زعفران در بورس
اكبر رنجبر
كارشناس بازار سرمايه
فعالان بورسي در اين هفته شاهد راه‌اندازي معاملات زعفران در بورس كالاي ايران بودند، راه‌اندازي اين معاملات خبر خوبي است كه مي‌تواند كشاورزان را به فروش محصول‌شان، بدون دخالت واسطه‌ها اميدوار سازد. سابقه گران بودن قيمت زعفران، اين برداشت را به وجود مي‌آورد كه كشاورزان اين محصول، از اقشار پر‌درآمد جامعه هستند، ولي واقعيت اين است كه به دليل نبود بازاري منسجم و كارا و عدم امكان كشف قيمت واقعي، اكثر سود اين محصول نصيب واسطه‌ها و دلالان شده و كشاورزان اين محصول عمدتا جزو اقشار ضعيف جامعه هستند. داد و ستد زعفران در بورس كالا مي‌تواند به نقطه عطفي براي شكوفايي اين صنعت تبديل شود، چرا كه با حذف واسطه‌ها، خريدار و فروشنده مستقيما با يكديگر وارد معامله مي‌شوند، واضح است كه حذف دلالان از معاملات زعفران، علاوه بر كشاورزان، مصرف‌كننده نهايي را نيز منتفع خواهد كرد. نظارت بورس كالا بر اين معاملات، تدوين استانداردهاي كيفي محصول، انبارداري استاندارد و شفافيت قيمت، ريسك فعالين اين صنعت را تا حد زيادي كاهش خواهد داد. چنانچه كشاورزان زعفران به بورس كالا اعتماد كرده و اين معاملات با موفقيت همراه شود مي‌توان اميدوار بود كه اين مدل به ساير محصولات كشاورزي نيز تسري يابد. اميدواريم با همكاري مناسب بورس كالا و وزارت كشاورزي، بسترهاي لازم براي توسعه اين معاملات فراهم شود. ساز و كار دقيق در كنار اخذ تضامين مناسب، كارشناسي محصول توسط بورس كالا، ارايه گواهي سپرده توسط بورس، انبارداري استاندارد با هزينه معقول و امكان حضور مستقيم خريداران خارجي، براي جلب اعتماد فعالان اين صنعت كافي به نظر مي‌رسد. با اين وجود نگراني عمده‌اي در مورد عدم اعتماد كشاورزان به اين بازار وجود دارد، متاسفانه اكثر مردم به هر پديده جديدي در ابتدا با ديده ترديد نگاه مي‌كنند و حاضر نيستند رفتار گذشته خود را به راحتي تغيير دهند. تجربه معاملات سپرده جو و گندم در بورس كالا نشان داده است كه جلب اعتماد كشاورزان و رفع مشكلات و نگراني‌هاي اين عزيزان مهم‌ترين قدم در راستاي توسعه معاملات كالاهاي كشاورزي در بورس است. كمك گرفتن از شوراي شهر و روستا و معتمدين محلي، در فرآيند فرنگ‌سازي و جلب اعتماد كشاورزان ضروري است، موفقيت معاملات زعفران مي‌تواند آينده اين صنعت در ايران را با تحول بزرگي همراه كند، از اين رو بهتر است مسوولان به سخنراني‌هاي يكطرفه اكتفا نكرده و در تعاملي پويا با معتمدين محلي، اين افراد را با مزاياي معامله زعفران در بورس آشنا كنند و از آنها به عنوان سفيران بورس در بين كشاورزان استفاده كنند. ورود تدريجي محصولات كشاورزي به بورس كالا ضرورتي اجتناب‌ناپذير است، اين مهم تنها با عزم جدي همه مسوولان و فرهنگ‌سازي گسترده امكان‌پذير است. اميدواريم به زودي شاهد عرضه ساير محصولات كشاورزي در بورس باشيم و با اتكا به دستاوردهاي موفقيت‌آميز آن يكي از بسترهاي لازم براي پيشرفت بخش كشاوزي فراهم شود.