فشار عرضه، ترمزي براي رشد
ميترا فرخ پور لنگرودي
فعال بازار سرمايه
در وضعيتي كه بازار از كمبود نقدينگي رنج ميبرد، سازمان بورس در راستاي حمايت از سهامداران و تقويت نقدينگي در هفته گذشته از تعليق تمام عرضههاي اوليه تا پايان سال جاري خبرداد. بسياري از كارشناسان از اين تصميم استقبال كردند ولي برخي ديگر عدم تاثير آن بر وضعيت بازار را امر ثابت شدهاي دانستند. با اين حال و در اين شرايط، بورس تهران پس از گذراندن هفتهاي سراسر مثبت در آخرين روز معاملاتي با رشد 397 واحدي نسبت به هفته گذشته به رقم 77189 رسيد كه در آن شاخص بيشترين تاثير مثبت خود را مديون نمادهاي كالايي بود. نمادهايي مثل «فولاد»، «كگل»، «كچاد» و «شخارك» كه به دليل ارايه دادههاي خوب اقتصادي چين با جهش قابل توجه قيمتهاي جهاني، تاثير خود را بر بازارهاي كالايي ايران گذاشتند.
به غير از اين دادهها، وزارت حفاظت از محيط زيست چين توليدكنندگان فولاد و آلومينيوم را مجبور كرد تا توليدات خودرا 50 درصد كاهش دهند. همچنين توليد زغالسنگ نيز كه يكي از مواد مصرفي براي توليد ستگ آهن است با ممنوعيتهايي روبهرو شد و در كنار آن رونق بازارهاي نقدي و آتي (فيوچرز) فولاد، قيمت سنگ آهن را بالا كشيد. بنابراين قيمت سنگ آهن نيز با جهش قيمت رو به رو شد و به 100 دلار رسيد. تاثير اين تغييرات در ايران باعث شد شمش فولاد در روز سهشنبه 13100 ريال معامله شود و قيمت انواع ورق نيز 300-200 ريال افزايش داشته باشد. همچنين تحت افزايش جهاني قيمت سنگ آهن، كنسانتره پرعيار 66- 65 درصدي ايران در بندر عباس نيز به 5/85 دلار رسيد. با اين حال و با وجود رشد قيمتهاي داخلي، قيمت سهام شركتهاي كالايي نوسان اندكي را به دنبال داشت چراكه همچنان به دليل نياز سهامداران به نقدينگي بالا و همچنين قرار داشتن در ماههاي پاياني سال، هرگونه رشد قيمتي با افزايش فشار فروش سركوب شد و افزايش قابل توجهي تحت تاثير غلبه عرضه حاصل نشد. در گروههاي ديگر كالايي، عدم رشد عرضه «روي» سبب شد تا مازاد عرضه اين فلز در سال 2015 جاي خود را به كمبود عرضه در سال 2016 بدهد و بدينترتيب با رشد 6/3 درصدي قيمت آن به مرز 3 هزار دلار برسد. سرب نيز در سال 2016 با رشد 2 درصدي تقاضا در مقابل كاهش 3/1 درصدي عرضه روبهرو شد و قيمت آن به محدوده 2300 دلار رسيد. با وجود رشد قيمتهاي جهاني اين دوفلز شايد بتوان عدم رشد قيمت سهام شركتهاي مرتبط را در فضاي احتياطي به وجود آمده در بازار بورس جستوجو كرد. عدم اطمينان نسبت به شرايط بازارها و ريسكهاي جهاني نيز به اين فضا دامن ميزند.
در مورد فلز محبوب مس نيز ميتوان گفت همچنان به دليل اعتصاب كارگران معدن اسكونديداي شيلي و توقف توليد معدن گراسبرگ اندونزي موجودي انبارهاي LME دچار كمبود شده است و بدينترتيب مس در هفته گذشته سطح 6204 دلار را لمس كرد. ولي همان طور كه در بالا بدان اشاره شد غلبه عرضه به خصوص به دليل فروشهاي صندوق بازنشستگي در نماد «فملي» اجازه صعود شايستهاي را به اين نماد نداد و اين نماد فشار فروش قابل توجهي را به خصوص در روز يكشنبه شاهد بود. در مجموع ميتوان گفت فشار فروش به خصوص در سمت حقوقي و وجود جو احتياطي در بازار سبب شده است تا با وجود رشد در متغيرهاي بنيادي، سهام شركتهاي مربوطه افزايش قيمت متناسبي نداشته باشند.
حال با نزديك شدن به زمان ارايه گزارشات پيش بيني بودجه شركتها در سال جديد، وضعيت آينده شركتها تا حدودي مشخص ميشود .