حاج حسن صفري:
پيام بزرگ عاشورا آزادگياست
حاج حسن صفري متولد سال 1336 در شهرستان هشترود است و از سال 1357 تاكنون توفيق اين را داشته كه در مجالس عزاي آقا امام حسين(ع) و ائمه اطهار(ع) مديحهسرايي كند. وي در حال حاضر به عنوان مسوول هيات پيروان ائمه هدي كه شبهاي دوشنبه برگزار ميشود، به عزداران و عاشقان اهل بيت خدمت مي كند .
خودش در مورد اين هيات مي گويد : اين هيات در واقع يك كلاس آموزش و تمرين مداحان است كه با حضور مداحان منطقه 19 تهران و ديگر مناطق آن برگزار ميشود. وي در طول سالها مداحي در هياتهاي مختلف آذريزبان مديحهخواني و روضهخواني كرده كه از آن جمله ميتوان به هيات اردبيليهاي مقيم تهران ، هيات ميانهايها و هشتروديها اشاره كرد . متن زير نگاهي است به عقايد و ديدگاه هاي او در مورد عاشورا و امام حسين ( ع) و عزاداري .
سبكهاي مورد علاقه
هر مداح بايد با توجه به تواناييها و جنس صدايي كه دارد سبكي را انتخاب كند كه با جنس صداي او سازگار بوده و براي شنونده دلنشين باشد. من خودم در حال حاضر بيشتر از سبكهاي قديمياي كه حاجداوود عليزاده استفاده ميكرد، لذت ميبرم و با توجه به اينكه جنس صدايم با اين سبك سازگار است، خودم هم بيشتر از اين سبك استفاده ميكنم كه سبكي سنتي و دلنشين است.
چالش هاي مداحي امروز
با توجه به تغييراتي كه در سبكهاي مختلف به وجود آمده، بهويژه سبكهاي پاپ كه در بين مداحان فارسزبان رايج شده است ، بيشتر جوانان به سمت اين سبكها گرايش پيدا ميكنند .
ضمن اينكه مداحان ديگر نيز براي اينكه مخاطبان خود را از دست ندهند، سعي ميكنند از سبكهاي پاپ پيروي كنند كه اين امر باعث ميشود از اشعاري استفاده كنند كه بعضا هيچ سنخيتي با مكتب عاشورا نداشته و باعث كجروي و موهوماتي ميشود . البته نوآوري بد نيست ولي اينكه در مداحي ، ما فقط از اول تا آخر در مورد چشم شهلاي ابوالفضل(ع) دم بزنيم سخن بگوييم ، اين ديگر شعر مكتب عاشورا نيست.
درس عاشورا ، رنگ چشم حضرت ابوالفضل(ع) نيست. درس شجاعت، ايثار و ازجانگذشتگي است، شما هرگز شور و حال سبكهاي سنتي، سينهزني و زنجيرزني موذنزاده را با آن نواي سوزناك در مداحي به اصطلاح پاپ نخواهيد يافت.
فلسفه قيام عاشورا و وظيفه مداحان براي انتقال اين پيام به مردم
قيام امام حسين(ع) در واقع يك پيام بزرگ دارد و آن «آزادگي» انسان است.راهي كه از شهادت امام حسن مجتبي(ع) شروع و به كربلا منتهي ميشود .راه حق، راه اسلام، راه ازخودگذشتگي و عدم تسليم در برابر ظلم و در نهايت رضاي الي الله است. امام حسين (ع) اهل و عيال و عزيزانش را فدا ميكند تا به تمام جهانيان بگويد آزادي و آزادگي هزينه ميخواهد و هزينهاي كه او پرداخت كرده آنقدر عظيم و بزرگ بوده كه الگويي براي تمام تاريخ شده است و ما مداحان وظيفه داريم با مطالعه مقاتل و تاريخ كربلا و تحليلهاي قيام عاشورا ، ضمن بيان حقايق واقعه كربلا از اشعاري با مضامين مناسب استفاده كرده و علاوه بر مصايب شهداي كربلا به بيان درسهاي عبرتانگيز عاشورا نيز بپردازيم.
كيفيت اشعارمذهبي آذري
در شعر تركي ، شاعران بزرگي داريم كه هر كدام شاهكارهاي بزرگي از خود به جاي گذاشتهاند. مرحوم انور، مرحوم منزوي، مرحوم سعدي زمان و مرحوم يحيوي و بسياري ديگر از شاعران امروزي كه با ارادت كامل به خامس آلعبا ، وقايع عاشورا را به نظم كشيدهاند ، ولي از آنجايي كه شعر تركي به صورت زبانحال بيان ميشود، شاعر مجبور ميشود گاهي از تخيلات خود نيز استفاده كند كه بعضا زبانحال شاعر ممكن است با تاريخ مغايرت داشته باشد كه شاعران ما بايد اصل امانتداري تاريخ را بيشتر مدنظر قرار دهند.
سخن آخر
مداحان داراي يك صنف منسجم و كارآمد نيستند. تاكنون هيچ سازمان يا ارگاني به ارزيابي مداحان نپرداخته است. كانون مداحان و خانه مداحان نيزدر حد يك اسم و چند گزارش اداره ميشود. يكي از اصليترين وظايف كانون مداحان سطحبندي و ارزيابي مداحان است، ولي با توجه به اينكه كانون نظارت درستي بر عملكرد مداحان ندارد بنابراين هر كس كه تهصدايي داشته باشد ميتواند بگويد من مداحم . از سوي ديگر كانون مداحان كه در واقع زيرمجموعه سازمان تبليغات اسلامي است فقط براي جمعآوري راي در انتخابات كانون سراغ مداحان ميآيد. در حالي كه داير كردن كلاسهاي مداحي، آموزش صوت و تاريخ عاشورا بايد از اركان فعاليتهاي كانون باشد كه متاسفانه اين مهم يا اصلا انجام نميشود يا براي خالي نبودن عريضه هرازچندگاهي كلاسهايي آن هم با جمعيت محدود براي مداحان برگزار ميكنند كه مسلما كارايي لازم را نخواهد داشت.