از بهترينها بود
آندرانيك خچوميان
پيش از هرچيز بگويم كه خبر درگذشت مردي نازنين همچون «صدرالدين شجره» براي هر فعال فرهنگي، خبري بسيار تاسفبار است. به اين دليل كه امثال اين مرد زحمتكش، راحت به دستنيامدهاند كه رفتنشان را بشود به راحتي پذيرفت.
يكي از شانسهاي من درزندگي هنري، آشنايي با اين استاد مسلم تئاتر، راديو و تلويزيون بود و حتي افتخار اين را داشتم كه ايشان با بزرگواري تمام دونمايشنامه از بنده را با تنظيم راديويي، كارگرداني كنند. توانايي آقاي شجره در نوشتن، كارگرداني، گويندگي و دوبله مسالهاي نيست كه بتوان به آن اشاره نكرد و كارهايي كه استاد، خصوصا در راديو انجام دادند، هنوز هم در زمره بهترينهاي تاريخ اين رسانه به شمار ميروند.
استاد شجره مردي اهل تفكر بود و هركار هنري را بدون مطالعه پيراموني، چون وضعيت حال جامعه و لحاظ مشكلات مردم، انتخاب نميكردند. من هميشه گفتهام و بازهم ميگويم كه اين مرد، يكي از بهترينها بود. در عالم هنر بيپشتوانه اين كشور، هستند آدمهايي كه با گذشتن از لذتهاي زندگي خود، سكه بخشي از فرهنگ را به نام خود ضرب كردهاند و استاد شجره، بدون شك يكي از همين افراد است.
دوستي و همكاري با استاد شجره، يكي از افتخارات زندگي من است و هيچ ابايي ندارم كه بگويم بسيار از ايشان آموختم و اين آموختهها هنوز كه هنوز است به كارم ميآيند. يادم ميآيد كه زماني درخيابان فلسطين دفتري داشتيم و استاد در اين دفتر به جوانان، فن بيان ياد ميداد. روزي به من گفت فلاني؛ توجه كردهاي كه ما در اين كشور چه استعدادهايي داريم و ازآنها غافليم؟ ايشان معتقد بود كه هيچ صدايي وجود ندارد كه به درد گويندگي و دوبله نخورد. به شرط آنكه ما هم مانند ديگر كشورها بتوانيم درمهار استعدادهاي پنهان كاري بكنيم.
كوتاه سخن اينكه صدرالدين شجره، اميدواري بسيارزيادي به آينده جوانان علاقهمند به هنر نمايش، خصوصا در راديو داشت و هميشه با جوانان دوست و همراه بود. شجره انسان بزرگ و شريفي بود كه دلش براي هنر اين مرز و بوم ميتپيد و خبر رفتنش به واقع ويرانم كرد.
يكي ديگر از مشخصات استاد، صبوري و تعامل بود؛ به گونهاي كه ميشد ساعتها با ايشان درباره مفهوم كلي هنر به گفتوگو نشست و چيز ياد گرفت و حقيقت اين است كه حس اميدواري كه خودم دارم، به دليل نشست و برخاست با اين عزيز است.
من با آقاي شجره، در سرصحنه يك سريال آشنا شدم و اين آشنايي خوشبختانه به اشكال گوناگون ادامه پيدا كرد. زماني هم كه تصميم گرفتند كارهاي من را در راديو اجرا كنند، به دليل لطفي كه داشتند از بهترينهاي راديو به عنوان صداپيشه انتخاب كردند كه ازآن ميان ميتوان به داريوش مودبيان و احمد آقالو اشاره كرد.
اين را هم بگويم كه استاد، علاقه عجيبي به آثار مرحوم اكبر رادي داشتند و خواندن آثار اين نمايشنامهنويس بزرگ كشور را به بقيه توصيه ميكردند. به هر شكل جاي هردو بزرگ در عالم هنر نمايش كشور خالي است و ما بايد هرچه زودتر ياد بگيريم ارزش اين پيشكسوتان را پيش از رفتن درك كنيم.
نمايشنامه نويس