ترامپ گزينه خود را براي تصدي كرسي قضاوت ديوان عالي معرفي كرد
فرصت طلايي محافظهكاران
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا در موقعيتي قرار گرفته است كه ميتواند قدرتمندترين نهاد نظام قضايي اين كشور را براي مدتي طولاني تحت سيطره محافظهكاران تندرو درآورد. تقريبا يك سال بعد از اينكه رييسجمهور امريكا، توانست نيل گرساچ، قاضي محافظهكار را با تاييد سنا به عنوان قاضي ديوان عالي منصوب كند، حالا با اعلام استعفاي قاضي آنتوني كندي از اين نهاد، فرصتي دوباره براي او ايجاد شده است تا يك قاضي همسو با جمهوريخواهان محافظهكار را در بالاترين نهاد قضايي امريكا منصوب كند. دوشنبه شب، دونالد ترامپ، قاضي برت كاوانا 53ساله را براي پر كردن كرسي آنتوني كندي در ديوان عالي امريكا معرفي كرد. مردي كه از ديدگاه منتقدان ترامپ بيش از اينكه يك قاضي باشد يك سياستمدار راستگرا و محافظهكار است. انتخاب ترامپ ميتواند سرنوشت تصميمهاي ديوان عالي امريكا را براي مدتها دستخوش تغيير كند. در شرايطي كه تا پيش از اين آنتوني كندي به عنوان يك راي پاندولي و غيرسياسي، در تصميمگيريهاي حساس گاه به نفع محافظهكاران و گاه به نفع ليبرالهاي امريكايي راي ميداد، بسياري از تحليلگران معتقدند كه در صورت تاييد برت كاوانا، تركيب كرسيهاي ديوان عالي به شكل عمدهاي به نفع محافظهكاران رقم خواهد خورد. شايد يكي از حساسترين موضوعهايي كه منتقدان ترامپ را از اين انتخاب نگران كرده است، اظهارنظر علني برت كاوانا در مورد مصونيت قضايي روساي جمهوري باشد. در شرايطي كه كارزار انتخاباتي و شخص دونالد ترامپ تحت تحقيقات دادستان مستقل هستند تا ابعاد تباني احتمالي آنها در پرونده اتهامي دخالت روسيه در انتخابات رياستجمهوري امريكا مشخص شود، كاوانا معتقد است كه «روساي جمهور بايد در دوران مسووليت از اتهامهاي مدني و كيفري در امان باشند.» برت كاوانا در دوره بيل كلينتون، به عنوان دستيار دادستان مستقل براي پرونده رابطه غيراخلاقي كلينتون منصوب شد و در دوره جورج بوش پسر مقام دولتي در كاخ سفيد داشت. او هرچند از محافظهكاران ميانهرو محسوب ميشود، اما نسبت به قاضي آنتوني كندي، از مواضع راستگر ا و محافظهكارتري حمايت ميكند.
اهميت ديوان عالي
ديوان عالي ايالات متحده امريكا بالاترين مرجع تصميمگيري در اين كشور است، اين ديوان نه تنها در دعواهاي قضايي به عنوان آخرين مرجع رسيدگي و تجديدنظر حق اظهارنظر دارد، بلكه به عنوان يك نهاد قانونگذار عملا تصميمگير نهايي در مورد تفسير قانون اساسي ايالات متحده امريكا است و توانايي لغو قوانين مصوب در كنگره، فرمانهاي رياستجمهوري و ايجاد رويههاي قضايي و قانونگذاري جديد با تصميمهاي خود دارد. تصميمهاي ديوان عالي امريكا كاملا ميتواند بر روندهاي سياسي در ايالات متحده تاثيرگذار باشد تا جايي كه تاييد نتيجه انتخابات سال 2000 و پيروزي نزديك جورج دبليو بوش در برابر ال گور، با تصميم ديوان عالي براي توقف بازشماري دستي آرا در فلوريدا امكانپذير شد. تصميمهاي اين ديوان در تجديدنظر نهايي آراي قضايي، بارها تاكنون باعث تغيير روند قانونگذاري و سياستگذاري در ايالات متحده شده است. براي مثال راي ديوان عالي ايالات متحده در سال 1973 در رسيدگي نهايي به پرونده «شكايت رو از ويد» با راي مثبت 7 قاضي ديوان عالي در برابر 2 راي منفي باني قانوني شدن سقط جنين در ايالات متحده امريكا شد. بعد از اين حكم بود كه مجالس ايالتي اين توانايي را پيدا كردند كه بر اساس تفسير قضات ديوان عالي از متمم چهاردهم قانون اساسي امريكا، حق زنان براي سقط جنين را در مصوبات خود به رسميت بشناسند.
بخت دوم ترامپ
براي هر رييسجمهور امريكا فرصتهاي زيادي وجود ندارد كه بتواند با تغيير در تركيب ديوان عالي، اين نهاد بلندپايه را به نفع حزب سياسي خود تغيير دهد چرا كه كرسي ديوان عالي يك كرسي مادامالعمر است و معمولا با استعفا به دليل كهولت سن يا مرگ يكي از 9 قاضي ديوان عالي، رييسجمهور فرصتي پيدا ميكند تا يك قاضي جديد معرفي كند. اما يك سال و نيم بعد از آغاز رياستجمهوري دونالد ترامپ، براي دومين بار اين فرصت براي او ايجاد شده است كه بار ديگر با انتصاب يك قاضي محافظهكار تركيب اين نهاد را بهشدت به نفع محافظهكاران تغيير دهد. آنتوني كندي 81 ساله، بعد از 30 سال و چهار ماه خدمت در مقام قاضي ديوان عالي، تصميم گرفت از اين كرسي خداحافظي كند. او قديميترين قاضي در ديوان عالي بود كه توسط رونالد ريگان به اين مقام منصوب شده بود. قاضي كندي هر چند توسط يك رييسجمهور محافظهكار منصوب شدهبود، اما در پروندههاي قضايي و حقوقي سالهاي گذشته معمولا راي پاندولي داشت و گاهي به نفع محافظهكاران و گاهي به نفع ليبرالها راي ميداد. حضور قاضي كندي در جمع 9 نفرهاي كه 4 تن آنان توسط روساي جمهور جمهوريخواه و 4 تن توسط روساي جمهور دموكرات منصوب شدهبودند، باعث ميشد تا تعادل سياسي بيشتري در آراي اين نهاد به وجود بيايد. اما حالا با كنارهگيري كندي و معرفي برت كاوانا در صورت تاييد سناي امريكا، تركيب آرا به شكل چشمگيري به نفع محافظهكاران با 5 قاضي در برابر 4 قاضي دموكرات به هم خواهد خورد. تصميمهاي اين قضات نه تنها در پروندههاي قضايي بلكه در سياستهاي بسيار جنجالي مانند ازدواج همجنسگرايان، سقط جنين، حمل و فروش اسلحه و سياستهاي مهاجرتي تاثيرگذار خواهد بود. همزمان ممكن است در صورتي كه كار تحقيقات در پرونده تباني با روسيه به استيضاح رييسجمهور امريكا بكشد، مسالهاي مانند حق رييسجمهور در عفو يا توقف تعقيب شخص خودش از جمله مسائل حساسي باشد كه نياز به تصميم ديوان عالي دارد. در حال حاضر يك قاضي منتصب جورج بوش پدر، دو قاضي منتصب بيل كلينتون، دو قاضي منتصب جورج بوش پسر و دو قاضي منتصب باراك اوباما در كنار نيل گورساچ قاضي محافظهكاري كه سال گذشته توسط دونالد ترامپ براي جانشيني آنتونين اسكاليا كه جان خود را از دست داده بود منصوب شد، حضور دارند.
اكثريت سنا و نگراني دموكراتها
جمهوريخواهان براي تاييد قاضي منتخب دونالد ترامپ براي پر كردن كرسي خالي ديوان عالي از اكثريت كافي در كنگره برخوردار هستند. آنها با وجود غيبت جان مككين، سناتور كهنهكارشان كه به دليل مبارزه با بيماري سرطان نميتواند در جلسات حضور پيدا كند، همچنان 50 راي لازم براي تاييد برت كاوانا را در اختيار دارند. كمتر از 4 ماه مانده به انتخابات مياندورهاي كنگره كه دموكراتها اميدوارند بتوانند اكثريت سنا و مجلس نمايندگان را از جمهوريخواهان پس بگيرند، جمهوريخواهان قطعا تلاش خواهند كرد تا با سرعت بيشتري اين نامزد را به صحن سنا بياورند. با اين حال اين احتمال وجود دارد كه برخي از جمهوريخواهان با انتخاب چنين قاضي محافظهكاري براي كرسي ديوان عالي مخالف باشند. سوزان كالينز، سناتور ايالت مين و ليزا موركفسكي، سناتور ايالت آلاسكا كه از جمله جمهوريخواهان هوادار حق سقط جنين براي زنان هستند، ممكن است با اين نامزد مخالفت كنند. با اين حال ممكن است شكاف در دموكراتها و نزديك بودن رايگيري مياندورهاي سنا به كمك ترامپ بيايد. به گزارش سيانان سه سناتور دموكرات ايالتهاي اينديانا، ويرجينياي غربي و داكوتاي شمالي كه پيش از اين نيز به قاضي نيل گورساچ، نامزد قبلي ترامپ براي پر كردن كرسي ديوان عالي راي مثبت دادهبودند و اينبار نيز در آستانه انتخابات در ايالتهايي قرار دارند كه دونالد ترامپ با بيش از 10 درصد اختلاف موفق به شكست هيلاري كلينتون در انتخابات رياستجمهوري شده است. در نتيجه هر چند دو راي مردد در بين جمهوريخواهان وجود دارد، سه راي مردد هم در ميان دموكراتها قرار گرفتهاند كه ممكن است براي راضي نگه داشتن رايدهندگان محافظهكار ايالتهاي خود در آستانه انتخاب مجدد براي كرسي سنا، به نامزد دونالد ترامپ راي مثبت دهند.
دعواي اخلاقي كنگره
زمستان سال 2016 بعد از درگذشت قاضي آنتونين اسكاليا، باراك اوباما، رييسجمهور پيشين ايالات متحده، قاضي مريك گارلند را براي پر كردن جاي او در ديوان عالي معرفي كرد. اما رهبر جمهوريخواهان سنا، ميچ مككانل با اين ادعا كه انتخاب يك قاضي جديد در آستانه انتخابات و قبل از تصميمگيري مردم امريكا در مورد رييسجمهور و اعضاي كنگره غيراخلاقي است، جلوي فرآيند تاييد صلاحيت نامزد اوباما را گرفت. حالا دموكراتها در آستانه انتخابات مياندورهاي نوامبر كنگره، همين استدلال را براي جمهوريخواهان تكرار ميكنند، هر چند آنها از اكثريتي برخوردار نيستند كه بتوانند جلوي فرآيند را بگيرند، اما ممكن است تلاش كنند با استفاده از مقررات فيليباستر يا سخنرانيهاي مطول براي به تاخير انداختن دستور كار مجلس، جلوي برگزاري جلسه راي اعتماد را تا بعد از انتخابات مياندورهاي سنا بگيرند. طي بيش از دو قرن گذشته از ميان 153 نامزد معرفي شده از سوي روساي جمهور امريكا براي تصدي كرسي ديوان عالي، تنها 30 نامزد توسط سناي امريكا تاييد نشدهاند.