وقتي زلزله تهران در تلگرام هم احساس شد
مجتبا پورمحسن
323كيلومتر آنطرفتر از تهران، حوالي ساعت ۱۱ شب چهارشنبه گذشته من هم در رشت لرزيدم. زلزله را ابتدا روي مبل احساس كردم، بعد با لرزش لوستر. در شش و بش «زلزله بود، نبود؟» بوديم كه فرورتيش رضوانيه توي كانالش نوشت: «اين هم از زلزله تهران!» در كسري از دقيقه، هجوم خبرها در كانالهاي تلگرامي، ناگفتهاي درباره آنچه در تهران جاري بود باقي نگذاشت. در اين بين تنها تلويزيون ما نبود كه مثل هميشه از قافله خبر عقب ماند. اكثر خبرگزاريهاي رسمي كه با بودجه دولتي، شيفت شب دارند، تا يك ساعت بعد از وقوع زلزله، خيلي هنر كرده بودند كه فقط يك خبر بالا آورده بودند با اين مضمون كه تهران در ساعت فلان لرزيد. دو ساعت از خبر واقعه گذشته بود كه تازه خبرگزاريهاي محترم خبر دادند مركز زلزله ملارد بوده و در استانهاي مركزي، قزوين، البرز و گيلان و چند استان ديگر نيز احساس شده است.
تلويزيون كه شاهكار كرد. شبكه سوم سيما داشت فوتبال بايرن مونيخ و بورسيا دورتموند را پخش ميكرد كه پس از نيم ساعت زيرنويسي روي صفحه ديده ميشد كه در آن خبر داده بود تهران لرزيده است! عجب!
زلزله چهارشنبه شب ملارد، يك تصوير متفاوت از تلگرام در ايران نشان داد. اول اينكه سرعت انتشار خبر زلزله در تهران به حدي بالا بود كه ميشد با كمي اغراق گفت كه خود اپليكيشن تلگرام نيز زلزله را احساس كرده است. نكته اميدواركنندهتر اما كاهش تعداد اخبار زرد و جعلي درباره زلزله حداقل در ساعات اوليه بود. شايد دوري پايتختنشينان از زلزله كرمانشاه، فرصت را براي تحليلهاي توطئهمحور فراهم كرده بود. خوشبختانه در تلگرام همه تحليلگرند! ولي به نظر ميرسد وقوع زلزله در خود تهران باعث شد روايتهاي اوليه عينيتر و به واقعيت نزديكتر باشد و جايي براي تحليلها و خبرهاي زرد باقي نگذاشت.
در اين بين، رقباي تلگرام يعني تلويزيون ملي ايران و خبرگزاريهاي داخلي، پيش از آنكه داور سوت بازي را بزند، بازي را سه بر صفر به حريف واگذار كرده بودند. وقتي جهتگيريهاي سياسي و نامي كه خبرنگاران روي برگه راي مينويسند معيار جذب خبرنگار و سردبير و مديران خبرگزاري باشد، انتظاري بيش از اين نبايد داشت. مديران اين رسانهها را تنها زلزلههاي سياسي بيدار ميكند.