رژيم ارزي؛ جزء فراموش شده
آلبرت بغزيان| رييس كل بانك مركزي در حالي شفافيت و مبارزه با رانت‌خواري را جزو سياست‌هاي اصلي بانك مركزي مي‌خوانند كه همچنان در خصوص بسته‌اي كه وي از روز نخست معارفه‌اش در مورد آ‌ن صحبت كرده است شفاف‌سازي كاملي صورت نگرفته و همچنان مشخص نيست كه رييس كل يا تيم وي با چه شرايطي و هدفي قرار است اين بسته را اجرا كنند. ناگفته پيداست كه در كشور بايد رژيم ارزي‌مان مشخص شود. بنا به اعتقاد اقتصاددانان كه بارها هم بر اين نكته تاكيد كرده‌اند كشور در حال حاضر نيازمند رژيم ارزي تحت عنوان «رژيم نرخ ارز شناورمديريت شده» است. به معناي اينكه با وجود كه اينكه قرار است عرضه و تقاضا قيمت‌ها را در بازار تعيين كند اما بانك مركزي با نظارت كافي بر روي بازار اجازه ندهد قيمت‌ها از فضايي كه هدف‌گذاري شده است خارج شود. نيم نگاهي به آنچه از سوي روساي بانك مركزي در سال‌هاي متمادي نشان مي‌دهد كه در هيچ يك از سال‌هاي رياست بر بانك مركزي هيچ كدام از روسا در مورد الفباي رژيم‌هاي ارزي صحبتي به ميان نياورده‌اند. روسا هر بار از مديريت بازار ارز صحبت كرده‌اند اما در مورد نوع مديريتي كه قرار است اعمال كنند صحبتي نكرده‌اند. روالي كه هم‌اكنون از سوي آقاي همتي نيز در حال مشاهده است. براي مثال روشن‌تر بانك مركزي در بازار ارزي كشور بايد همانند پدري رفتار كند كه در عين آزادي عمل به فرزند خود هر بار كه وضعيت درسي او خدشه‌دار مي‌شود با گوشزد كردن شرايط فرزند را به روال قبلي خود باز مي‌گرداند و اجازه نمي‌دهد افت تحصيلي رخ دهد. در بازار ارز نيز بانك مركزي بايد همواره با نظارت بر روال عرضه و تقاضا و قيمت‌ها اجازه ندهد تا عده‌اي تعيين‌كننده قيمت باشند و قيمت‌ها از هدف‌گذاري انجام شده از سوي بانك مركزي خارج شود. در حال حاضر فقط مي‌شنويم كه در بدنه بانك مركزي، مديران مي‌خواهند چنين سياستي را پياده‌سازي كنند اما در عمل آنچه كه مورد توجه است روالي وراي آنچه گفته شده است. اين امر حتي در نامه‌نگاري‌هاي جديدي كه اقتصاددانان براي رياست بانك مركزي مي‌نويسند هم به خوبي ديده مي‌شود . چگونگي پياده‌سازي «نظام ارزي شناور مديريت شده» را مشخص نيست. بانك مركزي بايد قيمتي را براي دلار به عنوان هدف اعلام كند و هر زمان كه در بازار قيمت‌ها بيش از هدف‌گذاري شد با ورود به بازار جلوي افزايش را بگيرد. روالي كه در تمام دنيا اعمال مي‌شود حتي در امريكا اجازه نمي‌دهند برابري دلار با پوند يا يوان در اختيار بازار باشد و با دخالت در اين بازار قيمت‌ها را مديريت مي‌كنند به همين جهت كافي است كه آقاي رييس كل براي شروع شفاف‌سازي سياست‌هاي خود را اعلام كند. روالي كه تا به امروز نه از وي و نه از روساي قبلي بانك مركزي ديده نشده است. بيشتر مديران و روسا به دنبال كلي‌گويي و ذكر نام مديريت براي فعاليت‌هاي خود هستند. من به رييس كل بانك مركزي پيشنهاد مي‌كنم كه با شناختي كه از بازيگران اصل بازار ارز دارد ابتدا دست اين بازيگران را كوتاه كند و بعد به جاي دست‌آويز قرار دادن عدم استقلال، برنامه رژيم شناور مديريت شده را اجرا كند.