تعبير «گردشگري زعفران» تعبير درستي نيست
آرش نورآقايي*
چندان با عنوان گردشگري زعفران موافق نيستم. گردشگري يك علم است و مي‌تواند زيربخش‌هايي داشته باشد. اينكه ما گردشگري كشاورزي را تعريف كنيم و در زير مجموعه آن گردشگري زعفران قرار دهيم، بايد براي تمام ادويه‌ها و گياهان دارويي و تمام روييدني‌ها، گردشگري تعريف كنيم، در نتيجه مي‌توان گفت تركيب گردشگري و زعفران تركيب صحيحي نيست. اما اين موضوع كه افراد براي آشنايي با زعفران و تمام موارد مربوط به آن، نحوه كشت، شيوه برداشت و ماهيت كلي آن مي‌توانيم مسيرهايي را براي برگزاري تورهايي با اين جاذبه‌ها طراحي كنيم. اما در نظر داشته باشيم كه بايد از اين مسيرها يك خروجي هم داشته باشيم.
اينكه ما انواع مختلف فعاليت را با دامنه تنوع گسترده زيرمجموعه گردشگري قرار دهيم كه در اينجا «زعفران» اين نقش را دارد، اتفاق خوبي است. اما اين تنها يك معبر است براي ارايه منبعي كه ما در اختيار داريم، اما اينكه بتوانيم از اين منبع استفاده مفيد كنيم به اين برمي‌گردد كه براي اين منبع چه اتفاق ديگري هم مي‌توانيم طراحي كنيم. چه موارد ديگري در كنار آن مي‌توانيم قرار دهيم كه باعث جلب‌توجه بيشتر به سمت اين منبع شود. اينكه گردشگر در توري شركت كند كه در آن با زعفران آشنا مي‌شود و در نهايت هم مقداري زعفران خريداري كند، به نظر مي‌رسد نمي‌تواند جاذبه چنداني ايجاد كند كه ما بتوانيم به اندازه‌اي گردشگر جذب كنيم كه در منطقه، يك گردشگري پايدار ايجاد شود. براي اينكه بتوانيم تورهايي را به مقاصدي كه شبيه مناطق كشت زعفران تعريف كنيم بايد جزييات زيادي را ببينيم بر اساس طراحي مسير و فعاليت‌هاي جانبي كه در منطقه قابل اجرا هستند. بحث اقامت و فصل مناسب سفر به منطقه از فاكتورهايي است كه بايد بررسي شود و مورد مطالعه قرار بگيرد و در كنار اين فاكتورها جذابيت‌هاي جانبي هم ايجاد شوند تا در نهايت بتوانيم سفرهاي پايداري تعريف كنيم كه هم باعث شناخت كافي از زعفران شود و هم به فروش اين محصول كمك كند و هم اينكه بتواند برندسازي كند و دستاورد مالي مثبتي داشته باشد.
در خصوص آسيب‌هايي كه حضور گردشگران در يك منطقه بر جوامع محلي دارد، اين مورد هم استثنا نيست. حضور گردشگران در يك منطقه در كنار تمام نكات مثبتي كه دارد، ضررهايي هم به همراه دارد. اين آسيب‌ها مي‌تواند فرهنگي باشد، كه مي‌توان با درنظر گرفتن ابعاد آن از بروز اين آسيب‌ها پيشگيري كرد يا آن را به حداقل رساند.
زعفران به عنوان يكي از چهاركالاي استراتژيك ايران شناخته شده است. اين كالا گران‌ترين و سبك‌ترين كالاي ايراني است. اين يك ويژگي منحصر به فرد در دنياست و كمتر كالايي در دنيا چنين ويژگي دارد. و همين ويژگي مي‌تواند توجه‌ها را به سمت زعفران جلب كند كه توجه ويژه در حوزه گردشگري هم مي‌تواند يكي از اين موارد باشد.
*راهنماي گردشگري