عليرضا رحيمي، عضو كميسيون امنيت ملي از حاشيه‌هاي نگارش گزارش برجام مي‌گويد
مي خواستند كاستي‌ها را پررنگ‌تر كنند
گروه سياسي
عليرضا رحيمي، عضو كميسيون امنيت ملي در گفت‌وگو با اعتماد از تلاش‌هاي دلواپسان براي تغيير رويكرد گزارش مجلس از اجراي برجام سخن مي‌گويد. به گفته او برخي جلسات تدوين گزارش تنش‌آلود بوده و بعضي اعضاي كميسيون امنيت با بي‌اعتمادي به گزارش وزارت امور خارجه و استعلام‌هاي آن دوباره خودشان از سازمان‌هاي مرتبط استعلام گرفته‌اند هر چند نتيجه متفاوتي عايدشان نشده است. به علاوه آنها تلاش داشتند تا دستاوردهاي وزارت خارجه و دولت در برجام را كمرنگ كنند و برخي كاستي‌ها از نگاه خودشان را پررنگ كنند. گفت‌وگوي كوتاه «اعتماد» با او را در ادامه مي‌خوانيد:
گزارش برجام كه در مجلس قرائت شد رويكرد منصفانه‌اي داشت. درباره روند تدوين اين گزارش توضيح مي‌دهيد؟ جريان‌هاي تندرو تلاش نكردند رويكرد اين گزارش را تحت تاثير قرار دهند؟
تنش‌هايي هنگام تدوين اين گزارش روي داد اما خوشبختانه از اين تنش‌ها عبور كرديم. به هر حال تفاوت مجلس نهم و دهم در تركيب سياسي آنهاست و تركيب سياسي هم فقط شامل نگاه سياسي نمي‌شود و در واقع رويكرد پارلماني به فضاي كشور را هم شامل مي‌شود. اين رويكرد ناظر به اين است كه بايد به گزارش شش ماهه وزارت امور خارجه درباره برجام اعتماد كنيم و آن گزارش بايد مبنا قرار بگيرد. اما دوستاني بودند كه اين نگاه را نداشتند و بنابراين خودشان مايل بودند همه مراحل را طي كنند.
منظور شما تحقيقات ميداني برخي نمايندگان است؟
خير. ببينيد طبق قانون وزارت امور خارجه براي تدوين گزارش برجام از دستگاه‌هاي مختلف استعلام كرده و بر اساس پاسخ آنها اين گزارش را تهيه مي‌كند. پس اينكه ما به عنوان نماينده دوباره برويم از همان دستگاه‌ها استعلام كنيم نشان‌دهنده نوعي بي‌اعتمادي به وزارت خارجه و اين دستگاه‌هاست. خوب وزارت خارجه يك بار از وزارت نفت، سازمان انرژي اتمي، بانك مركزي و همه دستگاه‌هاي مرتبط با بحث برجام استعلام كرده بود و بر مبناي آنها گزارش خودش را تهيه كرد. اما در همين فاصله كوتاه برخي از اعضاي كميسيون امنيت دوباره از همين دستگاه‌ها استعلام گرفتند.
تركيب كارگروهي كه تدوين گزارش را بر عهده داشت به چه شكل بود؟
بر مبناي تقسيم كاري كه در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي اتفاق افتاد تهيه گزارش به كميته منتخبي از كميته هسته‌اي واگذار شد كه همراه با رييس كميسيون دكتر بروجردي اين كميته منتخب متن پيش نويس را تهيه كردند. متن پيش نويس هم در مراحل اوليه در كميسيون مطرح نشداما در مراحل نهايي يك نوبت در كميسيون مطرح شد. در كميسيون هم نظرات مختلفي بود. يكي از جلسات ما براي رسيدگي نهايي به پيش نويس گزارش شش و نيم صبح برگزار شد. با توجه به اينكه همه حساس بودند نتيجه چه خواهد بود و متن و محتوا و ادبيات اين متن چه خواهد بود همه اعضاي كميسيون مشاركت داشتند. در آنجا هم بحث‌هاي جدي مطرح شد. يكي از مواردي كه ما به عنوان حاميان برجام بر آن تاكيد داشتيم اين بود كه بايد دستاوردهاي مهمي كه وزارت خارجه و تيم هسته‌اي داشته‌اند در گزارش پررنگ شود و نبايد در حد يك عنوان و تيتر آورده شده و از كنار آن رد شويم. به عنوان نمونه موضوع بسته شدن پرونده PMD يكي از آنها بود. اين دستاورد بي‌نظيري در تاريخ پرونده هسته‌اي كشور بود كه مقابل هر ارزياب منصفي كه بگذاريد جز تحسين و سپاسگزاري چيز ديگري نمي‌تواند، بگويد. اما خوب طرف مقابل هم تلاش مي‌كرد تا جاي ممكن از كنار اين دستاوردها عبور كند و آن بخش‌هايي كه به نظر خودشان كاستي بود را پررنگ‌تر كنند. با اين همه اما در نهايت متني كه در صحن قرائت شد متن مورد توافق بود. پيشنهاداتي كه در انتهاي گزارش مطرح شد در جهت تقويت گزارش‌هاي بعدي سه ماهه خواهد بود.
وزير امور خارجه هم در جريان تدوين گزارش در كميسيون حاضر شد؟
آقاي ظريف در روند تدوين گزارش حضور نداشت. اما دكتر عراقچي بود. جلسه دكتر عراقچي با كميته هسته‌اي بود و موارد مرور شد و اين متن با نگاه مشترك كميسيون و وزارت خارجه تدوين شده است. هر چند تلاش برخي نمايندگان اين بود كه گزارش با ادبياتي نوشته شود كه در مجلس نهم دنبال مي‌شد. الفاظي كه به كار مي‌بردند بيشتر در اين جهت بود. مثلا در مورد دو عبارت «نقض عهد» و «بدعهدي» در مجامع حرفه‌اي اين حرف را مي‌زنند كه وقتي بدعهدي‌هاي امريكا را به عنوان نقض عهد بيان كرديد اين نقض عهد بار حقوقي دارد. اگر از نقض عهد سخن بگوييد خودتان هم بايد پرونده شكايت و پيگيري باز كنيد و براي اين نقض عهد اسنادي ارايه كنيد. اما بدعهدي بار حقوقي كمتري دارد. آنها تلاش كردند اين عبارت «نقض عهد» را در گزارش بيارند و دست آخر هم موفق شدند. البته در نهايت هم با اصرار ما عبارت «نقض عهد و بدعهدي امريكا» اضافه شد.