افتتاح نمايشگاه «نقش غلط» در گالري «آ»
حقيقي: هنوز هم به زبان و شعر وابسته هستم
علي مطلب‌زاده
جمعه روز گرمي براي گالري‌هاي تهران بود. افتتاح نمايشگاه ابراهيم حقيقي در گالري آ، نمايشگاه مروري بر آثار زنده‌ياد ژازه تباتبايي در گالري شهريور و همچنين نمايشگاهي از آثار سيلك‌اسكرين نصرت‌الله مسلميان در گالري هور باعث شد تا جمع زيادي از چهره‌هاي هنري و ادبي در افتتاحيه اين نمايشگاه‌ها حاضر شوند. شمس لنگرودي، رضا كيانيان، نيكي كريمي، محمد رحمانيان، فردين خلعتبري، عليرضا شجاع‌نوري، محمدحسين عماد، بهروز دارش، رضا بانگيز، سعيد شهلاپور، هادي هزاوه‌اي، هادي مشهدي‌زاده، ايرج اسكندري، فرهاد توحيدي، امير اثباتي، پريوش گنجي، مريم زندي، رضا حداد، بهرام كلهرنيا، مسعود فروتن، كامران عدل، محمد سرير و... چهره‌هايي بودند كه بسياري از آنها در افتتاحيه نمايشگاه ابراهيم حقيقي با عنوان «نقش غلط» هم حاضر شدند. ششمين نمايشگاه خط‌نگاره‌هاي ابراهيم حقيقي بر اساس اشعار حافظ كار شده است، اشعاري كه به گفته خودش بر اساس كلمات «نقش» و «خيال» انتخاب شده‌اند و حقيقي به دليل اينكه اين كلمات در بين اشعار حافظ فراواني بيشتري داشته‌اند اين شاعر را انتخاب كرده است. حقيقي پيش از اين هم نمايشگاهي از خط‌نگاره‌هايش بر مبناي اشعار حافظ كار كرده بود. او در نمايشگاه جديدش بار ديگر به سراغ اين شاعر رفته و 24 تابلو را بر اساس اين اشعار روي ديوار برده است. ابراهيم حقيقي در مراسم افتتاحيه اين نمايشگاه در مورد انتخاب اين اشعار توضيح داد: «اين شعرها را هم در مولانا يافتم، هم حافظ و هم سعدي. در حين يادداشت برداشتن بود كه ديدم ظرفيت‌هايي كه در شعر حافظ هست بيشتر جذبم مي‌كند. او با اين دو كلمه شعرهاي بسيار حيرت‌انگيزي گفته كه بسياري از آنها را قبلا شنيده‌ايم، اما فكر كردم كه يك بار ديگر مي‌توان از منظر خط‌نگاره به آنها نگاه كرد. در اين شعرها روايت بسيار زيبايي از انسان و حضور بود كه فروتني را به تصوير مي‌كشيد. در همه تابلوها كلمه «نقش» وجود دارد يا «خيال» كه در تك‌مصرع‌ها يا تك‌بيت‌ها به كار رفته و من آنها را روي بوم آورده‌ام. » اينكه ابراهيم حقيقي نام اين آثار را خط‌نگاره گذاشته است هم داستان خودش را دارد. ابراهيم حقيقي در سال 1372 نخستين خط‌نگاره‌هايش را بر اساس اشعار شاعران معاصر كار كرد. او با اشاره به گفت‌وگويي كه در آن سال با مجله سخن داشته توضيح داد: «اين آثار آن موقع هنوز اسمي نداشت و سوال مي‌شد كه اين آثار خوشنويسي هستند، گرافيك يا نقاشي؟ بعد از مدتي عبارت «خط نگاره» را با استاد مميز و رويين پاكباز در ميان گذاشتم و آنها هم گفتند خوب است. » حقيقي پيش از نمايشگاه «نقش غلط» نمايشگاه‌هاي ديگري را هم بر اساس اشعار مولانا و خيام هم برگزار كرده بود. نكته قابل توجه در اين خط‌نگاره‌ها عدم تاكيد حقيقي روي خوانده شدن اشعار است. او براي اين كار دلايل خودش را دارد و علت آن را در اين نكته مي‌داند كه هنر تجسمي و نقاشي كاملا مستقل است و زبان بيان خودش را دارد؛ «اخيرا برايم مهم نيست كه مخاطبان بتوانند نوشته و شعر اين آثار را بخوانند، چون هنر تجسمي و نقاشي يك چيز مستقل است. هر چند هنوز هم به زبان و شعر وابسته هستم و از آنهاست كه حركت و فكرم آغاز مي‌شود، اما وقتي به سراغ نقاشي مي‌روم ديگر كلام و كتابت و نوشتن رها مي‌شود. » همين موضوع موجب تفاوت آثار حقيقي با نقاشيخط مي‌شود. تكنيك حقيقي براي آثارش اكرليك روي بوم است و بعضا از چاپ ديجيتال هم استفاده مي‌كند. او در مورد تفاوت آثار اخيرش با خط‌نگاره‌هايي كه پيش‌تر كار كرده توضيح داد: «تصور مي‌كنم اين آثار در ادامه كارهاي قبلي‌ام است و اگر هم تفاوتي باشد در رفتار است، چون آدم نمي‌تواند خودش را تكرار كند. البته ترجيح مي‌دهم اين نقد را درك بيننده و مخاطبم به من بگويد.» محمد سرير، رييس شوراي عالي خانه هنرمندان نيز يكي ديگر از مهمانان افتتاحيه نمايشگاه ابراهيم حقيقي بود. به گفته او حقيقي از تجربيات فراواني عبور كرده و داراي دانش و بينش هنري شده است. آثار او يك قدم جلوتر و فراتر از آثاري است كه در اين حوزه معرفي و عرضه شده‌اند. او درباره اين آثار گفت: «در سال‌هاي اخير خط در حوزه آثار گرافيكي بسيار مطرح شده است. تقابل خط گذشته و امروزي در آثار حقيقي شكلي از زيبايي‌شناسي را معرفي كرده‌اند. همه هنرمندان به دنبال نوآوري هستند و اگر اين نوآوري نباشد اثر هنري معنايي ندارد و تكنيك به تنهايي نمي‌تواند كاري انجام بدهد. » نمايش مستند «نقش بر آب» يكي ديگر از برنامه‌هاي روز افتتاحيه نمايشگاه خط‌نگاره‌هاي حقيقي بود. ابراهيم حقيقي در اين مستند كه براي اين نمايشگاه آماده شده از زبان خودش در مورد آثارش توضيح مي‌دهد.
نمايشگاه خط‌نگاره‌هاي ابراهيم حقيقي با عنوان «نقش غلط» تا ۲۶ آذرماه از ساعت ۱۶ تا ۲۰ در گالري «آ» به نشاني خيابان كريمخان زند، خيابان آبان جنوبي (عضدي)، كوچه اردشير ارشد، شماره ۷ ميزبان علاقه‌مندان خواهد بود.