قطب توليد زعفران جهان زيرساخت گردشگري ندارد

 درحالي كه 81 درصد از زعفران جهان در سه شهر تربت حيدريه، گناباد و قائن توليد مي‌شود، اعضاي شوراهاي شهر و مديران اين شهرها از فقر زيرساخت‌هاي گردشگري و ناتواني اين نقاط در جذب توريست و رونق اقتصادي آنها مي‌گويند.
 
مثل زماني كه براي نخستين بار اكبر – نخستين فرزندش – را بغل كرده بود. گويا با لمس گل تمامي روزهاي زندگي‌اش جلوي چشمش رژه مي‌روند. از همان سال‌هاي كودكي كه براي چيدن زعفران همراه با مادر و خواهرانش سر زمين مي‌رفت تا امروز كه 60 سالي از آن روزها مي‌گذرد.خودش هم نمي‌داند چگونه است كه زمين پرزعفران باعث مي‌شود تا در اين سن و سال انرژي بگيرد و بيايد براي چيدن بوته‌هاي گل. كار پرمشقتي كه حتي مردان را هم خسته مي‌كند. صغري اما با عشق اين كار را مي‌كند. سال‌هاست كه بدون عصا نمي‌تواند بايستد و راه برود. اما با اين وجود مشمايي را روي زمين پهن مي‌كند و روي زمين مي‌نشيند و بوته به بوته گل‌هاي بوته‌ها را مي‌چيند و جلو مي‌رود. دانه به دانه... آخر شوخي كه نيست... طلاي سرخ است و گرم به گرمش به طلا طعنه مي‌زند. نيم ساعت از آغاز به كارش گذشته كه سر بلند مي‌كند و نگاهي به آسمان مي‌كند.
صدها سال است كه خانواده‌هاي قائني، در پاييز چشم به راه زمينند و تا روزي يكسال‌شان را چند هفته‌اي درو كنند. كاري كه عمدتا برعهده زنان و دختران است. شايد به اين علت كه چيدن اين‌همه گل با اين‌همه وسواس، حوصله مي‌خواهد و دقت. ضمن آنكه دستمزد آن نيز كمكي است براي خانواده‌هاي كم بضاعت. دستمزدي كه سهمش از 5 ميليون به ازاي هر كيلو زعفران، تنها روزي 40- 30 هزار تومان است. اينجا خانه اول و آخر زعفران در دنياست. دست‌هاي زمختي كه اين برگ‌هاي ظريف را مي‌چينند تا در سرتاسر دنيا با قيمت‌هاي نجومي، زينت‌بخش بهترين رستوران‌هاي جهان باشد بدون آنكه مشترياني كه غذاهاي لذيذ آن را مي‌خورند، كوچك‌ترين تصوري از قائن و زمين‌هاي كشاورزي آن داشته باشند و بدانند دسترنج سخت و طاقت‌فرساي زنان و دختران و مرداني است كه خود بهره چنداني از عوايد آن نمي‌برند و در شهرو روستاهايي زندگي مي‌كنند كه از كمترين امكانات رفاهي و خدماتي برخوردارند. اينجا «قائن» است. پايتخت زعفران جهان.
 
در اينكه ايران با توليد 90 درصد زعفران جهان، در قله توليد اين محصول قرار گرفته شكي نيست. زعفراني كه امسال قيمتش به حدود 5 ميليون تومان به ازاي هر كيلوگرم رسيده است. طلاي سرخي كه هنگام برداشت، فرشي سرخ‌رنگ را مي‌مانند كه تابلويي خيره‌كننده را خلق كرده است. زيبايي خيره‌كننده‌اي كه تنها عده معدودي لذت ديدنش را مي‌برند. در اقصي نقاط جهان، مسوولان محلي شهرها، از چنين پتانسيل‌هايي استفاده مي‌كنند براي رونق گردشگري و صنعت توريسم خود. صنعتي كه سالانه ميليون‌ها نفر توريست را به خود جذب مي‌كند. آنقدر كه نام گردشگري كشاورزي را برايش انتخاب كرده‌اند. در ايران نيز از حدود يك دهه قبل با درك اهميت اين پتانسيل جشنواره‌هاي متعددي براي شناساندن زيبايي‌ها و جاذبه‌هاي كشاورزي مناطق مختلف ايران برگزار شده است. از جشنواره خرما تا جشنواره پسته و انارو... رويه‌اي كه باعث شده تا صنعت توريسم كشاورزي در اين مناطق رونق پيدا كند. اما با تمام اين تفاصيل گويا قرار نيست، نام‌آورترين محصول كشاورزي ما در دنيا، سهمي از صنعت توريسم داشته باشد.
سعيد شهرستاني، عضو شوراي شهر «قائن» در گفت‌وگو با «اعتماد» با تاييد اين نكته كه كار خاصي براي رونق گردشگري در اين شهرستان به عنوان قطب زعفران جهان انجام نشده است، گفت: چند سال قبل، يكي – دوبارجشنواره زعفران در شهر ما برگزار شد اما كمبود اعتبارات باعث شد تا نتوانيم اين جشنواره‌ها را ادامه دهيم.
وي در مورد تاثير برگزاري اين جشنواره‌ها در همان سال‌ها نيز گفت: تاثيرش انكارناپذير بود. حتي باعث شد تا چند خارجي از كشورهاي اروپايي از جمله آلمان براي تماشاي برداشت زعفران به شهرما بيايند ولي...!
اين عضو شوراي شهر قائن در خصوص اقدامات شوراي شهر و شهرداري اين شهرستان براي رونق گردشگري كشاورزي در قائن گفت: متاسفانه اقدام خاصي صورت نگرفته است. چون هر بار كه خواسته‌ايم كاري كنيم با كمبود بودجه، قضيه در نطفه خفه شده است.
شهرستاني در ادامه كمبود شديد زيرساخت‌هاي لازم را ازجمله اصلي‌ترين عوامل عدم جذب گردشگر به اين منطقه عنوان كرده و گفت: در حالي كه ما توليد‌كننده دو كالاي منحصر به فرد كشاورزي يعني زعفران و زرشك در جهان هستيم، اما دريغ از ساده‌ترين امكانات و زير ساخت‌هاي لازم !
وي افزود: مثلا ما در شهرمان حتي يك هتل هم نداريم. همان سال‌هايي كه جشنواره برگزار مي‌كرديم، مجبور بوديم ميهمانان دعوت شده را به چند مهمانسراي نه چندان مناسب شهرمان ببريم يا در مهمانسراهاي برخي ادارات سكني دهيم.
بهمن كهن‌ترابي، فرماندار شهرستان قائن نيز با تاييد سخنان «شهرستاني» در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: درست است كه زيرساخت‌هاي لازم را نداريم، ولي از آنجايي‌كه ما هم معتقديم، صنعت گردشگري كشاورزي مي‌تواند اقتصادمان را شكوفا كند به‌شدت به دنبال مشاركت بخش خصوصي و نهادهايي مانند شهرداري براي توسعه زيرساخت‌هاي‌مان هستيم.
وي تصريح كرد: به عنوان مثال درصدد احداث منطقه نمونه گردشگري ويژه‌اي در قائن هستيم كه امكانات لازم را براي سكني و تفريح و خدمات گردشگران، به خصوص گردشگران خارجي داشته باشد.
اما چرا جشنواره زعفران قائن ادامه پيدا نكرد؟ سوالي كه فرماندار اين شهرستان در پاسخ به آن گفت: ما معتقد بوديم كه اين جشنواره خروجي و عايدي خاصي براي شهرستان ما نداشته است. چرا كه به شخصه معتقدم تا زماني كه اقدامات ما نتواند باعث جذب گردشگران خارجي شود، دردي از شهرستان ما دوا نخواهد شد. متاسفانه جشنواره‌هايي كه برگزار شد فقط عاملي شده بود براي جمع شدن تعدادي متخصص از سراسر كشور ولي تاثير چنداني روي شناساندن زعفران قائن نداشت. البته امسال به دليل تغييراتي كه درسطح مديران شهر داشتيم، اين جشنواره برگزار نشد وگرنه از همين الان به دنبال برگزاري اين جشنواره براي سال آينده، آن هم با شيوه‌اي نو، هستيم.  
تربت جام نيز يكي ديگر از قطب‌هاي كشت و برداشت اصلي زعفران در ايران است. دياري كه وضعيت بهتري از قائن ندارد. شهري محروم و نه چندان توسعه‌يافته كه مانند قائن نتوانسته توفيقي در استفاده از پتانسيل كاشت زعفران براي جذب توريست كشاورزي داشته باشد. آن هم در شرايطي كه تاكنون 3 دوره جشنواره زعفران در آن برگزار شده است. اشرف جهانشيري، عضو شوراي شهردوره گذشته تربت جام كه خود از برگزار‌كنندگان جشنواره «عكس و زعفران» در اين شهرستان در نخستين سال برگزاري آن بوده است، در مورد علت شكل‌گيري اين جشنواره گفت: در تمام دنيا تلاش مي‌كنند از داشته‌هاي خود براي جذب توريست و رونق گردشگري استفاده كنند. ما هم به فكر افتاديم تا با استفاده از قابليتي كه «عكس»‌ها در انتقال مفاهيم و پتانسيل‌ها دارد، جشنواره‌اي با عنوان عكس و زعفران براي تبليغ و معرفي زيبايي‌هاي زعفران برگزار كنيم كه اتفاقا با استقبال بسيار خوبي هم مواجه شد.
وي در همين خصوص به استقبال گردشگران خارجي براي حضور در نخستين جشنواره عكس و زعفران اشاره كرده و گفت: درخواست‌هاي زيادي از دبي، آلمان و... داشتيم ولي به خاطر كمبود اعتبارات فقط چند نفر از آنها را دعوت كرديم. از جمله سفير اندونزي و دو معاون وي.
جهانشيري هم از كمبود زيرساخت‌ها به عنوان يكي از مشكلات اساسي اين شهر براي جذب گردشگر ياد كرده و گفت: درجايي‌كه ما حتي يك هتل در شهرمان نداريم و مسافران مجبورند به چند ميهمانسراي نه‌چندان مناسب شهرمان بروند، چطور مي‌توانيم انتظار داشته باشيم شاهد رونق توريسم و گردشگري كشاورزي و استقبال خارجي‌ها براي ديدن صحنه‌هاي كم‌نظير برداشت زعفران باشيم؟!