رقابت نيروهاي سالخورده با جوانان
بيزينس مانيتور ايران را داراي پتانسيل بالاي نيروي كار و وضعيت سيستم آموزشي ايران را خوب دانست و نوشت: كاركنان سالخورده به دليل تجربه بالايي كه دارند، شغل خود را حفظ ميكنند و جوانان تحصيلكرده از نرخ بالاي بيكاري رنج ميبرند. موانع جدي بر سر راه آزاد شدن پتانسيل بازار كار ايران وجود دارد كه ضعف اقتصاد ايران به دليل تحريمها از آن جمله است. ايران از نظر ريسكهاي بازار كار نمره 3/47 از 100 را دارد كه اين كشور را در بين 18 كشور منطقه خاورميانه و شمال آفريقا در رتبه نهم قرار داده است. اين گزارش افزود: از نظر ميزان پتانسيل نيروي كار، ايران كشوري با جمعيت جوان فراوان است. هرچند اين مساله اغلب در كشورهاي توسعه يافته يك مزيت محسوب ميشود، اما جمعيت جوان جوياي كار در ايران موجب وارد آوردن فشاري بيسابقه بر بازارهاي كار شده است، زيرا فرصتهاي شغلي بسيار كمي وجود دارد كه توسط نيروي كار سالخورده ترك شده باشد و جوانان بتوانند جاي آنها را پر كنند. اين نيروي كار جوان همچنين اغلب داراي سطح تحصيلات بالاتري نسبت به نيروي سالخورده است. اما كاركنان سالخورده به دليل تجربه بالايي كه دارند، شغل خود را حفظ ميكنند و جوانان تحصيلكرده از نرخ بالاي بيكاري رنج ميبرند.
ريسك موجود براي كارفرمايان در ايران پايين است، زيرا تعداد بالايي از جوانان تحصيلكرده بيكار در اين كشور وجود دارد. ريسك عمده اين است كه آنها فاقد تجربه و مهارتهاي شغلي هستند و اين مساله موجب عدم تمايل كارفرمايان به استخدام آنها ميشود. از نظر در دسترس بودن نيروي كار نمره ايران 48 از 100 است كه اين كشور را از بين 18 كشور منطقه در مكان هشتم قرار داده است. بهطور كلي سيستم آموزشي در ايران، به لحاظ منطقهاي خوب است. به خصوص سيستم دانشگاهي تعداد بالايي از جوانان تحصيلكرده در رشتههاي مفيدي همچون مهندسي، ساخت و ساز و علوم مختلف را بيرون ميدهد. اما اخيرا انتقاداتي از سيستم دانشگاهي ايران مطرح شده و استدلال شده است كه دانشگاهها در اين كشور بيش از آنكه به كيفيت بها دهند، به كميت متمركز شدهاند. به علاوه، وضعيت اقتصادي ايران نشان ميدهد كه اين كشور از مهاجرت فارغالتحصيلان ماهر به كشورهاي خارجي رنج ميبرد. اما انتقاد ديگري كه مطرح شده، تمركز بيش از حد بر محفوظات علمي و بها ندادن به خلاقيت و آموزش مهارتهاي قابل انتقال مفيد است. به خصوص، تمركز آكادميك شديد تحصيلات متوسطه در ايران بر ورود به دانشگاه، موجب كمبود مهارتهاي قابل استفاده براي آنهايي شده است كه نتوانستهاند وارد دانشگاه شوند. با اين حال، ايران از نظر شاخص ريسك بازار كار بيزنس مانيتور، در بخش آموزش، نمره 5/70 از 100 را داراست كه اين كشور را در رتبه دوم قرار داده است. بيزينس مانيتور در ادامه گزارش خود نوشت: ريسك هزينههاي نيروي كار در ايران بالاست كه عمدتا به دليل محدوديتهاي قانوني بالا در زمينه طرز رفتار و استخدام شهروندان ايراني است. به خصوص، حداقل دستمزد، تعطيلات زياد برخوردار از حقوق در طي سال، هفته كاري مرسوم در كشور و بستههاي تفكيكي همگي محدوديتهايي هستند كه از جانب دولت در زمينه چگونگي رفتار كارفرمايان با كارمندان تعيين شده است. به علاوه، ماليات نيروي كار ايراني به نحو معقولي بالاست و دارا بودن پاسپورت ايراني به معناي آن است كه كارفرمايان به احتمال فراوان، براي سفر به خارج از ايران بايد ويزا دريافت كنند. تشكيل اتحاديههاي صنفي در ايران بسيار كم است و اين اتحاديهها بهشدت از سوي دولت كنترل ميشوند. با اين حال، كارفرماياني كه به دنبال ورود به بازار ايران هستند، ريسك به كارگيري نيروي كار ايراني را بالا خواهند يافت، زيرا مقررات موجود، محدوديتهاي زيادي را در مورد طرز رفتار با كاركنان بر آنها تحميل ميكند. در نتيجه، ايران در زمينه ريسكهاي هزينههاي نيروي كار، نمره 5/23 از 100 را ميگيرد كه اين كشور را در رتبه هجدهم در ميان 18 كشور منطقه قرار ميدهد.