تلاش تيلرسون براي نجات روسيه

گروه جهان|  تحريم‌هاي ايران و روسيه بر روي ميز سنا و دولت جديد امريكا شايد در مورد نوع مراوده با تهران تاكنون به قطعيت نسبي رسيده باشد اما هنوز در مورد رابطه با مسكو راهي براي فرار از فشارهاي داخلي نيافته است. اين‌بار تحريم‌هاي روسيه و ايران در قالب يك طرح به هم گره خورده است و همين مساله منجر به اين شده كه ركس تيلرسون، وزيرخارجه ايالات متحده نخستين برنامه كاري خود در صبح روز چهارشنبه را شركت در كميته روابط خارجي كنگره قرار داده است. قانونگذاران و سناتورهاي كنگره امريكا به دنبال راهي براي تنبيه روسيه به واسطه دخالت در انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 امريكا هستند و به نظر مي‌رسد كه اين طرح تحريمي بهترين چيزي است كه فعلا در اختيار دارند. براساس برنامه اعلام شده از سوي وزارت امورخارجه امريكا، تيلرسون ساعت 9 صبح مقابل كميته روابط خارجي حاضر شد و اين زمان دقيقا چندساعت فاصله زماني با لحظه تصويب طرح در سنا دارد. تيلرسون پيش از اين حضور نيز در اظهاراتي هشدار داده بود كه رابطه امريكا با روسيه در حال حاضر هم در سطح بسيار پاييني است و اين طرح مي‌تواند آن را بيش از پيش هم تخريب كند. وي همچنين مي‌گويد كه امريكا بايد نسبت به گام‌هايي كه مي‌تواند رابطه ميان مسكو و واشنگتن را كه رقباي روزهاي جنگ سرد هم هستند را متشنج‌تر كند، محتاط باشد. تيلرسون در جلسه روز سه شنبه در كميته روابط خارجي سنا ترجيح داد چندان درباره طرح تحريمي روسيه اظهارنظري نكند و گفت كه هنوز در حال مرور مفاد طرحي است كه نتيجه مذاكرات فشرده جمهوريخواهان و دموكرات‌ها در كنگره است. با اينهمه وي تاكيد كرد كه رييس‌جمهور امريكا موافق تشديد فشارها بر روسيه در صورت نياز است. جمله‌اي كه در رسانه‌هاي امريكايي بازتاب خوبي پيدا كرد. تيلرسون در بخش‌هاي ديگري از سخنانش در كميته روابط خارجي سنا در روز چهارشنبه تاكيد كرد كه علاقه‌اي ندارد فرصت گفت‌وگوي پويا و مثمر به ثمر با روسيه را از بين ببرد. وي به عنوان نمونه‌اي براي گفت‌وگوهاي مثبت ميان امريكا و روسيه به مساله مذاكرات و گفت‌وگوهاي دو طرف براي تعيين مناطق كاهش تنش در سوريه اشاره كرد و البته گفت كه هنوز نمي‌توان با قطعيت گفت كه آيا اين مذاكرات و رايزني‌هاي سوري ميان واشنگتن و مسكو به نتيجه‌اي ملموس منتهي خواهد شد يا خير. تيلرسون اعتقاد دارد كه تحميل تحريم‌هاي بيشتر بر روسيه مي‌تواند فرصت گفت گو با اين كشور را از بين ببرد. براساس طرحي كه روز دوشنبه از سوي دو كميته بانكداري و روابط خارجي سنا مطرح شد، تحريم‌هاي موجود روسيه با تحميل تحريم‌هاي جديد تقويت خواهد شد و تحريم‌هاي جديد هم دو حوزه نقش حقوق بشر و كمك تسليحاتي به دولت سوريه را شامل مي‌شود. همچنين كمپاني‌ها و افرادي كه در ماجراي حملات سايبري روسيه به امريكا در روزهاي انتخابات نقش داشتند نيز در صورت قطعي شدن اتهام‌هايشان مورد تحريم قرار خواهند گرفت. اگر دولت ترامپ تصميم به مخالفت با اين تحريم‌ها بكند، مي‌تواند اما در حقيقت با اين كار تن به يك قمار خواهد داد. تحريم‌هاي جديد روسيه در دل تنبيهاتي قرار خواهد گرفت كه مجلس سنا براي تشديد فشارها بر ايران تحميل خواهد كرد. بنابراين اگر دولت بخواهد بخش‌هايي از تحريم‌هاي روسيه را قبول نكند بايد به كليت طرح كه تشديد تحريم‌هاي ايران را هم شامل مي‌شود، نه بگويد. براساس برنامه‌ريزي‌هاي انجام گرفته اين طرح بايد تا پايان ساعت اداري روز چهارشنبه راي لازم را بياورد و پيش‌بيني مي‌شود براساس هماهنگي‌هاي صورت گرفته، سناتورهاي هر دو حزب به آن راي بالايي بدهند. براساس بخش‌هاي ديگري از اين طرح، جريمه‌هايي بر بخش‌هاي اقتصادي روسيه شامل معدن، كشتيراني، راه آهن و فلزات نيز تحميل خواهد شد. تحريم‌هايي كه باراك اوباما در اواخر ماه دسامبر 2016 و پيش از ترك كاخ سفيد بر روسيه تحميل كرد و در سايه آن 35 ديپلمات روس از امريكا اخراج شدند و دو كمپاني روسي هم تعطيل شد شديد‌ترين تحريم‌هايي بود كه بر روسيه از جانب امريكا تحميل شد. با اينهمه برخي از كارشناسان اقتصادي اعتقاد دارند كه اين شديد‌ترين تحريم‌ها نيز بر رفتار روسيه در اوكراين يا ساير حوزه‌هاي مورد اعتراض امريكا تاثيري نداشته هرچند كه ضربه‌هايي را به اقتصاد روسيه وارد كرده است اما منتج به تغيير رفتار ولاديمير پوتين نشده است.
گام بعدي كه سناتورها بايد بردارند اين است كه توافق نهايي به اجماع رسيده ميان دو حزب را به نوعي براي راي‌گيري آماده كنند. اين توافق هم بايد تحريم‌ها عليه روسيه را افزايش بدهد و هم اينكه دونالد ترامپ را مجبور سازد كه براي هرگونه تصميم‌گيري در مورد تلطيف اين بيانيه يا حذف بخش‌هايي از آن به كنگره مراجعه كند. دموكرات‌هاي حاضر در كنگره در چندماه اخير تلاش گسترده‌اي را براي جلب نظر جمهوريخواهان در راستاي تشديد تحريم‌هاي روسيه آغاز كرده بودند و يكي از اصلي‌ترين دستاوردهاي اين تلاش هم اين است كه رييس‌جمهور امريكا نمي‌تواند بدون هماهنگي با كنگره در آينده اقدام به تلطيف اين تحريم‌ها يا تغيير آنها كند.
در تحولي ديگر، «ولاديمير پوتين» رييس‌جمهوري روسيه در مصاحبه با «اوليور استون» كارگردان امريكايي تاكيد كرد كه پيروزي «دونالد ترامپ» كانديداي حزب جمهوريخواه امريكا در انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 اين كشور تقريبا هيچ چيز را تغيير نداده است. رييس‌جمهوري روسيه در اين گفت‌وگو تاكيد مي‌كند كه تقريبا هيچ چيز با پيروزي ترامپ در انتخابات امريكا تغيير نكرده است. پوتين همچنين در پاسخ به اين سوال استون كه آيا «ترامپ از جيب كرملين درآمده» بلند خنديد.