منتظر رابين‌هود نباشيم!

ندا آل طيب |  رضا كيانيان يك ميليون و هفتصد هزار امضاي شهروندان ايراني را كه براي حمايت از درياچه اروميه جمع شده است، به ‌گري لوييس، نماينده سازمان ملل در ايران تقديم كرد تا او اين امضاها را به بان‌كي مون، رييس سازمان ملل برساند. مدتي است كمپيني با نام «من درياچه اروميه هستم» با هدف جلب‌توجه عموم مردم و مسوولان نسبت به كم‌آبي اين درياچه كه از آن به عنوان بحراني جدي ياد  مي‌شود، شكل گرفته است. باني اين كمپين محمد خزايي، مدير فرهنگسراي جوان اروميه است.  او مدتي پيش از رضا كيانيان، هنرمند تئاتر، سينما و تلويزيون دعوت كرد تا از درياچه اروميه بازديد و عكاسي و از اين كمپين حمايت كند.  كيانيان نيز بعد از سفر به اروميه به عنوان حامي اين كمپين فعاليت گسترده‌اي را در فضاي مجازي و ديگر رسانه‌هاي رسمي آغاز كرد و از مردم خواست تا با ارسال يك پيامك، حمايت خود را از اين كمپين نشان دهند تا بعد از جمع يك ميليون امضا، اين موضوع را با نماينده سازمان ملل در ايران مطرح كند. چرا كه وقتي يك ميليون نفر از شهروندان كشوري، درخواستي از سازمان ملل داشته باشند، اين سازمان موظف به پيگيري است. در فاصله زماني نسبتا كوتاهي، يك ميليون و هفتصد هزار امضا جمع شد و سرانجام صبح روز دهم آبان‌ماه نشستي در دفتر سازمان ملل در تهران برگزار شد كه در آن، موضوع كم‌آبي ايران و منطقه مورد بحث قرار گرفت و نماينده سازمان ملل نيز توضيح داد كه اين سازمان تاكنون چه اقداماتي براي حل اين مشكلات انجام داده و چه كارهاي ديگري مي‌تواند، انجام دهد.  سپس رضا كيانيان لوح فشرده‌اي را كه حاوي يك ميليون و هفتصد هزار امضاي شهروندان ايراني است، به‌گري لوييس، نماينده سازمان ملل در ايران اهدا كرد تا او هم اين امضاها را به بان‌كي‌مون، رييس سازمان ملل برساند.  اين هنرمند در كنار اين امضاها نامه‌اي را كه درباره بحران آب در ايران نوشته، ارايه كرد تا توجه بيشتري از سوي سازمان ملل نسبت به حل اين مشكل جلب شود.  او از تلاش‌هاي گري لوييس براي پيگيري مشكل بحران آب قدرداني كرد و گفت كه مي‌توان از اين مرد به عنوان كسي كه دلش براي همه مردم دنيا از جمله مردم ايران مي‌تپد، ياد كرد.  كيانيان كه معتقد است شهروندان ايراني خودشان بايد براي حل مشكلات‌شان پيشقدم باشند، گفت: «وظيفه ما است مشكلات كشورمان را حل كنيم و منتظر رابين‌هود نباشيم كه بيايد و مشكلات ما را حل كند! بايد هر روز در صفحات مجازي و نشريات درباره مسائل جامعه پرسش كنيم و اين مسائل را زنده نگه داريم تا فراموش نشوند و وظيفه رسانه‌هاست كه مردم را پرسشگر و مطالبه‌گر كنند چون فقط در اين صورت است كه دستگاه‌هاي اجرايي كارشان را بهتر انجام مي‌دهند.»  كيانيان به تشريح مضرات انتقال آب پرداخت و يادآوري كرد پروژه غلطي از دوره رييس‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد آغاز شد و در دولت بعدي هم ادامه پيدا كرد و آن انتقال آب درياي خزر به سمنان است چون اگر آب درياچه خزر را شيرين كنيم، با نمك‌هايي كه به دست مي‌آيد، چه كنيم؟! ضمن اينكه كانال‌كشي از خزر تا سمنان، سر راه خود تمام مزارع را خراب مي‌كند، به رشته‌كوه‌ها آسيب مي‌زند و به جنگل‌هاي هيركاني كه قديمي‌ترين جنگل‌هاست، صدمه وارد مي‌كند. اين آب وقتي به سمنان برسد، به جاي شادماني، فاجعه مي‌آفريند چون از استان‌هاي اطراف به سمت آن هجوم مي‌آورند و جنگ منطقه‌اي در مي‌گيرد.  اين بازيگر تاكيد كرد كه بايد فجايع را اطلاع‌رساني كرد چون با سرپوش گذاشتن بر آنها هيچ اتفاقي نمي‌افتد.  در اين جمع، احساني، مستند‌سازي كه فيلمي درباره هامون ساخته نيز حضور داشت و كيانيان از لوييس خواست كه از طرف خودش و سازمان ملل از احساني بخواهد فيلمي بزرگ‌تر درباره اين فجايع بسازد.  بعد از اين سخنان، ‌گري لوييس نماينده سازمان ملل در ايران كه چند بار از درياچه اروميه بازديد كرده گفت كه بعد از نخستين بازديدش چقدر از شرايط آنجا ناراحت شده و تحت تاثير قرار گرفته است.  او گفت: «به حاشيه درياچه اروميه رفتيم و يك زمين خالي سفيد را ديدم كه باد به سرعت در آن مي‌وزيد و نمك‌هاي بستر دريا به صورتم مي‌خورد. تا فاصله سه چهار كيلومتري اطراف، پر از شن بود و مردم براي اينكه بتوانند آب كافي را براي محصولات‌شان تامين كنند، عمق چاه‌ها را افزايش داده بودند. بنابراين در جريان وضعيت درياچه اروميه هستم.»  او سپس از حضور هنرمندان در كمپين حمايت از درياچه اروميه واز اينكه حسن روحاني هم از آغاز دولتش به اين درياچه توجه داشته و درباره آن سخن گفته است، ابراز خوشحالي كرد. او از يكسري «عددهاي نگران‌كننده» ياد كرد؛ اينكه مصرف سرانه آب در فاصله سال‌هاي 1956 تاكنون از 7 هزار متر مكعب در سال به ازاي هر نفر، به 1200 متر مكعب رسيده كه اين عدد به عدد خطرناك هزار متر مربع بسيار نزديك است.  از لوييس پرسيده شد تاثير اين امضاها بر روند پيگيري حل بحران درياچه اروميه در سازمان ملل چيست و او پاسخ داد كه اين تومار به آگاهي‌بخشي بيشتر در اين زمينه كمك مي‌كند. او البته تلاش كرد خيلي واقع بينانه به موضوع بنگرد و گفت نمي‌توانم بگويم اتفاق عجيبي رخ مي‌دهد اما اين تومار به حل اتفاقات آن منطقه كمك مي‌كند. خبرنگاران از لوييس پرسيدند وقتي بان‌كي مون جاي خود را به دبير بعدي سازمان ملل بدهد، رسيدگي به حل مشكل درياچه اروميه چه عاقبتي خواهد داشت؟ و لوييس هم تاكيد كرد كه نمي‌توان آينده را پيش‌بيني كرد؛ با اين حال گفت اولويت دبير بعدي هم مسائل زيست محيطي و تغييرات اقليمي است.
حبيب احمدزاده، نويسنده و استاد دانشگاه هم در اين نشست حضور داشت. هرچند او همواره پيگير مسائل اجتماعي است و ارتباط خوبي هم با سازمان ملل دارد اما تاكيد كرد كه در اين كمپين هيچ نقشي ندارد با اين حال به لوييس توضيح داد كه اين مساله مانند مساله ريزگردها منطقه‌اي است و خوب است سازمان ملل كشورهاي همسايه ما را هم نسبت به بحران كم آبي آگاه كند چون اگر حركت بين‌المللي منطقه‌اي شكل نگيرد، هيچ اقدامي انجام نخواهد شد. به ويژه اينكه اگر اين روند ادامه يابد، تا چند سال آينده كارون و اروند به دليل سد‌سازي در تركيه و عراق خشك مي‌شوند.