آغاز رايزني با بانك مركزي
كارت‌هاي ژاپني و چيني
در ايران
براساس وعده مسوولان بانك مركزي، بازار بانكي ايران در انتظار ورود نخستين كارت‌هاي بانكي بين‌المللي از نوع آسيايي تا سه ماه آينده است. پيش از برجام و حتي مدتي پس از آن، انتظارات از گسترش فعاليت‌هاي بانك‌هاي ايراني در ابعاد و بخش‌هاي مختلف از جمله برقراري ارتباطات با بانك‌هاي خارجي، حضور بانك‌هاي خارجي در ايران، ايجاد بانك‌ها و دفاتر مشترك ميان بانك‌هاي ايراني و خارجي، توسعه فناوري‌هاي جديد و به روز بانكي، استفاده از سوييفت در ابعاد وسيع و غيره شدت گرفته بود.
اما پس از گذشت مدتي و مشخص شدن مشكلات و مسائل متعدد در برقراري ارتباطات اين انتظارات رنگ و روي خود را باخت و تنها به بازگشايي شعب مسدود شده قبلي بانك‌هاي ايراني در برخي از كشورها، جلسات چند‌جانبه بانكي، برقراري سوييفت بدون استفاده از ارز دلار و غيره محدود شد.
ولي اين‌بار برخي منابع و رسانه‌هاي خارجي خبر مي‌دهند كه برخي بانك‌هاي خارجي هرچند انگشت‌شمار و تعدادي از شركت‌هاي بين‌المللي فعال در بخش‌هاي الكترونيكي و كارت‌هاي بانكي رايزني‌هايي را با ايران به انجام رسانده يا آغاز كرده‌اند و به دنبال برقراري ارتباطات هستند. البته همين منابع مي‌گويند كه اين شركت‌ها و بانك‌ها در حال بررسي بيشتر شرايط و فضا هستند و اقدام عملياتي آن آغاز نشده است.
چراغ سبز بانك مركزي به خارجيان
برخي شركت‌هاي پرداخت الكترونيكي بين‌المللي رايزني‌هايي را با بانك مركزي ايران آغاز كرده‌اند و بانك مركزي ايران هم چراغ سبز را به آنها نشان داده، البته به دليل شرايط خاص سياسي بين‌المللي برخي از تحليلگران داخلي هشدار مي‌دهند كه در برقراري ارتباط بانكي با اين شركت‌هاي خارجي بايد جانب احتياط از سوي بانك مركزي ايران و بانك‌هاي ايراني انجام شود تا اطلاعات بانكي ايران لو
نرود.
در اين زمينه پيش از اين هم برقراري ارتباطات مطرح بود، اما بانك مركزي به صورت علني و آشكار از وجود چنين ارتباطي پرده‌برداري نكرده است. حال خبر مي‌رسد كه برخي از شركت‌هاي بين‌المللي فعال در اين بخش همچون مستركارت، ويزا كارت، كرديت بيوروي ژاپن و يونيون پي چين در اين زمينه تلاش‌هايي را آغاز كرده‌اند.
از سوي ديگر به نظر مي‌رسد كه گرايش ايران به همكاري با كشورهاي آسيايي يا كشورهايي كه پيش از تحريم با ايران در برخي از بخش‌ها همكاري داشته‌اند، بيشتر است، گرچه برخي از بانك‌هاي غربي و اروپايي هم اقداماتي را انجام داده‌اند. به‌طوري‌كه پيش از اين بانك بين‌المللي رايفيسن اتريش براي ايجاد شعبه در ايران اعلام آمادگي كرده بود. پيش از اين هم بارها خبرهايي مبني بر درخواست‌هاي ژاپني‌ها و هندي‌ها براي ورود به بازار بانكي ايران و افتتاح بانك در ايران را شنيده‌ايم، ووري بانك كره جنوبي گويا دفتر نمايندگي در ايران ايجاد كرده و نشنال بانك قزاقستان تفاهمنامه‌اي را منعقد كرده است.
اتصال بانكي به چين و ژاپن
برخي كارشناسان اقتصادي در كشورمان مي‌گويند كه سيستم‌هاي اتصال به شبكه‌هاي بانكي بين‌المللي از طريق كشورهاي چين و ژاپن براي آغاز كار در اين زمينه مناسب هستند، اما بازار آنها در حد مستر كارت و ويزا كارت وسيع نيست.
بانك‌هاي ما بايد بتوانند به سيستم‌هاي فراگير دنيا متصل شوند. البته طي روزهاي اخير اقداماتي براي پذيرش ايران از سوي مجامع بين‌المللي درباره امر مبارزه با پولشويي صورت گرفته كه زمينه‌ساز برقراري ارتباط است.
به هر حال اين روزها كه بخش توليد و صادرات كشور به منابع مالي بزرگي نياز دارد، اتصال شبكه‌هاي بانكي ايران به بانك‌هاي بين‌المللي اهميت مي‌يابد. حال فعالان اقتصادي‌مان در انتظار هستند كه بانك‌هاي ايراني بتوانند چنين ارتباطاتي را برقرار كنند.
جديدترين گزارش موسسه سي پي‌اي سي نشان مي‌دهد كه چگونه برقراري مجدد ارتباط ايران با شبكه سوييفت، ورود سرمايه از سوي بازيگران بين‌المللي به اين ايران و ابتكار در گسترش پرداخت‌هاي غيرنقدي در حال كمك به رشد سالم بازار پرداخت‌ها در ايران است. يك تحليلگر مسائل بانكي مي‌گويد: انتظار مي‌رود برقراري مجدد ارتباط ايران با بانك‌هاي بين‌المللي و ارايه‌دهندگان كارت‌هاي الكترونيك در كنار تلاش دولت ايران براي گسترش پرداخت‌هاي الكترونيك، موجب توسعه بيشتر بازار كارت‌هاي الكترونيك در ايران شود.
حال با توجه به اينكه سيستم‌هاي بانكي به سمت پرداخت‌هاي الكترونيك پيش مي‌رود تا جايي كه چك‌هاي الكترونيكي جايگزين اسكناس و چك شده است، بازار كارت‌هاي الكترونيكي در ايران به سمت نوآوري‌هاي جديد است و بدون توجه به تحريم‌ها و مسائل جانبي و هشدارها در حال يافتن راهكارهايي براي توسعه اين بخش از طريق ارتباطات بين‌المللي مي‌گردد.
پيش از اين هم مقامات بانك مركزي اعلام كرده بودند كه بعد از عملياتي شدن برجام مكاتباتي با چهار شبكه پرداخت بين‌المللي يعني ويزا، مستر، JBC ژاپن و cup چين است انجام شد اما به دليل امريكايي بودن شركت‌هاي ويزا و مستر كارت، محدوديت براي ورود آنها به بازار ايران وجود دارد. اما طبق وعده مسوولان بانك مركزي در نيمه اول امسال بايد انتظار ورود نخستين كارت‌هاي بانكي بين‌المللي در ايران از نوع آسيايي آن را
داشته باشيم.