در محله مولوي تهران كشف شد
كشف دومين اسكلت هفت‌هزار ساله
اعتماد| بهمن ماه سال گذشته بود كه اسكلت زني در حفاري‌هاي فاضلاب منطقه 12 تهران كشف شد، اسكلتي هفت هزار ساله كه آبروي تهران را خريد، تهراني كه تهراني‌هاي اصيل هم قدمت آن را بيش از 200، 300 سال نمي‌دانستند، حالا صاحب اعتباري كهن شده است. اما انگار كشفيات گروه باستان‌شناسي مستقر در اين كاوش‌ها به همين اسكلت منتهي نشد و روز گذشته، خبر كشف اسكلت دوم هم به گوش رسيد، زني هفت هزار ساله در نزديكي زن كشف شده اول.
ادامه كاوش‌هاي باستان‌شناسي در جنوب بازار تهران به كشف بقاياي دومين اسكلت در كنار اسكلت زن هفت هزار ساله و همچنين مواد فرهنگي پيش از تاريخ و دوران اسلامي (صفوي-قاجار) منجر شد.
سرپرست گروه باستان‌شناسي در برنامه پژوهش باستان‌شناسي در جنوب بازار تهران، اين خبر را اعلام كرد. محمد اسماعيل اسماعيلي جلودار در اين خصوص گفت: پس از شروع طرح لوله‌گذاري شركت فاضلاب تهران در خيابان مولوي (حدفاصل ميدان‌هاي محمديه تا قيام) و كشف آثار پرشمار و گوناگون زير سطحي و همچنين نظارت برروند اجراي عمليات عمراني و مستند‌سازي شواهد گذشته، عمليات گمانه زني باستان شناختي در كنار اسكلت هفت هزار ساله قبلي، بقاياي دومين اسكلت انساني كه احتمالا مربوط به همان بازه زماني است، كشف شد.
او افزود: براساس تصميم پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، ميراث فرهنگي استان تهران و تصويب پژوهشكده باستان‌شناسي و با هدف به دست آوردن آگاهي‌هاي بيشتر، ايجاد سايت موزه در محل كاوش و براي پاسخ به پرسش‌هاي پژوهشي از اواخر سال گذشته شروع و هم‌اكنون ادامه دارد.
اسماعيل جلودار در ادامه گفت: نخستين دستاوردهاي دور جديد، كاوش مواد فرهنگي دوران اسلامي (صفوي-قاجار) و پيش از تاريخ است.
به گفته اين باستان شناس، كشف ابزار آلات سنگي شامل سنگ ساب، مشته و تراشه به همراه بقايايي از كف و سازه‌هاي حرارتي و در كنار آن تدفين انسان دوم تاييدي بر وجود محوطه‌اي باستاني مدفون در نزديكي چهار راه مولوي تهران است، محوطه‌اي كه مي‌تواند در آينده نه چندان دور، خبر كشفش به گوش برسد، محوطه‌اي باستاني با اسكلت آدم‌هاي چند هزارساله.
او تاكيد كرد علاوه بر اين اسكلت در اين دوره از كاوش، راهروي انتقال آب قنات مربوط به دوران اسلامي در عمق شش و نيم متري از سطح خيابان كشف شد. مشاهده تكه‌هاي سفال، تعدادي جوش كوره و... توسط مهسا وهابي، دانشجوي كارشناسي ارشد رشته باستان‌شناسي در ميان حفاري‌هاي فاضلاب ميدان محمديه در سال گذشته كاوش‌هاي باستان‌شناسي را به همراه داشت كه به كشف اسكلت زن هفت هزار ساله منجر شد. اين اسكلت پس از شناسايي ژنتيك، مستند‌سازي، اسكن نوري و تحكيم‌سازي در يك محفظه شيشه‌اي قرار گرفت و قرار است اين مكان با همكاري پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري و سازمان زيباسازي شهرداري به يك سايت موزه تبديل شود.
تبديل شدن محل حفاري‌هاي شركت فاضلاب تهران به سايت موزه براي اسكلت اول، بحثي است كه در چند روز پيش مطرح شده است. محمدرضا كارگر، مديركل امور موزه‌هاي كشور در‌خصوص امكان سايت موزه شدن اين مكان به «اعتماد» گفت: اتفاقي كه افتاده، اين است كه ما در تهران نخستين بار اسكلتي را پيدا كرديم كه قدمت تهران را به هفت هزار سال مي‌رساند. اين اتفاق ميموني است و بايد از آن استفاده شود. حال كه اين تصميم گرفته شده، چه اشكالي دارد اين اثر را در جاي خودش به نمايش بگذاريم. خيلي از جاهاي دنيا اين اتفاق مي‌افتد. فرض كنيد در خاك‌برداري مترو، به يك اثري رسيدند، همانجايي كه محل رفت و آمد مردم هم هست. معمولا سعي مي‌كنند تمهيدات معماري براي آن كار ببندند تا مردم هم اين اثر را در جاي خودش ببينند. اين بحث در تهران هم مطرح شده و مورد استقبال هم واقع شده. بايد ديد آماده‌سازي اين اتفاق به چه شكل است، كه به حمل و نقل شهري و مسائل شهري آسيب وارد نكند تا بتوانيم مكاني داشته باشيم براي نمايش آن در محل كشف شده. اگر اين تجربه اتفاق بيفتد تجربه قشنگي خواهد بود.
او همچنين به ظرفيت اين سايت موزه با توجه به محل كشف شده اسكلت و شلوغي منطقه اشاره كرد و گفت: براي بازديد عمومي، بايد ببينيم عموم را چه مي‌بينيم، ميزان ظرفيتي كه مي‌توانيم ايجاد كنيم چقدر است و از همان ظرفيت استفاده كنيم. اگر بتوانيم در روز، ظرفيت هزار بازديد‌كننده را داشته باشيم، قطعا اين ظرفيت براي همان تعداد مهيا مي‌شود و اگر براي صد نفر، ظرفيت باشد، به همان تعداد اجازه بازديد داده مي‌شود. در حال حاضر هنوز عددي به دست نياورده‌ايم و در حال بررسي اين موضوع هستيم.
كارگر همچنين در خصوص احتمال تبديل نشدن سايت حفاري به سايت موزه توضيح داد: اگر امكانش نباشد كه فكر مي‌كنم باشد، قاعدتا به موزه ملي ايران منتقل مي‌شود.
تپه‌هاي قيطريه و آثار كشف شده از آن در دهه 40 شمسي، تصورات نوپا بودن تهران را در اذهان تغيير داد. آثار كشف شده تهران را تا هزاره قبل از ميلاد برده بود و اين شهر به لحاظ قدمت و تمدن كهن، ديگر به ري وابسته نبود و مي‌توانست مدعي باشد كه قدمتي بالاتر از ري دارد اما كشفيات جديد خيابان مولوي تهران، زاويه‌اي ديگر از تهران را به روي همگان مي‌گشايد، زاويه‌اي كه در آن، شايد تهران يكي از قديمي‌ترين شهرهاي ايران باشد.
برش
نخستين دستاوردهاي دور جديد، كاوش مواد فرهنگي دوران اسلامي (صفوي-قاجار) و پيش از تاريخ است.
كشف ابزار آلات سنگي شامل سنگ‌ساب، مشته و تراشه به همراه بقايايي از كف و سازه‌هاي حرارتي و در كنار آن تدفين انسان دوم تاييدي بر وجود محوطه‌اي باستاني مدفون در نزديكي چهار راه مولوي تهران است.
اسكلت اول پس از شناسايي ژنتيك، مستند‌سازي، اسكن نوري و تحكيم‌سازي در يك محفظه شيشه‌اي قرار گرفت و قرار است اين مكان به يك سايت موزه تبديل شود.