ازسرگيري كاوش‌هاي جيرفت
به گفته فرج‌الله عارفي، نماينده جيرفت در مجلس، كاوش‌هاي تمدن پنج هزار ساله هليل‌رود در برنامه ششم از سر گرفته مي‌شود. كاوش‌هاي باستان‌شناسان در جيرفت از سال 2001 آغاز شد اما تنها شش فصل دوام آورد و به بهانه كمبود بودجه متوقف شد. همچنين حواشي به وجود آمده براي سرپرست اين محوطه باستاني باعث شد تا او از كار در محوطه‌اي باستاني كه كشفيات آن «شگفت‌زده»اش كرده بود دست بكشد و سايت جيرفت را ترك كند. عارفي در مورد ادامه كاوش‌هاي اين منطقه به ايسنا گفت: «چندين جلسه با آقاي سلطاني‌فر داشتيم. ايشان در بهمن‌ماه سال 92 به منطقه آمدند و بازديد كردند و مصمم بودند كه كار ادامه پيدا كند ولي متاسفانه وضع مالي سازمان خوب نبود. تقصير به گردن ميراث فرهنگي نيست؛ قصد و غرض رييس سازمان بر اين بود كه كاوش‌هاي مراحل بعدي هم ادامه پيدا كند.»
كاوش‌هاي جيرفت چند سالي است كه متوقف شده، اما روز گذشته نماينده جيرفت در مجلس خبر از شروع دوباره اين كاوش‌ها و در نظر گرفتن بودجه براي اين فعاليت‌ها داد. در آن سال‌ها نماينده جيرفت در مجلس در مورد صلاحيت پروفسور مجيدزاده و فعاليتش در جيرفت گفت و معتقد بود كه مجيدزاده سرپرست تيم كاوش جيرفت استاد اخراجي دانشگاه بوده، زادسر نماينده وقت جيرفت در مصاحبه ديگري هم اعلام كرد: «در جيرفت ميداني را به نام مجيدزاده نام‌گذاري كرده بودند كه ما به همراه بسيجيان تابلوي آن را پايين كشيديم و ميدان را به نام شهداي گمنام مزين كرديم. در كنار اين حواشي و اتفاقات تلخ ديگري كه در جيرفت افتاد و غارت اموال باستاني كه مي‌توانستند تحولات عظيمي در عالم باستان‌شناسي به وجود آورند در سال 2007 كاوش‌هاي محوطه باستاني جيرفت متوقف شد. حالا جانشين زادسر بر كرسي مجلس در مورد درخواست بازگشت مجيدزاده به سايت جيرفت مي‌گويد و خبر مي‌دهد: «يكي از مباحثي كه در حوزه توسعه استان در برنامه ششم درنظرگرفته شده، بحث كاوش‌هاي جيرفت است كه ان‌شاءالله محقق شود. پروفسور مجيدزاده كار بسيار ارزشمندي براي تمدن ايران انجام دادند؛ در حالي كه بين‌النهرين به عنوان خاستگاه تمدن معرفي شده بود، ايشان اين خاستگاه را به جيرفت يعني ايران كشاندند تلاش بسياري كردند و زحمت كشيدند. متاسفانه در يك برخورد غيرمتعارف، از جيرفت رفتند. برخوردهايي كه با پروفسور مجيدزاده، سرپرست كاوش‌هاي جيرفت صورت گرفت، غيرمتعارف بوده و از مجيدزاده خواسته شده تا مجددا مسووليت كاوش‌هاي جيرفت را به عهده بگيرد. ايشان كاري را شروع كرده، قاعدتا خودش بايد بيايد. اعتقاد ما اين است كه هر كسي غير از ايشان بيايد آن اثر را ندارد. درخواست ما از آقاي مجيدزاده اين‌بوده كه خودتان بياييد و كاري را كه شروع كرديد به انتها برسانيد. مرجعيتي كه ايشان دارد و توجهي كه دنيا در اين حوزه تخصصي به اين باستان‌شناس نشان مي‌دهند قطعا باعث مي‌شود هر نظري كه ايشان بدهند مورد پذيرش همه متخصصان باشد و اين براي ايران حايز اهميت است.» ارزيابي عارفي از وضعيت كنوني پديده باستان‌شناسي سال‌هاي اخير، روز گذشته در گفت‌وگو با ايسنا گفت: «متاسفانه تمدن هليل رود وضعيت خوبي ندارد. اما بيش از صد نفر نيروي حفاظت دارد، ولي آنها مشكل درآمد دارند و حقوق‌شان بسيار پايين است. اين تعداد نيرو براي حفاظت منطقه كفايت مي‌كند. مشكل فقط پرداخت مالي به اين نيروهاست كه متاسفانه حق‌الزحمه‌شان بسيار پايين است. آثار زيادي هنوز در زير زمين باقي مانده اما كنترل مي‌شود كه كاوش غيرقانوني انجام نشود. چندين يگان حفاظت در آن‌جا وجود دارند كه اجازه نمي‌دهند كاوش غيرقانوني صورت گيرد.»
نام جيرفت از سال 2001 بر سر زبان‌ها افتاد. از همان روزهايي كه نتايج كاوش‌هاي باستان‌شناسي خبر از كشف تمدني گمشده داشت كه تاريخ خط و شهرنشيني را تغيير مي‌داد، تا روزهايي كه سرقت آثار باستاني و خريد و فروش «زيرخاكي» تبديل به شغل اول و آخر اهالي منطقه شد، جيرفت همواره خبرساز بود. كاوش‌هاي جيرفت پرده از راز مدفون تمدني برداشت كه الواح عيلامي آن را تمدني باشكوه مي‌دانستند. اما مشكلات شديد مالي اهالي منطقه و نبود نظارت‌هاي لازم از سوي سازمان ميراث فرهنگي بزرگ‌ترين غارت آثار باستاني را در اين منطقه رقم زد. در سال 2003 پليس ايران براي جلوگيري از ادامه تخريب دست به كار شد، و تعداد 2000 شي به دست آمده از جيرفت كه آماده رفتن به خارج از كشور شده بودند، در تهران و بندرعباس توقيف كرد. ايران در سال 2004 توانست از فروش ظرفي از جنس سنگ كلريت (سنگ صابون) كه در جيرفت به دست آمده بود، به قيمت حدود 22 هزار دلار (12200 پوند) در حراج ساتبي لندن، جلوگيري كند.