برجام، توافقي ارزشمند براي دنيا
مهدي محتشمي ٭
شايد بسياري از ما ايرانيان اين تصور را داشته باشيم كه برجام متعلق به ما است و اهميت آن را فقط درباره خودمان احساس كنيم ولي بي‌ترديد اينگونه نيست. بايد دانست كه اهميت برجام و اجراي آن فقط مختص به ايران نيست زيرا برجام، يك توافقنامه بين‌المللي است كه از ابعاد مختلف منطقه‌اي و جهاني برخوردار است و بسياري از كشورهاي خاورميانه و جامعه جهاني را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد. بي‌دليل هم نيست كه دشمنان جمهوري اسلامي ايران به صورت پنهان و آشكار هم در پروسه دو ساله مذاكرات هسته‌اي و هم در پروسه اجراي آن دشمني كردند و تلاش داشتند تا برجام به دست نيايد و سپس اجراي آن را متوقف سازند. اكنون هم كه آن دشمنان به اين نتيجه رسيده‌اند كه دشمني‌ها و سنگ‌اندازي‌هاي‌شان تاثيري در متوقف ساختن برجام ندارد، تلاش‌هاي‌شان را مي‌كنند تا چوب لاي چرخ توافق هسته‌اي بگذارند و روند اجراي آن را كند سازند. يكي از اين سنگ‌اندازي‌ها و چوب لاي چرخ گذاشتن‌ها را مي‌توان اقدام نمايندگان تندرو در كنگره امريكا در تصويب طرح محدوديت صدور ويزا و طراحي تحريم‌هاي جديد در مساله موشكي بايد ديد. دور نرويم. در خاورميانه هم دشمنان برجام كمين كرده‌اند و مي‌خواهند برجام را نابود سازنند. اقدام عربستان سعودي در اعدام شيخ آزاديخواه و عدالت‌طلب، شيخ نمر باقر النمر و در ادامه آن، افزايش تنش‌هاي منطقه‌اي در همين راستا است. پس لازم است تا جمهوري اسلامي ايران هوشيارانه‌تر نسبت به تهديدات دوران پسابرجام عمل كند و با اقدامات مقتضي تهديدات آنها را خنثي سازد.
با اين حال، بايد بدانيم كه اجراي برجام مي‌تواند تاثيرات ماهوي در اقتصاد كشور داشته باشد. اگر برجام به درستي اجرا شود و طرف مقابل به تعهدات خود پايبند باشد، سرفصل جديدي در كتاب اقتصاد جمهوري اسلامي ايران باز خواهد شد. آنچه وظيفه وزارت امور خارجه است و دستگاه ديپلماسي بايد در سرلوحه خويش قرار دهد نظارت بر حسن اجراي كار است ولي بايد بدانيم كه دستيابي به اين مهم به تنهايي از عهده وزارت امور خارجه برنمي‌آيد و لازم است تا اراده‌اي ملي همراه آن باشد. حال در زماني كه برجام توسط كليت نظام و نهادهاي قانوني در كشور پذيرفته شده است، ضروري است تا تمامي نهادهاي حاكميتي و همچنين نهادهاي مدني و مردمي، دولت را در انجام اين وظيفه خطير، حساس و سنگين همراهي كنند و مانع از تحقق سنگ‌اندازي‌هاي دشمنان ايران شوند. ما بايد بدانيم كه دروان پسابرجام، بايد تمامي مفاد آن اجرايي شود و تمامي طرفين بايد به تعهدات خود پايبند باشند. آنچه براي جمهوري اسلامي ايران اهميت بسيار دارد، انجام كامل تعهدات از سوي طرف مقابل است. در اين چارچوب، تحريم‌هاي صورت گرفته عليه ايران رفع خواهند شد و اين خود گشايش‌هاي بسياري را فراهم مي‌كند.
٭ مديركل اسبق امريكاي شمالي وزارت امور خارجه