ارتش ونزوئلا؛
با مردم يا بر مردم
ونزوئلا در يك هرج و مرج مطلق به سر مي‌برد. تصاويرخيابان‌هاي شهرهاي مختلف اين كشور نشانه خوبي از آينده نمايان نمي‌كنند. ارتش به دنبال سربازان فراري ونزوئلا است كه عليه دولت شورش كردند. اعضاي مجلس موسسان با همكاري نيروهاي امنيتي وارد پارلمان شدند و نمايندگان مخالف را از آن اخراج كردند.
سربازان فراري به دنبال پناهگاهي براي در امان ماندن از نيروهاي ارتش بودند. برخي از آنها حتي تلاش كردند تا از كشور خارج شوند. از طرفي تصاويرخيابان‌هاي ونزوئلا نشان از شرايط بدي دارد. درگيري‌هاي نيروهاي امنيتي با مردم به‌شدت بالا گرفته و در مواردي نيز ارتش با تانك وارد خيابان شده است. در حال حاضر در بحران اقتصادي و سياسي كه ونزوئلا با آن دست و پنجه نرم مي‌كند، ارتش تنها ضامن بقاي قدرت نيكولاس مادورو، رييس‌جمهوري اين كشور شده است.
اما در هفته‌هاي اخير چالش‌هاي جدي در حكومت باعث اختلاف در نيروهاي نظامي شده است كه در نهايت مي‌تواند سرنوشت و آينده كشور را تعيين كند. در حال حاضر تعداد زيادي از افسران ارتش به صورت مسلح با رييس‌جمهور هستند. اما در طرف مقابل منتقدان از مقاومت سخن مي‌گويند و حتي اين نگراني وجود دارد كه آنها نيز دست به اسلحه شوند.
ونزوئلا در تاريخ خود بارها كودتا را تجربه كرده است و هنوز بسياري از مردم نمي‌دانند كه اكنون زمان كودتا فرا رسيده است يا خير!اما رهبران اين كشور به دقت روي اين موضوع طي سال‌هاي اخير تمركز كردند. از همين رو اين يك واقعيت است كه دولتمردان كنوني ونزوئلا ارتشي‌ها را در وضعيت كنوني دخيل كرده‌اند و آنها سرمايه‌گذاري زيادي روي حفظ وضعيت موجود انجام داده‌اند.
مادورو در طول يك روز 195 تن از مقام‌هاي ارتش را ارتقا داد. در حال حاضر ژنرال‌هاي ونزوئلايي از طيف وسيعي از امتيازات برخوردار هستند، از كنترل سودآور عرضه مواد غذايي تا نرخ سود مناسب براي مبادله دلار كه نشان مي‌دهد شرايط حاكم به نفع آنهاست.
يازده تن از فرمانداران دولتي در ونزوئلا ژنرال‌هاي فعلي يا بازنشسته هستند كه امتيازات فوق‌العاده‌اي دريافت كردند تا در حفظ حاكميت دولت تلاش كنند. ولادمير پديرينو لوپز، وزير دفاع به عنوان يك ارتشي، يك توافق بسيار سودآور براي كنترل بنادر كشور و همچنين بخشي از صنايع نفت و معادن انجام داده است.
جان پولگا هيكيموويچ، يك كارشناس سياسي در آكادمي نيروي دريايي ايالات متحده به نيويورك تايمز مي‌گويد: مادورو مطمئن است كه مدال‌هاي زيادي را براي افسران ارشد ارتش در قبال وعده وفاداري به آنها داده است. اين در حالي است كه او به طور كامل به آنها وابسته است تا در قدرت باقي بماند، زيرا اگر او از بين برود بسياري از منافع آنها نيز از بين مي‌رود. وي مي‌افزايد: او بسياري از وفاداران در نيروهاي مسلح را با سياست و سود بيشتر حفظ كرده است.
گفتني است هوگو چاوز، رييس‌جمهور وقت ونزوئلا پس از كودتاي ناكام سال 2002 در ونزوئلا كنترل اوضاع را به دست گرفت و تصفيه گسترده‌اي را در ارتش انجام داد تا بتواند كنترل آن را به طور كامل در دست بگيرد. او حتي ساختار جديدي را به آموزش نظامي نيروهاي مسلح اضافه كرد و حتي به آنها اجازه داد تا در تظاهرات‌هاي دولتي نيز شركت كنند. سربازان سابق مي‌گويند كه عملكرد بر مبناي تبليغات هرچه بيشتر در خصوص عملكرد چپ‌گراها بوده است. طبق گفته هارولد تينكوناس، يكي از مورخان نظامي ونزوئلا كه از همكاران موسسه بروكينز به شمار مي‌آيد معتقد است كه يك فيلتر ايدئولوژيك براي رسيدن به عاليرتبه‌ترين مدارج ارتش وجود داشت.
مادورو پس از رياست‌جمهوري نيز از گزينه‌هايي نظامي بدنام استفاده كرد كه از جمله آن مي‌توان به نستر رورول، افسر سابق گارد ملي ونزوئلا كه متهم به قاچاق مواد مخدر در ايالات متحده بود را براي سرپرستي وزارت كشور انتخاب كرد. گفته مي‌شود كه رييس‌جمهور همچنين بيش از 800 افسر را به عنوان فرماندهان يا درياسالاران افزايش درجه داده است.
كارشناسان معتقدند كه حتي عرضه مواد غذايي نيز كاملا در اختيار ارتش بوده است. در ماه ژوئن 2016 كه كشور به‌شدت با كمبود مواد غذايي در سراسر كشور مواجه بود، مادورو ارتش را بطور كامل مسوول كارخانه‌هاي توليدي قرار داد و كنترل بر توزيع را آنها برعهده گرفتند. بسياري معتقدند كه اين موضوع به افسران بلند پايه اجازه داد كه به بازار سياه سودآور مواد غذايي دسترسي آسان پيدا كنند. اين در حالي است كه اكثر افسران مياني از سيستم‌ها و مدارج عالي و دولت دور هستند.
در حال حاضر اين نگراني وجود دارد كه تظاهرات‌هاي مسالمت‌آميز مردمي به يك جنگ چريكي خياباني در ونزوئلا منجر شود و اين اتفاق مي‌تواند براي آينده اين كشور بسيار نگران‌كننده باشد. در حال حاضر ونزوئلا به تنها چيزي كه نياز ندارد يك جنگ داخلي است، هرچند كه دولت تا حدودي با خيال راحت از ارتش و نيروهاي مسلحي كه طي ساليان مختلف گرد خود آورده، سعي دارد كنترل اوضاع را كماكان حفظ كند.