بازار در انتظار اخبار متحول‌كننده
ميترا فرخ پور لنگرودي
كارشناس ارشد مديريت و فعال بازار سرمايه
بازار بورس تهران در هفته گذشته روند كم‌افت و خيز خود را ادامه داد و از ابتداي هفته، معاملات رو به كاهش، گريبان‌گير اكثر گروه‌هاي بزرگ و كوچك بازار بود. در طول هفته و با انجام معاملات مجدد، سقوط ارزش سهام در صنايع مختلف، به پايين كشيدن شاخص كمك كرده و در نهايت دماسنج بازار با سقوط يك درصدي نسبت به هفته پيش، رقم 77167 را به ثبت رساند. ولي آنچه سبب نگراني‌ها شده، افت شاخص نيست بلكه مقدار پايين حجم و ارزش معاملات و همچنين كمبود نقدينگي در بازار سهام است. فعالان حقيقي بازار، پول خود را از بورس خارج كرده و اين حقوقي‌ها بودند كه بيشتر از بازار حمايت كرده‌اند. در اين ميان رشد گهگاه شاخص نيز با حمايت‌هاي قيمتي، خصوصا در نمادهاي شاخص ساز، چندان منطقي نبوده و بازار در انتظار اخبار قابل اتكايي كه بتواند شرايط فعلي را تغيير دهد، نشسته است. حال كه بازدهي بورس در محدوده منفي قرار گرفته و شاخص در مسير اصلاحي بلندمدت، كار خود را ادامه مي‌دهد، بسياري از فعالان در بلا تكليفي به سر مي‌برند و معاملات خود را تا زمان مشخص شدن وضعيت آتي بازار سهام به تعويق انداخته‌اند.
معاملات در اوايل هفته گذشته با عقب‌نشيني سرمايه‌گذاران و كاهش قابل ملاحظه ارزش معاملات آغاز شد. در طول هفته، گروه خودرويي كه از جمله صنايع اثر گذار بر اقتصاد كشور است و ضريب همبستگي بالايي با ساير صنايع دارد، در نمادهاي مطرح با افزايش عرضه روبه رو بود ولي در گروه قطعه‌سازي بسيار پر اقبال و در اكثر نمادها رشد قيمتي و صف خريد را تجربه كرد. در اين گروه، صف سنگين خريد نماد «خاهن» در راستاي خبر افزايش سرمايه 100 درصدي از محل مطالبات و آورده نقدي، چشم نواز بود. در ارتباط با گروه فلزي در خبرها آمده است، مديرعامل راه آهن در راستاي حمايت از توليد ملي حاضر به ناديده گرفتن بدهي 200 ميليارد توماني ذوب آهن و عقد قرارداد ريلي با نرخ 30درصد بيشتر از ريل چيني شده است، بنابراين انتظار تاثير اين خبر بر گروه وابسته وجود دارد. در گروه پتروشيمي نماد «مارون» در اين هفته بر مدار رشد قرار گرفت و شنيده‌هايي از راه‌اندازي طرح متانول‌سازي، باعث صف حجيم خريد آن شد. همچنين نمادهاي گروه بتا منفي قندي، بعضا با رشد مواجه بودند و ارسال گزارش حسابرس درباره افزايش سرمايه 100 درصدي قند قزوين، سهام اين شركت را با رشد روبه رو كرد. در گروه پالايشگاهي، برخلاف افزايش قيمت جهاني نفت و با وجود توان سهام شركت‌هاي مربوطه براي رشد و قرار گرفتن در محدوده كف قيمتي، فشار فروش و انجام معاملاتي منفي كاملا محسوس بود و در روز آخر معاملاتي (چهارشنبه) كه قيمت نفت نيز افت كرد و تحت فشار رشد 5/2 ميليون بشكه‌اي موجودي مخازن امريكا، سه درصد كاهش يافت، تمامي نمادهاي اين گروه با فشار عرضه مواجه شدند. در ماه آگوست نفت با رشد 76/12 درصدي، قلع با رشد 38/5 درصدي و پس از آن روي با رشد 94/2 درصدي برترين كاموديتي ماه شدند و از بين 20 غول معدني دنيا شركت‌هاي توليد‌كننده پتاس، سنگ آهن و روي برعكس توليد‌كنندگان طلا و نقره رشد فوق‌العاده‌اي را به نمايش گذاشتند.
گزارشات ورد استيل در اين هفته نشان داد، روند توليد فولاد چين در نيمه ماه آگوست، شتاب گرفته و رشد سه درصدي داشته است كه اين مي‌تواند به معني رشد تقاضا در سنگ‌آهن و زغال سنگ باشد و باعث تقويت قيمت آنها شود. زغال سنگ كك شو نوع پرميوم، طي يك ماه گذشته رشد 40 درصدي را به ثبت رساند و در روز چهارشنبه به قيمت 67/144 دلار رسيد. رشد قيمت زغال‌سنگ در بازارهاي دنيا، عامل بهبود اوضاع معادن مرتبط در كشور شد و در بورس ايران گروه زغال سنگي و نمادي همچون «كطبس» معاملاتي مثبت را تجربه كرد. ارزش بازار «كطبس» 33 ميليارد تومان است و در سه‌ماهه نخست سال جاري حدود 60 هزار تن زغال سنگ توليد كرده است. متاسفانه در بقيه گروه‌ها معاملات همچنان كم حجم بوده و در شرايط كنوني بسياري از نمادهاي بازار، معاملات كندي را در پيش گرفته و قيمت‌ها در بازه‌اي كوچك در حال نوسان هستند.
در مجموع معاملات در هفته گذشته بسيار كم‌رمق و ركود معاملاتي، كاملا محسوس بود و ريزش ارزش معاملات سهام، به پررنگ شدن نشانه‌هاي ركود، دامن زده و نگراني‌هايي را ايجاد كرده است. همچنين توقف نمادهاي بانكي نيز بخشي از بازار را متوقف كرده است. كارشناسان پيش از اين براي رونق پايدار در بازار، نياز به يك محرك بنيادي را لازم دانسته و در انتظار اثر مثبت اين عامل هستند. در صورتي كه رشد بازار سهام بر اساس عوامل واقعي نبوده يا اخباري كه بازار را متحول مي‌كند، موجود نباشد، احتمال ريزش بيشتر قيمت سهام و ادامه روند معاملات كم‌حجم وجود خواهد داشت. با اين اوضاع انتظار سير نزولي در بازار معاملات هفته جاري، دور از ذهن نيست و جو منفي حاكم بر معاملات هفته گذشته، مي‌تواند دامن گير معاملات پيش رو نيز، باشد.