اولتيماتوم ايرباس، ابراز تمايل بويينگ
هواپيماهاي نو
به سايه تحريم خوردند
مدير فروش ايرباس مي‌گويد: بانك‌ها مي‌ترسند خريد 118 هواپيماي ايران را تامين مالي كنند و اگر ايران فكري براي بندهاي مالي قرارداد خود نكند، فروش هواپيما لغو خواهد شد. اين خبري است كه در روزهاي اخير، مهم‌ترين قرارداد تجاري ايران را در روزهاي پس از برجام تحت‌الشعاع خود قرار داده؛ قراردادي كه چندي پس از برجام در سفر رييس‌جمهوري و وزير راه به پاريس با ارزش 20 ميليارد دلار با شركت فرانسوي ايرباس بسته شد و پس از پنج ماه از امضاي اين قرار با خطر لغو قرارداد روبه‌رو شده است. خريد 118 فروند هواپيما از شركت ايرباس به دليل اينكه قراردادي بزرگ محسوب مي‌شود، مورد بهانه‌جويي‌هاي جناحي هم قرار گرفت اما با توجه به ناتواني ناوگان هوايي كشور، مخالفت‌ها بيشتر درباره نگراني از عدم ارايه خدمات پس از فروش از سوي شركت ايرباس طرح شد. اين نگراني‌ها بعد از رونمايي قرارداد و مفاد آنكه شركت ايرباس را موظف به ارايه خدمات مي‌كرد، كاهش يافت. با اين همه، مشكلات بانكي و همكاري نكردن بانك‌هاي بين‌المللي با ايران سبب شد كه روز چهارشنبه هفته گذشته، مسوولان ايرباس به دولت اولتيماتوم بدهند. حال آنكه برخي شركت‌هاي امريكايي، از جمله بويينگ ابراز تمايل كردند تا محصولان خود را به ايران بفروشند.
نظام بانكي، مانع نوسازي ناوگان هوايي
بعد از اجرايي شدن برجام، بانك‌هاي بين‌المللي حاضر نشدند مانند گذشته با ايران مراودات پولي و مالي داشته باشند. اين مساله تبديل به مهم‌ترين اعتراض ديپلماتيك ايران در 6 ماهه نخست پس از برجام شد؛ اعتراضاتي كه تاكنون به جايي نرسيده و حتي تاكيد جان كري، وزير امور خارجه امريكا مبني بر اينكه «مراودات مالي و اقتصادي با ايران براي بانك‌هاي اروپايي جريمه‌اي به همراه نخواهد داشت» هم نتوانست به اهرمي براي همكاري‌هاي بيشتر بين بانكي شود تا نظام بانكي همچنان در شرايط نيمه تحريم قرار داشته باشد. اين مشكل در نهايت به بخش‌هاي ديگر اقتصاد، از جمله خريد هواپيما هم سرايت كرد. روز چهارشنبه گذشته وال‌استريت ژورنال خبر داد: يكي از مديران ارشد ايرباس گفته كه «نگراني‌ها از تجارت با ايران» مانع نهايي كردن قرارداد فروش هواپيماهاي مسافربري به ايران است. ايرباس مي‌گويد قرارداد اين شركت براي فروش هواپيما به ايران كندتر از آنچه انتظار مي‌رفت، پيش مي‌رود. جان لهي از مديران ارشد ايرباس در امور مشتريان گفته به دنبال يافتن راهي براي خارج كردن پول از ايران از طريق نظام بانكي هستيم. اين روزنامه امريكايي از قول فرهاد پرورش، مديرعامل ايران اير نوشته است كه انتقال پول از موانع خريد ايرباس است.
امريكايي‌ها به دنبال بازار ايران
از سوي ديگر شركت بويينگ و يك شركت سازنده بالگرد امريكايي، ابراز تمايل كردند تا محصولات خود را به ايران بفروشند. حال آنكه بويينگ يكي از مهم‌ترين سهامداران شركت ايرباس است و جالب اينجاست كه ايرباس در حال كنار كشيدن خود از بازار ايران است ولي بويينگ كه يك شركت امريكايي است، پالس‌هاي مثبتي به ايرلاين‌هاي ايراني مي‌دهد. «مارتي بنتروت» معاون اداره فروش خاورميانه بويينگ كه اوايل فروردين ماه براي مذاكره با خريداران ايراني به تهران آمده بود، حالا از تلاش اين شركت براي دور زدن تحريم‌هاي دلاري ايران و امكان‌پذير كردن فروش محصولات خود سخن مي‌گويد. به نوشته گلف‌نيوز، بنتروت گفته كه در تهران «با بيش از 2» شركت هوايي براي فروش بويينگ مذاكره شده؛ اسامي شركت‌هاي ايران‌اير و ماهان فعلا از ميان اين چند شركت، منتشر شده است. علاوه بر اين دبير انجمن شركت‌هاي هواپيمايي، هفته گذشته در گفت‌وگو با فارس و با اشاره به اينكه ايرلاين‌هاي ايراني در حال مذاكره ايميلي با كمپاني بويينگ هستند، گفت: مذاكره با كمپاني‌هاي ديگر مانند ايرباس هم ادامه دارد، اما هنوز اوفك مجوز فروش هواپيما به ايران را صادر نكرده است. مقصود اسعدي ساماني گفت: پس از آنكه در اجلاس هوانوردي تهران 2016، فروشندگان و البته اجاره‌دهنده‌هاي هواپيما به ايران آمدند، شركت‌هاي هواپيمايي داخلي با آنها مذاكره كرده و بسته به توانمندي‌هاي خود به تهيه پيش‌نويس‌هايي براي خريد هواپيما اقدام كردند. دبير انجمن شركت‌هاي هواپيمايي درباره مذاكرات ايرلاين‌هاي ايراني با نمايندگان كمپاني سازنده بويينگ، افزود: اين مذاكرات كماكان در حال انجام است و شركت‌هاي هواپيمايي در حال ادامه مذاكره خود با بويينگ هستند. مديران اين كمپاني هواپيماسازي امريكايي در دو مرحله به ايران سفر كردند و مذاكراتي با آنها در خصوص خريد هواپيما داشتيم.