اروپا در برابر امريكا كوتاه نمي‌آيد
عبدالرضا فرجي‌راد
سفر رييس‌جمهوري كشورمان به دو كشور سوييس و اتريش به موضوعي داغ در رسانه‌هاي داخلي و خارجي تبديل شد. اين سفر از روز دوشنبه هفته گذشته آغاز و روز چهارشنبه پایان یافت . از مهم‌ترين دستاوردهاي اين سفر مي‌توان به انعقاد تفاهمنامه در زمينه اقتصادي، علمي، بهداشتي و همچنين تقويت روابط سياسي بين ايران و اين دو كشور اروپايي اشاره كرد.
فعالان اقتصادي و تحليلگران مسائل بين‌الملل اين سفر را در شرايطي كه امريكا از برجام خروج يكطرفه داشته و كشورهاي اروپايي را براي تحريم ايران تحت فشار قرار داده است قابل اهميت مي‌دانند اما واقعيت آن است كه ابعاد سياسي اين سفر به نسبت جنبه‌هاي اقتصادي آن از اهميت بيشتري برخوردار بود. سفر رييس‌جمهوري به اين دو كشور بعد از خروج امريكا از برجام صورت گرفت از همين رو محور اين گفت‌وگو‌ها بيشتر در خصوص برجام و چگونگي همكاري اروپا با ايران شكل گرفت كه اين مساله اهميت اين سفر را دوچندان كرد. از طرفي بايد تاكيد كرد كه نقش اروپا در اقتصاد ايران تا حد زيادي پررنگ است و اگرچه ارتباط با شركت‌هاي بزرگ خارجي از اهميت زيادي برخوردار است اما پس از خروج امريكا از برجام مي‌تواند با شركت‌هاي كوچك اروپايي همكاري‌ها ادامه پيدا كند.
ولي بايد تاكيد كرد كه در اين سفر اگرچه توافق‌هايي ميان دوطرف شكل گرفت كه عملا لغو برجام از سوي ايالات متحده را تا حد زيادي كم اهميت جلوه داد، اما بايد ديد اين توافق‌ها تا چه حد مي‌تواند جنبه اجرايي به خود بگيرد و در اين موضوع كماكان جاي بحث وجود دارد.
با اين وجود در حال حاضر نقش سياسي كشورهايي مانند اتريش و سوييس بيش از اهميت اقتصادي آنها است چراكه اتريش رييس دوره‌اي اتحاديه اروپا است از همين رو مي‌تواند با كشورهاي اروپايي بيشتر مذاكره كند؛ از همين رو اگر بخواهند كار اقتصادي بيشتري با ايران انجام بدهند بايد به خاطر فشارهايي كه وجود دارد در قالب پكيجي كه اروپايي‌ها مطرح مي‌كنند، كار كنند. ولي دعوت و استقبال خوب از رييس‌جمهوري كشورمان و هيات همراه نشان مي‌دهد اروپايي‌ها به دنبال منافع خود هستند و اين سفرها اگرچه در زماني كوتاه انجام مي‌شود، اما دستاوردهاي آن اثرگذار و ماندگار است.
در حال حاضر در بعد اقتصادي شركت‌هاي كوچك اروپايي مي‌توانند به اقتصاد كشور كمك كنند و از طرفي به دليل اينكه ارتباط چنداني با امريكا ندارند تحت فشار امريكا در راستاي جلوگيري از همكاري با ايران قرار نمي‌گيرند. از همين رو آنها مي‌توانند با تضمين اتحاديه اروپا به همكاري خود با ايران ادامه دهند و حتي در مواردي به شكل غير مستقيم وظايف شركت‌هاي بزرگ‌تر كه اجازه كار در ايران را ندارند نيز برعهده بگيرند.
از طرفي ديگر اروپايي‌ها احساس مي‌كنند اگر در خصوص برجام و ايران در مقابل ايالات متحده كوتاه بيايند در رابطه با مسائلي مانند تعرفه يا تفاهم آب و هوايي، ناتو وده‌ها مساله ديگر دچار مشكل خواهند شد. در حال حاضر يكي از دغدغه‌هاي اروپايي‌ها اين است كه اگرهم در اين زمينه كوتاه بيايند بايد با مساله بعدي كه آقاي ترامپ به وجود مي‌آورد مقابله كنند اما اينكه تا چه حد موفق خواهند شد، بستگي به تلاش‌هاي زيادي دارد كه بايد در اين زمينه صورت گيرد.
از سويي ديگر اروپايي‌ها براي تامين امنيت اين اتحاديه مي‌توانند روي ايران حساب كنند، چرا كه برخي از مهاجرها مانند افغانستاني‌ها و غيره به منظور مهاجرت به اروپا از ايران عبور مي‌كنند و از اين منظر ايران مي‌تواند همكاري‌هايي در اين زمينه با اروپايي‌ها داشته باشد؛ اما در خصوص تروريسم هم بايد گفت ايران با تروريسم در منطقه جنگيده و شناخت خوبي در زمينه مبارزه با تروريسم دارد. از همين رو ايران و اروپا مي‌توانند در اين زمينه باهم همكاري كنند.