نگاه رسانه‌هاي جهان به پيروزي اردوغان چه بود؟
دشواري‌هاي بيشتر پيش روي تركيه
شهاب شهسواري
رسانه‌هاي جهان پيروزي رجب طيب اردوغان، در انتخابات روز يكشنبه تركيه كه او را براي 5 سال ديگر رييس‌جمهور اين كشور نگه داشت، از زواياي مختلف تحليل كرده‌اند. مسائلي مانند وضعيت اقتصادي رو به افول تركيه بعد از 15 سال حكومت اردوغان و حزب عدالت و توسعه، تغيير نظام پارلماني به رياستي و قدرت بي‌سابقه‌اي كه در اختيار اردوغان پس از اين انتخابات قرار مي‌گيرد، روابط اردوغان با غرب و سياست خارجي اين كشور در برابر اسراييل از جمله مسائلي است كه در رسانه‌هاي مختلف موضوع تحليل قرار گرفته است. بلومبرگ با اشاره به سقوط ارزش پول تركيه در ماه‌هاي گذشته در گزارشي مي‌نويسد كه «پيروزي اردوغان براي لير تركيه خبر خوبي نبود» نيويورك تايمز و الجزيره در گزارش‌ها و يادداشت‌هايي به اين سوال پرداخته‌اند كه آيا تغيير نظام تركيه از نظام پارلماني به نظام رياستي و تجميع قدرت در اختيار اردوغان باعث ايجاد يك رژيم خودكامه در تركيه مي‌شود يا نه. اغلب يادداشت‌ها و تحليل‌هايي كه در رسانه‌هاي بين‌المللي منتشر شده است، با وجود اينكه اعتماد مجدد مردم تركيه به اردوغان را مي‌پذيرند، اما معتقدند كه آينده سخت و بي‌ثباتي‌هاي بيشتري در چشم‌انداز آينده تركيه وجود خواهد داشت. در ادامه ترجمه برخي از اين تحليل‌ها در رسانه‌هاي مختلف را مطالعه مي‌كنيد:
اردوغان و بار مشكلات
روزنامه نيويورك‌تايمز در مورد وضعيت تركيه بعد از انتخاب رجب طيب اردوغان به رياست‌جمهوري تركيه در نظام جديد رياستي اين كشور با عنوان «حالا اردوغان بايد با وضعيت دشوار اقتصادي تركيه روبه‌رو شود؛ و خود او بخشي از اين مشكل است» مي‌نويسد: «زمان آن فرا رسيده است كه شعارها عملي شود. اوگور گورسس، در يادداشتي براي روزنامه حريت نوشته است كه اردوغان بر روي لبه تيغ برنده شد، اما حالا بار همه مشكلات در آغوشش قرار دارد. شايد بتوان اقتصاد را بزرگ‌ترين و فوري‌ترين مشكل اردوغان دانست، اما با توجه به نزديك بودن انتخابات شهرداري‌ها در ماه مارس 2019، كمتر از 7 ماه ديگر، بعيد است كه اردوغان بتواند براي حل اين مشكل جراحي دردناك لازم و راهكاري‌هاي رياضتي مورد نياز را عملي كند.» نيويورك تايمز در ادامه مي‌نويسد: «بسياري از اقتصاددانان، دليل كندي روند رشد اقتصادي را شيوه خودكامه حكومت اردوغان از زمان تلاش براي كودتايي مي‌دانند كه دو سال پيش اتفاق افتاد. هرچند شهروندان عادي تركيه همچنان به دليل مشكلات اقتصادي اخير آسيب مي‌بينند، اما به نظر مي‌رسد كه همچنان به اردوغان اعتماد دارند. مدير منطقه‌اي صندوق مارشال امريكا براي آلمان، در آنكارا در مصاحبه‌اي مي‌گويد: بزرگ‌ترين وحشت مردم اين است كه اگر اردوغان برود چه خواهد شد؟» نيويورك‌تايمز در ادامه با اشاره به سياست‌هاي ضدغربي و ملي‌گرايانه اخير تركيه و آينده روابط تركيه با غرب مي‌نويسد: «با توجه به نتايج انتخابات، متحدان غربي آنكارا فعلا آماده‌اند تا بار ديگر فرصتي در اختيار آقاي اردوغان قرار دهند. آماندا اسلوآت، مقام پيشين وزارت خارجه امريكا مي‌گويد: در آستانه اجلاس پيش روي سران ناتو كه قرار است اردوغان در كنار ديگر رهبران غربي در آن شركت كند، دست كم وضعيت سياسي آينده تركيه روشن است و بقيه مي‌دانند كه چه كسي زمام امور را در ميان مدت در اختيار دارد.»
اردوغان و اسراييل
جروزالم پست در تحليلي از آينده روابط تل‌آويو و آنكارا، بعد از انتخاب مجدد رجب طيب اردوغان مي‌نويسد: «هر چند كه مردم غزه با آتش‌بازي و پايكوبي به پيروزي رجب طيب اردوغان در انتخابات تركيه واكنش نشان دادند و محمود عباس تلفن را برداشت تا اين پيروزي را به اردوغان تبريك بگويد، اما مشخص بود در اسراييل هيچ شادي از اين اتفاق وجود ندارد. » جروزالم پست با اشاره به درگيري‌هاي ديپلماتيك ميان رژيم صهيونيستي و آنكارا بعد از انتقال سفارت امريكا به قدس اشغالي و اخراج سفرا مي‌نويسد: «اختلاف نظر جدي كه امروز وجود دارد اين است كه دولت اسراييل چه بايد بكند، آيا بايد تلاش كند تا باقيمانده روابط را نجات دهد و با اعتقاد به منافع اقتصادي، كسب و كارها و نزديكي فرهنگي، با اميد به اينكه اردوغان براي هميشه بر سر كار نخواهد ماند به روابطش ادامه دهد؟ يا اينكه بايد تركيه را به عنوان يك منفعت از دست رفته بپذيرد كه ديگر نجات دادن رابطه با آن ارزشي ندارد و ديگر ارزش استراتژيك گذشته را براي اسراييل ندارد؟» جروزالم پست در ادامه با دو استاد دانشگاه در سرزمين‌هاي اشغالي مصاحبه كرده است كه دو نظر مختلف را در مورد آينده روابط تل‌آويو و آنكارا نمايندگي مي‌كنند. امانوئل نووان از دانشگاه تل‌آويو معتقد است كه تركيه ديگر اهميت استراتژيك گذشته براي اسراييل را ندارد و روز به روز مواضع تندتري عليه اسراييل مي‌گيرد. او معتقد است كه هيچ انگيزه‌اي براي ادامه روابط با تركيه وجود ندارد و بهتر است كه اسراييلي‌ها به روشني روابط خود را از جمله در مواردي مانند انتقال گاز طبيعي با تركيه قطع كنند. در برابر نمرود گورن، استاد دانشگاه عبري اورشليم، معتقد است كه تل‌آويو بايد روابط خود را با آنكارا تنظيم كند و تلاش كند تا روابط كاري بهتري را با اردوغان ايجاد كند.
آينده اپوزيسيون تركيه
پايگاه خبري سي‌ان‌بي‌سي امريكا در تحليلي از نتايج انتخابات تركيه با عنوان «جايگاه اردوغان آنقدرها هم كه فكر مي‌كنيم محكم نيست» مي‌نويسد: «حزب اپوزيسيون جمهوري‌خواه خلق، كه در انتخابات رياست‌جمهوري از محرم اينجه، نزديك‌ترين رقيب اردوغان حمايت كرد، اكنون 146 كرسي در مجلس كبير در اختيار دارد. هر چند تعداد كرسي‌هاي آنها بسيار كمتر از اردوغان است، اما روند انتخابات و جمع شدن تعداد زيادي از راي‌دهندگان در كارزار انتخاباتي محرم اينجه، روحيه اوپوزيسيون را بالا برده است. همزمان حزب كردگراي دموكراتيك خلق، با كسب 11.6 درصد از آرا توانست از حدنصاب لازم براي ورود به پارلمان بيشتر راي بياورد و وارد مجلس كبير شود. اين نتايج براي حزبي كه رهبر آن از درون زندان نامزد انتخابات شده‌بود، يك نتيجه خوشحال‌كننده محسوب مي‌شد. » سي‌ان‌بي‌سي با جورج دايسون، كارشناس مسائل تركيه در موسسه مشاوره كنترل ريسكس مصاحبه كرده است كه مي‌گويد، با وجود نتايج انتخابات، آينده براي اردوغان آنچنان هم روشن به نظر نمي‌رسد. به گفته اين كارشناس مسائل تركيه: «بايد انتظار بي‌ثباتي‌هاي سياسي بيشتري در تركيه داشت، با وجود نتايج فوق‌العاده رييس‌جمهور در انتخاب مجدد با توجه به مشكلات رو به رشد اقتصادي و افزايش تنش‌هاي اجتماعي، به نظر مي‌رسد كه شرايط در تركيه سخت‌تر شود. » يان برمر، كارشناس انديشكده يوريژيا مي‌گويد: «اردوغان در اين انتخابات با خطر شكست رو در رو شد و حالا براي حفظ آرايش در انتخابات شهرداري‌ها كه چند ماه ديگر برگزار مي‌شود، بايد چندين برابر تلاش كند. با توجه به همين موضوع او براي اصلاحات تند اقتصادي و بودجه‌اي تا پيش از انتخابات شهرداري‌ها در ماه مارس 2019 بي‌ميل خواهد بود، آن هم درست در دوره زماني كه كشورش بيشترين نياز را به اين اصلاحات دارد.»