شكاف ميان دستگاههاي اطلاعاتي و دونالد ترامپ عميقتر ميشود
بياعتمادي مطلق
ميثم سليماني
به نظر ميرسد يك بياعتمادي نهفتهاي ميان دونالد ترامپ و سازمانهاي امنيتي و اطلاعاتي ايالات متحده وجود دارد. در حالي كه يك ماه ديگر دونالد ترامپ به عنوان فرمانده كل قواي ايالات متحده در كاخ سفيد مستقر خواهد شد كه پيش از سوگند رياستجمهوري سيا نشان داده تمايلي به رياستجمهوري ترامپ ندارد و ترامپ نيز سعي دارد تا اقدامات سازمان سيا را به تمسخر بگيرد. تنشهاي ميان دو طرف نيز بسيار پيچيده شده است چرا كه اكنون دستگاههاي امنيتي ايالات متحده در حال راهاندازي اقدامي جدي براي به چالش كشيدن نتيجه انتخابات امريكا هستند. آنگونه كه واشنگتن پست روز جمعه گزارش داد سازمان اطلاعات مركزي امريكا طي گزارشي عنوان كرد كه روسيه در انتخابات رياستجمهوري در راستاي افزايش شانس ترامپ براي رسيدن به پست رياستجمهوري مداخله كرده است. با اين حال به نظر ميرسد كه واكنشهاي دونالد ترامپ به يك بيانيه ختم نشود و احتمالا طي روزهاي آينده اين شكافها عميقتر ميشود. در نخستين اقدام اعضاي تيم انتقالي ترامپ ارزيابي جديد سيا در خصوص حملات سايبري را به مانند ارزيابي اين سازمان در مورد ذخاير سلاحهاي كشتار جمعي در عراق تشبيه كردند و آن را يك دروغ بزرگ براي حمله به عراق دانستند. پل پيلار، معاون سابق سيا در مركز ضد تروريسم در گفتوگو با واشنگتن پست گفت: با توجه به تمايل دونالد ترامپ به انتقام، رابطه پايدار ميان سازمان سيا مورد تهديد قرار گرفته و به بياعتمادي و سوء نيت بين رييسجمهور و جامعه اطلاعاتي امريكا را نيز دامن خواهد زد. با اين حال مقامهاي اطلاعاتي ايالات متحده در يك نگراني و سردرگمي در مورد چگونگي ادامه كار در دولت دونالد ترامپ به سر ميبرند. يك مقام آگاه اطلاعاتي ايالات متحده ميگويد: من نميدانم چه بازيای پيش روي ما است. اين مقام آگاه ميافزايد: پس از بيستم ژانويه و مراسم تحليف رياستجمهوري ما در قلمرو ناشناختهاي قدم خواهيم گذاشت. پيلار در اين خصوص ميگويد: رييسجمهور سابق ريچارد نيكسون نيز رابطه خوبي با سازمان اطلاعات امريكا نداشت اما با توجه به شخصيت و تمايلات او براي انتقامجويي ممكن است شرايط بدتر از دوران نيكسون شود. با اين حال بسياري از تحليلگران معتقدند با توجه به دستور رسمي باراك اوباما مبني بر ارايه يك گزارش جامع در راستاي مداخله روسيه در انتخابات امريكا پيش از مراسم تحليف ميتواند تنش ميان ترامپ و سازمانهاي جاسوسي امريكا را افزايش دهد. جيمز كلاپر، مدير سازمان اطلاعات ملي امريكا مسوول رسيدگي به اين تحقيقات و داوري نهايي در خصوص نقش روسيه در انتخابات است. اما چنين گزارشي ميتواند يك چالش پيچيدهتر براي دونالد ترامپ باشد كه به طور بالقوه شكاف عميقي را ميان جامعه ايالات متحده و رييسجمهور آينده امريكا به وجود خواهد آورد كه بارها و بارها كار آنها را زير سوال برده است. گفتني است روز جمعه رسانههاي امريكايي گزارشي را منتشر كردند كه دولت روسيه هزاران ايميل هك شده كميته ملي دموكراتها را چند هفته قبل از انتخابات در اختيار ويكي ليكس قرار داده است. مقامهاي اطلاعاتي تاييد كردهاند كه هدف روسيه در راستاي كمك به ترامپ براي پيشتازي در رقابتهاي انتخاباتي بوده است. با اين حال تيم ترامپ پاسخ تحقيرآميزي به گزارش جامعه اطلاعاتي داد و آنها را دروغگو خواند. گفتني است ترامپ همواره نقش روسيه در حمايت از او در رقابتهاي انتخاباتي را رد كرده است. اما با اين وجود رييسجمهور منتخب پوتين را مورد تحسين قرار داده و او را همواره رهبري قويتر از اوباما ميدانست. گفتني است يكي از مديران سابق كمپين ترامپ رابطه مستقيمي با روسيه و كسب و كار اين كشور داشته است و اكنون نيز وزير خارجهاي كه بناست وارد كابينه ترامپ شود رابطه بسيار نزديكي با شخص پوتين رييسجمهور روسيه دارد كه از دست شخص او در سال 2012 نشان دوستي دريافت كرده است. با اين حال ترامپ در مصاحبه خود با نشريه تایمز عنوان كرده بود كه من باور نميكنم كه روسها دخالتي در انتخابات داشته باشند. گفتني است اكنون سازمانهاي اطلاعاتي امريكا در حال پيگيري مداخله نظامي روسيه در سوريه و اوكراين هستند و همچنين پايبندي ايران به توافق هستهاي، آزمايش سلاحهاي اتمي كره شمالي، چالشهاي دريايي چين در آسيا و سرقتهاي تجاري درگير است. همچنين سازمان سيا درگير يك برنامه مخفي در راستاي مسلح كردن و آموزش شورشيان ميانه رو در سوريه براي غلبه بر تروريستها و همچنين دولت سوريه است در حالي كه ترامپ به دنبال رويكرد همكاري با روسيه است كه اسد را تحسين و از او پشتيباني ميكند. همچنين گزارشها حاكي از آن است كه پس از پيروزي ترامپ در انتخابات، او تنها در تعداد محدودي از جلسات اطلاعاتي شركت كرده و بيشتر مشاور امنيت ملي خود مايكل فلين را به اين جلسات ميفرستد. موضوعي كه با پيشينيان آقاي ترامپ در تضاد قرار دارد چرا كه جورج بوش و باراك اوباما در هفتههاي منتهي به مراسم تحليف خود در جلسات متعدد اطلاعاتي حضور پيدا كردند. با اين حال گفتني است كه يكي از وظايف رييس سازمان سيا ارايه گزارشهاي بيطرفانه و فارغ از جهتگيريهاي جناحي و شخصي به كاخ سفيد است كه بسياري از كارشناسان معتقدند با توجه به انتخاب مايك پومپئو توسط دونالد ترامپ براي تصدي اين پست براي بسياري اين نگراني به وجود آمده كه پومپئو نتواند ديدگاه بيطرفانهاي را به كاخ سفيد ارايه دهد. پومپئو، فلين و ماتيس بهشدت منتقد شديد توافق هستهاي با ايران هستند و از آنجايي كه يكي از وظايف سازمان سيا رصد و راستيآزمايي تعهدات ايران بر مبناي توافق جامع هستهاي در امريكا به شمار ميآيد، شايد پومپئو نتواند در خصوص معامله با ايران و تعهدات آن بيطرفانه قضاوت كند و به كاخ سفيد گزارش ارايه دهد. حالا به نظر ميرسد دونالد ترامپ با بدنه اطلاعاتي به رياستجمهوري ميرسد كه چندان به او اطمينان ندارد. فردي رياست آن را بر عهده ميگيرد كه شخصيت آن با رويكرد سيا همخواني ندارد. ولي سرنوشت آخرين رييسجمهوري كه تا اين حد با سازمان و بدنه اطلاعاتي امريكا هم خواني نداشت، به يك استعفا و رسوايي بزرگ امنيتي منجر شد. اما با اين وجود به نظر ميرسد روزهاي روشني پيش روي دستگاههاي امنيتي امريكا در دوران دونالد ترامپ وجود نخواهد داشت.