم جمع ميشوند و از اين آثار ديدن ميكنند. با اين وجود اينكه خريدار، آثار كدام هنرمند را خريداري كند بسته به بودجه و سليقهاش متفاوت است، در اين زمينه گالريداران تنها ميتوانند اين افراد را راهنمايي كنند نه اينكه بر فرد خاصي تاكيد داشته باشند. در اين نمايشگاه بيش از 400 اثر از 300هنرمند به روي ديوار ميرود كه به مرور با فروش اين آثار، تابلوهاي هنري جديد جايگزين ميشود. البته امسال نسبت به دورههاي قبل هنرمندان مطرح بيشتري حضور پيدا كردهاند كه در نوع خود جالب است.
ليلي گلستان - مدير گالري گلستان كه در سال 67 تاسيس شده است:
برگزاري نمايشگاه هفت نگاه كمك بسياري به اقتصاد هنر كرده است به طوري كه در اين نمايشگاه تمام قشرهاي جامعه توانستند به خريد آثار هنري بپردازند. اين روند باعث جلب نظر بسياري از شهروندان به هنرهاي تجسمي شده است به طوري كه اكنون پس از گذشت هفت سال از برگزاري نمايشگاه هفت نگاه شاهد استقبال عامه مردم در فرهنگسراي نياوران هستيم. در برگزاري اين نمايشگاه شاهد حضور كساني هستيم كه شايد براي اولين بار در چنين محيطي حضور پيدا كردهاند. همين افراد به مرور بخشي از آخر هفتههايشان را هم به تماشاي آثار هنري اختصاص ميدهند. از طرف ديگر قرار گرفتن اين تعداد اثر هنري برگزيده در كنار هم بسيار دلپذير است و افراد بسياري را به هنرهاي تجسمي علاقهمند كرده است. در مجموع تعداد كساني كه براي اولين بار در اين نمايشگاه حضور پيدا ميكنند نسبت به افرادي كه پيش از اين نيز جزو خريداران آثار هنري بودهاند، بسيار بيشتر است.
لي لا ثمري – مدير گالري هفت ثمر كه در سال 72 داير شده است:
نمايشگاه هفت نگاه بر بازار فروش آثار هنرهاي تجسمي تاثير بسزايي دارد. در اين نمايشگاه آثار هنري مجموعهاي از هنرمندان جوان و قديمي جمع
به نمايش درآمده است. هر فردي ميتواند با هر بودجهاي از اين نمايشگاه اثر هنري خريداري كند. بنابراين در چند سال اخير بسياري از كساني كه دراين نمايشگاه حضور پيدا كردهاند كلكسيوندار نبودند. برخي از اين افراد نه براي سرمايهگذاري كه تنها براي تزيين خانههايشان اين آثار را خريداري ميكنند. همچنين با توجه به اينكه آثار هنرمنداني كه با اين 6 گالري در طول سال همكاري دارند به نمايش گذاشته ميشود براي خريداران با هر نوع سليقهاي يك اثر هنري مناسب وجود دارد. اين آثار از سه منبع گالريها، هنرمندان قديمي و كلكسيونداران جمعآوري شده و در معرض تماشاي عموم قرار ميگيرد.
در اين ميان، اينكه هر بازديدكنندهاي چه اثري را خريداري كند بسته به سليقه و بودجهاش متفاوت است. ممكن است خريداري به اثر هنري در زمينه طبيعت علاقه داشته باشد و فرد ديگر به طبيعت بيجان يا كارهاي سنتي. در اين ارتباط گالريداران ميتوانند خريداران را راهنمايي كنند.
والي – مدير گالري والي كه در سال 1371 افتتاح شده است:
يكي از مهمترين دستاوردهاي برگزاري اين نمايشگاه، اين است كه آثار هنري برگزيده متناسب با سليقهها و بودجههاي مختلف مخاطبان ارايه ميشود. از طرف ديگر شايد كار برخي هنرمندان در طول سال ديده نشود؛ اما وقتي اين آثار به مدت دو هفته در فضاي نگارخانه فرهنگسراي نياوران قرار ميگيرد و بازديدكنندگان بسياري در اين نمايشگاه حضور پيدا ميكنند اين آثار هم بيشتر و بهتر ديده ميشود. همچنين در طول برگزاري نمايشگاه هفت نگاه دو گروه متفاوت حضور پيدا ميكنند؛ يك دسته كلكسيونداراني هستند كه مانند تمام طول سال در اين نمايشگاه هم در جستوجوي آثار خاص هستند و گروه ديگر عامه مردمي هستند كه براي اولين بار دراين نمايشگاه حضور مييابند و ضمن بازديد از آثار به خريد اثر هنري با قيمت مناسب ميپردازند. اين افراد همان كساني هستند كه در ادامه به آثار تجسمي علاقهمند شده و باز هم شاهد حضورشان در گالريها هستيم. به اعتقاد من اين نمايشگاه نوعي آرت فير كوچكي است كه در ايران تنها يك بار در سال برگزار ميشود و تنها فرقي كه با
آرت فيرهاي ساير كشورها دارد اين است كه هر گالري آثارش را در يك غرفه قرار نميدهد بلكه تمام آثار در يك محيط مشخص در كنار هم قرار گرفتهاند. براي برگزاري اين رويداد، ما 6 ماه تمام كار كردهايم و روندي بسيار دشوار را پشت سر گذاشتيم؛ حالا اما از نتيجه كار بسيار راضي هستم. ما براي اين دوره از هفت نگاه، بيش از تمام سالهاي گذشته سختگيري كردهايم و به همين خاطر آثاري كه در اين دوره ارايه شده، از كيفيت بالايي برخوردار است و اين در حالي است كه آثار نيز با قيمتهاي كمتر از قيمت واقعيشان قرار گرفتهاند كه گاه تا 20 و 30 درصد از قيمت واقعي كمتر است و در اين ميان هنرمندان نيز تعامل بسياري با ما انجام داده و آثارشان را با قيمتهاي كمتري عرضه كردهاند. شايد ما در اين هشت سال، توانستهايم به بخشي از اين هدفمان كه بردن آثار هنرهاي تجسمي به خانههاي مردم بود، دست پيدا كنيم و در اين ميان «هفت نگاه» نيز توانسته مخاطبان خاص خود را پيدا كند، به طوري كه در طول سال، بسياري از مخاطبان از ما ميپرسند كه چه زماني اين رويداد كار خود را آغاز ميكند. از آن طرف ديگر قيمتهاي اين آثار به جيب همه جور آدمي ميخورد. از 300 هزار تومان گرفته تا 200 ميليون. در واقع هر آدمي كه به هنر علاقهمند باشد، ميتواند از اين نمايشگاه خريد كند. «هفت نگاه» يك حركت كاملا خصوصي است و در اين ميان گروههاي دولتي هم ميتوانند يك اكسپو يا بينال راه بيندازند يا لااقل وزارتخانهها از نمايشگاه خريد كنند، اتفاقي كه تاكنون رخ نداده است. ما هفت گالري متفاوت هستيم كه سليقه، فرهنگ و نگاهمان به اثر هنري يكسان نيست. ادغام چند سليقه و فرهنگ مختلف به نظر من باعث شده «هفت نگاه» كار خود را بهتر انجام بدهد.