كليد مسعوديه باز هم به دست ميراث فرهنگي رسيد
فرزانه قبادي
يكشنبه شب گذشته حساب اينستاگرام عمارت مسعوديه با انتشار تصويري اعلام كرد «عمارت مسعوديه تا اطلاع ثانوي تعطيل است». مخاطبان اين صفحه بي‌خبر از همه جا منتظر بازگشايي اين مجموعه همزمان با خنك‌تر شدن هوا يا روزهاي پاياني هفته بودند اما چند ساعت بعد اظهارات مديرعامل صندوق احيا با اين مضمون كه دليل اين تعطيلي فسخ قرار داد ميراث فرهنگي با شركت عظام است، خبر از اين مي‌داد كه اين مجموعه به اين زودي بازگشايي نخواهد شد.
چند ماهي بود كه مسوولان صندوق احيا با تاكيد بر تخلفات شركت عظام در مورد مفاد قرارداد منعقد شده بين ميراث فرهنگي و اين شركت، زمزمه‌هاي بازپس‌گيري بنا را آغاز كرده بودند. طبق قراردادي كه در سال 89 و در نتيجه مزايده برگزار شده توسط صندوق احيا بين اين صندوق و شركت سرمايه‌گذاري عظام منعقد شد، قرار بر اين بود كه مسعوديه تهران، سراي عامري‌هاي كاشان و سراي وكيل شيراز بعد از انجام عمليات مرمت با كاربري هتل مورد بهره‌برداري قرار گيرند اما اين اتفاق فقط در سراي عامري‌ها افتاد و سراي وكيل و مسعوديه همچنان چشم به راه احيا و بازسازي‌اند.
محمدرضا پوينده، مديرعامل و رييس هيات‌مديره صندوق احيا در خصوص برنامه صندوق احيا بعد از باز پس‌گيري اين بنا از شركت عظام به «اعتماد» گفت: «در اين مورد هنوز تصميم‌گيري نكرده‌ايم، در چند روز آينده در اين خصوص جلسه خواهيم داشت و با هماهنگي با نهادهاي نظارتي خصوصا سازمان بازرسي كل كشور كه مكاتبات زيادي در رابطه با بازپس‌گيري بنا توسط صندوق داشتند و اصرار داشتند كه صندوق احيا مسووليت بنا را به دست بگيرد، براي برنامه‌هاي آينده بنا تصميم‌گيري مي‌كنيم.»
پوينده در خصوص مبلغي كه طبق اعلام شركت عظام در مدت قرارداد براي مرمت مسعوديه هزينه كرده است مي‌گويد: «كارشناسان رسمي سيستم قضايي كشور كه جزء به جزء مرمت بنا را بررسي كردند و اعلام كردند كه در اين بنا 10 درصد مبلغ قرار داد هزينه شده است، به اين معنا كه از كل مبلغ قرار داد كه 4 ميليارد بوده، طبق نظر كارشناسان چيزي حدود 400 ميليون تومان براي مرمت هزينه شده است. اين در صورتي است كه شركت عظام در اين مجموعه كافي شاپ و عكاسخانه و محل فروش جواهرات راه‌اندازي كرده‌اند و بر اساس بررسي‌هاي انجام شده هر ماه حدود 35 ميليون تومان از اين بنا در آمد دارند. مسوولان شركت بايد در مراجع قضايي در اين رابطه پاسخگو باشند. بايد در مورد آسيب‌هايي كه به بنا وارد كرده‌اند توضيح بدهند.» به گفته پوينده پرونده مسعوديه با باز پس‌گيري آن از شركت عظام بسته نشده و همچنان مسوولان صندوق احيا در زمينه‌هاي مختلف پيگير تخلفات صورت گرفته در آن هستند.
اما مسوولان شركت عظام نظر ديگري دارند، اكبر تقي‌زاده، رييس پروژه مرمت و احياي عمارت مسعوديه در خصوص خبر بازپس‌گيري اين مجموعه توسط صندوق احيا به «اعتماد» مي‌گويد: «اعلام فسخ مي‌تواند توسط يكي از طرفين صورت بگيرد اما فسخ فقط منوط به اعلام آن نيست، موضوع ديگري كه وجود دارد تحقق فسخ است. تحقق فسخ در حوزه اختيارات صندوق احيا نيست، بلكه جزو اختيارات قوه قضاييه است. كارشناسان قوه قضاييه هستند كه بايد اعلام كنند قرارداد به چه شكل فسخ شود و چنانچه اين اعلام از جانب قوه قضاييه صورت گيرد لازم الاجراست و ما آن را مي‌پذيريم.»
تقي‌زاده همچنين ضمن تكذيب اظهارات مديرعامل صندوق احيا، در خصوص ميزان هزينه‌هاي مرمت كه از جانب شركت عظام صرف شده، گفت: «ليست هزينه‌هايي كه ما انجام داده‌ايم قابل ارايه به تمامي محاكم است و اگر قوه قضاييه ريز هزينه‌ها را هم طلب كند مي‌توانيم ارايه كنيم تا مورد بررسي قرار گيرد و در نهايت در انتظار راي قوه قضاييه در مورد فسخ قرار داد هستيم.»
پوينده در خصوص دليل باز پس‌گيري اين بنا از سرمايه‌گذار آن گفت: «عمارت مسعوديه در قراردادي به مدت 59 سال (3 سال زمان مرمت و 7 سال تنفس پس از مرمت و بعد بهره‌برداري) و با حضور تنها يك شركت و در يك فرايند واگذاري پر ابهام به شركت عظام واگذار شد، اين قرارداد به‌شدت از سوي نهادهاي نظارتي از جمله سازمان بازرسي كل كشور مورد اشكال بوده و اين مراجع نظارتي طي مكاتبات مكرر درخواست لغو و فسخ قرارداد را داشته‌اند. از آنجايي كه صندوق احياي حفاظت و استحكام بنا را به دليل بهره‌برداري غيراصولي در مخاطره مي‌ديد و از آنجايي كه كارشناسان فني صندوق احياي وضعيت عمارت مسعوديه را به لحاظ فني بسيار نامناسب تشخيص دادند، پس از تامين دليل از سوي كارشناسان رسمي دادگستري در خصوص ميزان مرمت و بهره‌برداري و با وجود ميل باطني نسبت به فسخ قرار داد و بازپس‌گيري عمارت مسعوديه اقدام شد.»
تقي‌زاده در خصوص تعطيلي چند روز گذشته مسعوديه هم گفت: «نگهبانان مسعوديه سر پست خود حاضر هستند اما با توجه به اينكه مسوولان صندوق احيا چند روزي است در مسعوديه حضور دارند، ترجيح داديم كه در مجموعه حضور نداشته باشيم تا خدايي‌نكرده درگيري لفظي يا صحبتي پيش نيايد كه در شان يك فعاليت فرهنگي و يك فضاي فرهنگي نباشد.»عمارت مسعوديه به لحاظ اهميت تاريخي و معماري دومين بناي تاريخي باقيمانده از دوره قاجار در تهران است و در سال 77 به عنوان يك اثر ملي ثبت ملي شده است.