پيام ويژه پوتين براي روحاني

گروه ديپلماسي|رفت‌وآمدهاي ديپلماتيك ميان ايران و روسيه از گردونه شمارش خارج شده است. هفته گذشته بود كه سردار حسين دهقان وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح راهي مسكو شد و در جريان سفري سه‌روزه با مقام‌هاي عاليرتبه روس و البته شخص ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه ديدار و رايزني‌هاي فشرده امنيتي و سياسي داشت. به گفته منابع خبري نزديك به وزارت دفاع، دهقان در جريان حضور در روسيه با مقام‌هاي كشور ميزبان در خصوص مسائل دوجانبه، منطقه‌اي و بين‌المللي گفت‌وگو كرده است. رييس‌جمهور روسيه در آن ديدار براي همكاري‌هاي ايران و روسيه، عنوان راهبردي را استفاده كرد و تاكيد داشت كه اين همكاري‌هاي امنيتي و راهبردي دو كشور مي‌تواند به مهار بحران‌هاي منطقه‌اي و تامين امنيت منطقه‌اي منتهي شود. دهقان نيز در مدت زمان حضور در روسيه در تمام ديدارها تاكيد داشت كه رابطه تهران و مسكو درازمدت خواهد بود. همزمان با سفر دهقان به روسيه، مقام‌هاي ايراني چون ابراهيم رحيم پور، معاون امور آسيا و اقيانوسيه وزارت امور خارجه اعلام كردند كه مساله تحويل گرفتن سامانه پدافند هوايي اس-300، از اصلي‌ترين سوژه‌هاي مورد بحث دهقان در اين سفر بوده است. همزمان هم برخي رسانه‌هاي روسي اعلام كردند كه قرار است روز پنجشنبه (29 بهمن ماه) تعدادي از موشك‌هاي دفاعي اس-300 به سمت ايران روانه شوند. اتفاقي كه هرگز نيفتاد و البته ظاهر امر حاكي از آن بود كه روسيه و ايران بنايي براي معامله اس-300 در روز پنجشنبه نداشته‌اند. برخي منابع روس روز پنجشنبه اعلام كردند كه ايران هنوز مبلغ موجود در قرارداد را پرداخت نكرده و به همين دليل اين سامانه دفاعي فرستاده نشده است. با اينهمه روز گذشته و چند ساعت پيش از آنكه خبر برسد وزير دفاع روسيه در سفري از پيش اعلام نشده به تهران مي‌آيد، حديث جديدي در خصوص عدم تحويل دادن موشك‌هاي اس-300 منتشر شد: لاديمر كوژين مشاور دفاعي رييس‌جمهور روسيه با اشاره به تاخير در روند تحويل سامانه دفاعي موشكي اس-300 به ايران گفت كه تهران درخواست سامانه اس-300 جديد مطرح كرده است و اين بايد مورد بررسي و مذاكره قرار گيرد. ايران و روسيه به طور جدي در حال رايزني بر سر تحويل اين سامانه دفاعي هستند. ايران اميدوار است كه محدوديت‌هاي ارسال تسليحات به اين كشور لغو شود، در اين زمان روسيه هم آماده همكاري‌هاي احتمالي مي‌شود.
اين سخنان مشاور دفاعي ولاديمير پوتين در حالي مطرح شده است كه قرارداد ايران و روسيه براي خريد و فروش سامانه پدافند موشكي اس-300 به سال 2007 بازمي‌گردد و اكنون پس از گذشت 9 سال از آن روزها طبيعتا ايران مي‌تواند درخواست نسل جديد و پيشرفته‌تر اين تجهيزات را بكند. سردار دهقان از زمان بازگشت از مسكو در خصوص جزييات پرونده اس-300 و اينكه در چه مرحله‌اي از زمان تحويل گرفتن آن هستيم سخني به ميان نياورده است. ديدار دهقان با پوتين هم بيش از يك ساعت طول كشيد و گفته شد كه نتيجه اين ديدار تعميق همكاري‌هاي امنيتي و دفاعي ايران و روسيه بوده است اما مشخص نيست كه آيا دهقان در خصوص نسل موشك‌هاي اس-300 مورد درخواست ايران هم با رييس‌جمهور روسيه مستقيما صحبتي كرده است يا نه.
در چند روز گذشته و به خصوص پس از برداشته شدن تحريم‌هاي هسته‌اي ايران در نتيجه اجرايي شدن برجام، زمزمه‌هاي افزايش همكاري‌هاي نظامي ايران و روسيه بالا گرفته و همزمان به‌شدت امريكايي‌ها را ترسانده است. روز گذشته سخنگوي وزارت خارجه روسيه به صراحت به زمزمه‌هاي مخالف با تعميق همكاري‌هاي نظامي ايران و روسيه پاسخ داده و گفت: ديگر هيچ‌گونه محدوديتي براي همكاري با ايران در حوزه فني – نظامي وجود ندارد. گفته مي‌شود كه ممنوعيت ارسال تسليحات و تجهيزات نظامي به ايران كه از طريق شوراي امنيت سازمان ملل اعمال شده، هنوز برقرار است و اينكه اين ممنوعيت تسليحاتي از طريق قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل اعمال شده است كه در حمايت از برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) به تصويب رسيد، اين درست نيست. قطعنامه 2231 بر روند كسب مجوز تامين محصولات نظامي به ايران از طريق كسب رضايت شوراي امنيت سازمان ملل تصريح مي‌كند. اين قانون براي دوره‌اي تا سال 2020 مقرر شده است. روسيه هم‌سو با قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل در حوزه همكاري تكنيكي نظامي با ايران عمل خواهد كرد.
بر اساس برنامه‌هاي اعلام شده براي سرگئي شويگو وزير دفاع روسيه در ايران وي باحسن روحاني رييس‌جمهور ديدار كرد. ديداري كه در آن شويگو بايد حامل پيامي يا پاسخي براي دولت ايران از سوي دولت متبوع خود بود. موضوعات مشترك ميان ايران و روسيه منحصر به خريد و فروش‌هاي تجهيزات نظامي نيست و به همين دليل خبر سفر سرزده شويگو به ايران و ديدار با همتاي ايراني و البته شخص رييس‌جمهور بلافاصله در خبرگزاري‌هاي اروپايي هم انعكاس داشت. روسيه و ايران همكاري‌هاي استراتژيك با هم در سوريه دارند و به نوعي هم ائتلاف با يكديگر در اين پرونده به حساب مي‌آيند. با توجه به سير تحولات در سوريه و رايزني‌هاي قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي براي برون رفت اين كشور از بحران و البته مهار داعش به نظر مي‌رسد كه بخشي از محورهاي سخنان شويگو در ايران، تازه‌ترين تحولات سوريه بود. در ديدار روحاني و شويگو كه عصر روز گذشته انجام شد ابتدا وزير دفاع روسيه گزارشي از آخرين تحولات در خصوص ثبات منطقه‌اي و روند مذاكرات مرتبط با آتش‌بس در سوريه به رييس‌جمهور كشورمان داد. روحاني در اين ديدار تاكيد كرد كه بحران سوريه تنها از طريق مذاكره سياسي واحترام به حقوق ملت ومردم آن كشور كه تصميم گير اصلي و نهايي درباره آينده سوريه هستند قابل حل است. رييس‌جمهوري در اين ديدار همچنين آخرين نقطه نظرات جمهوري اسلامي ايران را در خصوص تحولات و پايان منازعات در سوريه تشريح كرد. وزير دفاع روسيه در اين ديدار پيام ويژه «ولاديمير پوتين» را به روحاني ابلاغ كرد.