مروري بر تمام دوئل‌هاي ستارگان فوتبال
انقراضِ اعجوبه‌ها!
علي بابازاده
دوستداران دنياي فوتبال بايد به مرور زمان خودشان را براي دوران بدون نابغه آماده بكنند؛ عصرِ افول معجزه‌گر‌هاي مستطيل سبز به احتمال فراوان با پايان يافتن درخشش‌هاي مسي و رونالدو همراه خواهد بود. ستاره پرتغالي ۳۳ساله شده و مسي‌ِ شگفت‌انگيز هم در آستانه ۳۱ سالگي قرار دارد. پس بايد منتظر عصر يخبندان باشيم.
در نيمه دوم دهه ۷۰ ميلادي فوتبال دستش از يك نسل بينظير خالي‌شده بود؛ پله و كارلوس آلبرتو خداحافظي كرده بودند و بكن‌بائر و يوهان كرايف، اهداف ديگري را براي خود ترسيم مي‌كردند. خروج گرد مولر و حتي جرج بست هم دليلي بود بر بي‌ستاره بودن جام جهاني ۱۹۷۸، رقابت‌هايي كه بهترين بازيكنان آن ماريو كمپس و رابي رنسن برينگ اعلام شدند و خيلي‌ها به هنرنمايي‌هاي كوبيلاس و كني دالگليش چشم دوخته بودند. جام جهاني ۱۹۷۸ با غيبت آلن سيمونسن دانماركي، اولگ بلوخين اوكرايني و كوين كيگان انگليسي برگزار شد و همگان ظهور يك پديده جديد را به دهه ۸۰ ميلادي موكول كردند. در ابتداي اين دهه و عصر غيبت جادوگران، ژرمن‌ها كارل‌هاينس رومنيگه را معرفي كردند و ايتاليايي‌ها به پائولو روسي دل بسته بودند؛ كمي جلوتر با نمايش‌هاي خيره‌كننده ميشل پلاتيني نوعي از فوتبال به نمايش گذاشته شد كه گويا به سمت فرازميني شدن حركت مي‌كند. پلاتيني با مهارت‌هاي بينظير خود سه‌بار پيايي عنوان مرد سال اروپا را به‌نام خود ثبت كرد و ركورد كرايف را به چالش كشيد ولي بازهم همه مي‌دانستند يوهان يك نابغه برشمرده مي‌شود و ميشل تنها يك هافبك‌تكنيكي!
در جام جهاني ۱۹۸۲ شاگردان مستعد تله سانتانا به‌نام‌هاي زيكو، سوكراتس و ادر قابليت حضور در جمع ابرستاره‌هاي فوتبال را داشتند اما حذف در مرحله يك‌چهارم نهايي فرصت را از آنها گرفت. رود گوليت و وايگور بلانوف در همين سال‌ها برنده توپ طلا شدند ولي در اواسط دهه هشتاد، آرژانتيني‌ها با معرفي ديگو آرماندو مارادونا بار ديگر واژه جادوگر را معني كردند. اگر كارشناسان حاضر پلاتيني، رومنيگه، كيگان و لادروپ را ابرستاره مي‌خوانند، پس از چه صفتي براي مارادونا بايد استفاده مي‌كردند؟ با روي كار آمدن ماركو فان‌باستن هلندي و لوتار ماتئوس آلماني استاندارد معجزه‌گرها ارتقا يافت و دهه ۹۰ از راه رسيد؛ بهار زودگذرِ مستطيل سبز خيلي زود به زمستاني سرد و يخ تبديل شد و افرادي همچون باجو، استويچكوف، كانتونا، سامر، كلينزمن و مالديني براي عناوين جهاني جدال مي‌كردند. در اواخر دهه۹۰ يك نابغه واقعي بدونِ نياز به بازارگرمي و مبالغه ظهور كرد؛ رونالدو نازاريو!
جهان فوتبال مجددا گرم شد و سلسائو با كمك رونالدو به فينال جام‌جهاني ۱۹۹۸ رسيد و جام‌جهاني ۲۰۰۲ را با ستاره‌هايي به‌نام ريوالدو و رونالدينيو به خانه برد. مهاجم سال‌هاي نه چندان دور اينتر و رئال، آرام آرام به دوران افول پا گذاشت تا اوون، فيگو، شفچنكو و ندود يك دوره كوتاه يخبندان را براي فوتبالِ بدون جادوگر قابل تحمل بسازند.
فوتبال نيازمند شكوهي مجدد بود و دوستدارانش هم روز به روز براي عَلَم شدن يك ستاره جديد لحظه‌شماري مي‌كردند تا اينكه دوران شكوه زيدان و رونالدينيو از راه رسيد؛ داستان زيزو فرانسوي خيلي دير و در سن ۲۶ سالگي آغاز شد. او با تداوم شگفت‌انگيز در حفظ كيفيت و نمايش‌هاي خيره‌كننده خود در ۳۴سالگي و جام‌جهاني۲۰۰۶ از جايگاه يك بازيكن ممتاز در اندازه‌هاي پلاتيني و چارلتون، به شمايل يك نابغه فرورفت.
همان سال‌ها رايكارد با سيستم ۳-۳-۴ خود در بارسلونا، رونالدينيو را به مقام شاعر فوتبال ارتقا بخشيد. حالا زيدان و رونالدينيو مي‌توانستند خود را در جمع ۱۰ جادوگر برتر فوتبال ببينند و با خيال راحت جاي خود را به ژاوي و اينيستا بدهند. اكنون همزمان با اين دو ستاره اسپانيايي، يك دهه رقابت طاقت‌فرسا دو نابغه اصيل، يعني مسي و رونالدو نيز رو به پايان است و سوال اساسي اينجاست كه پس از اين دو ستاره آيا بازهم با عصر يخبندان اعجوبه‌ها در فوتبال همراه خواهيم بود؟
در فهرست ۱۰۰ بازيكن برتر تاريخ فوتبال كه توسط «Fourfourtwo» منتشر شد، مسي در جايگاه دوم و كريستيانو رونالدو در جايگاه پنجمين بازيكنان برتر تاريخ قرار گرفته‌اند. زيدان و رونالدو نازاريو هم در كنار پله، بكن‌بائر، كرايف، دي‌استفانو، پوشكاش و مارادونا ۱۰ نفر ابتدايي اين فهرست را تكميل كرده‌اند. ژاوي، اينيستا و بوفون در بين ۵۰ بازيكن برتر و زلاتان و نيمار در جمع ۱۰۰ نفر برتر فوتبال جهان جا خوش كرده‌اند. حالا تصور كنيد با خداحافظي تدريجي مسي و رونالدو چگونه حجم عظيمي از جاذبه دنياي فوتبال كاسته خواهد شد و چه كساني قرار است جاي اين دو نابغه را پر كنند؟ برخي مي‌گويند نيمار، پوگبا، هازارد، آسنسيو، ايسكو، ديبالا يا امباپه دوئل‌هاي نوابغ در آينده فوتبال را تشكيل خواهند داد اما هرچقدر هم كه خوشبين باشيم، نمي‌توانيم اين اسامي را در بين ۵۰ بازيكن مستعد تاريخ فوتبال جاي بدهيم.
فوتبال بدون مسي و رونالدو عصر جديدي از انقراض نوابغ را آغاز خواهد كرد و تماشاگران اين ورزش بايد براي ظهور جادوگران جديد، انتظار تلخي بكشند!