دونالد ترامپ سفر وزير خارجه امريكا به كره شمالي را لغو كرد
پيونگ‌يانگ در ايستگاه جنگ تجاري
شهاب شهسواري
دونالد ترامپ رييس‌جمهور امريكا بار ديگر جهانيان را با پيامي در حساب كاربري توييتر خود غافلگير كرد. تازه‌ترين خبرسازي ترامپ دستور لغو سفر برنامه‌ريزي شده وزير امورخارجه‌اش به كره شمالي است. دونالد ترامپ كه با وعده حل و فصل كامل پرونده هسته‌اي كره شمالي، اولين ديدار ميان رييس‌جمهور امريكا و رهبر كره شمالي را بعد از نزديك به 65 سال خصومت برگزار كرده بود، حالا مي‌گويد كه احساس مي‌كند مذاكرات پيشرفت كافي نداشتند. بعد‌از‌ظهر جمعه، ساعاتي پيش از تعطيلات آخر هفته‌اش در حساب كاربري توييتر خبر داد به وزير خارجه، مايك پومپئو دستور داده است از سفر به كره شمالي خودداري كند و اين سفر را به زماني ديگر موكول كند. مايك پومپئو، قرار بود هفته آينده براي چهارمين بار از ابتداي سال جاري به پيونگ‌يانگ سفر كند. پومپئو درست يك روز پيش از دستور تازه ترامپ، مقام نماينده ويژه وزارت خارجه امريكا در امور كره شمالي را احيا كرده بود و يك مدير پيشين كمپاني فورد و مقام ارشد دولت جورج دبليو بوش را براي اين مقام انتخاب كرده بود. دونالد ترامپ در پيام توييتر خود نوشت: «احساس مي‌كنم پيشرفت كافي در زمينه خلع سلاح هسته‌اي كره‌شمالي به دست نياورده‌ايم.» به نوشته رسانه‌ها طي يك ماه گذشته مذاكرات در مورد خلع سلاح كره‌شمالي، وعده‌اي كه كيم جونگ اون در ديدار دو ماه پيش به دونالد ترامپ داده بود، بدون هيچ پيشرفتي با بن‌بست مواجه شده است. همزمان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اعلام كرده است كه هيچ شاهدي مبني بر توقف يا كند شدن روند فعاليت‌هاي هسته‌اي كره شمالي وجود ندارد و منابع اطلاعاتي از توقف عمليات تخريب سكوي پرتاب موشك‌هاي قاره‌پيماي كره‌شمالي خبر مي‌دهند و گمانه‌هايي درمورد ادامه روند ساخت و توسعه موشك‌هاي قاره‌پيما توسط اين كشور منتشر شده است. همه اين خبرها در شرايطي منتشر مي‌شود كه دونالد ترامپ بعد از ديدار تاريخي خود با رهبر كره شمالي اعلام كرده بود كه اين كشور «ديگر تهديدي عليه امريكا نيست.» او بارها از سياست‌هاي روساي جمهوري قبلي امريكا در قبال كره شمالي انتقاد كرده بود و تاكيد مي‌كرد تنها كسي است كه مي‌تواند اين مساله را حل كند.
با وجود لغو سفر هفته آينده پومپئو به پيونگ‌يانگ، ترامپ در پيام‌هاي توييتر خود رهبر كره شمالي را مقصر اين امر معرفي نكرده است و در ادامه رويه تعريف و تحسين‌هاي اخيرش از همتاي كره‌اي، «گرم‌ترين احترام‌ها و عرض ارادت خدمت صدر كيم» را از ياد نبرده و نوشته است كه «بي‌صبرانه منتظر است تا او را به زودي ببيند.» دربرابر دونالد ترامپ، تلويحا دولت چين را مقصر فقدان پيشرفت در گفت‌وگوهاي مربوط به خلع سلاح كره شمالي و لغو سفر پومپئو معرفي كرده و نوشته است: «به دليل موضع سخت‌تري كه در تجارت عليه چين اتخاذ كرده‌ايم، بر اين باورم كه آنها به اندازه‌اي كه در گذشته به روند خلع سلاح كمك مي‌كردند، همكاري نمي‌كنند.» ترامپ در نهايت نوشته است كه سفر پومپئو به كره شمالي لغو نشده بلكه به تاخير افتاده است و در زمان مناسب و به نوشته او «احتمالا بعد از حل مشكلات با چين در زمينه تجارت» انجام خواهد شد.
هسته‌اي شدن جنگ تجاري
ترامپ درست همزمان با پايان مذاكرات دو‌روزه ميان مقام‌هاي چين و امريكا در مورد حل و فصل اختلافات تجاري، اين اظهارات را منتشر كرده است. روز پنجشنبه و بعد از بي‌نتيجه ماندن دور جديد مذاكرات ميان پكن و واشنگتن براي پايان مشكلات تجاري بين دو‌طرف، واشنگتن 16 ميليارد دلار ديگر از واردات خود از چين را مشمول تعرفه‌هاي جديد كرد، اقدامي كه بلافاصله از سوي چين تلافي شد. ترامپ تهديد كرده است كه قصد دارد در صورت به‌نتيجه نرسيدن مذكرات براي 200 ميليارد دلار از كالاهاي وارداتي از چين تعرفه تعيين كند و شايد اين مسير را تا تحت‌پوشش قرار دادن همه 500ميليارددلار واردات امريكا از چين ادامه دهد.
اين اولين‌بار است كه رييس‌جمهور امريكا پرونده سلاح‌هاي هسته‌اي كره شمالي را مستقيما به جنگ تعرفه‌اي با چين مرتبط مي‌كند. هري كازيانيس، تحليل‌گر مسائل كره شمالي در انديشكده مركز نشنال اينترست، به فايننشيال‌تايمز مي‌گويد: «دولت ترامپ بايد يك گزينه را انتخاب كند، نمي‌شود عليه چين جنگ تجاري آغاز كرد و همزمان سراغ حل‌وفصل پرونده كره شمالي رفت. براي حل مساله كره شمالي قطعا به چين نياز است.» او معتقد است كه اقدام جديد ترامپ، «يك اشتباه بزرگ» بود. به گفته اين كارشناس، پومپئو مي‌توانست در سفر به كره شمالي امتيازهايي به اين كشور پيشنهاد بدهد كه مذاكرات ميان دو كشور را از حالت بن‌بست كنوني خارج كند.
طلسم ديدار سوم
مايك پومپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا، قرار بود در طول هفته جاري براي چهارمين بار به كره‌شمالي سفر كند تا با مقام‌هاي اين كشور در مورد مسائل دوجانبه ميان امريكا و كره شمالي و پرونده خلع سلاح هسته‌اي اين كشور گفت‌وگو كند. در اين سفر قرار بود استيو بيگان، نماينده ويژه جديد وزارت خارجه در امور كره شمالي همراه با وزير خارجه به پيونگ‌يانگ برود. پومپئو از زمان ديدار دو ماه پيش رهبر كره شمالي با دونالد ترامپ در سنگاپور موفق به انجام ديدار با رهبر كره شمالي نشده است. اما جان بولتون، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا تاييد كرده بود كه در اين سفر برنامه‌اي براي ديدار ميان وزير خارجه امريكا و رهبر كره‌شمالي وجود دارد. آخرين ديدار پومپئو از پيونگ‌يانگ در ماه ژوئيه بعد از ديدار كيم و ترامپ با حاشيه‌هايي همراه بود و به نوشته رسانه‌ها به نظر مي‌رسد، كيم جونگ اون، حاضر به ديدار با او نشده است. به گزارش رسانه‌هاي رسمي كره شمالي، در هنگام سفر اخير وزير خارجه امريكا به كره شمالي، رهبر اين كشور براي بازديد از مزارع سيب‌زميني به روستاهاي شمال كشور سفر كرده‌بود. اين رسانه‌ها توضيحي در مورد دلايل عدم برگزاري ديدار ميان پومپئو و كيم ارايه ندادند. بروس كلينگنر، تحليل‌گر پيشين مسائل كره شمالي در آژانس مركزي اطلاعات امريكا (سيا) در حساب كاربري توييتر خود مي‌نويسد: «اقدام ترامپ در لغو سفر پومپئو به كره شمالي، درست يك روز بعد از تعيين نماينده ويژه جديد وزارت خارجه در امور كره‌شمالي، نشان از ضعف هماهنگي در سياست‌هاي دولت دارد.» اين كارشناس مسائل كره شمالي به فايننشيال‌تايمز مي‌گويد: «اميدهايي وجود داشت كه روند جاري به يك روند افشاي اطلاعات در برابر اعلام صلح منجر شود؛ روندي كه طي آن با امضاي يك پيمان صلح چند‌جانبه براي اعلام رسمي پايان جنگ كره، پيونگ‌يانگ اطلاعات جامعي از برنامه‌هاي هسته‌اي و زرادخانه‌هاي اتمي خود در اختيار طرف‌هاي خارجي قرار دهد. اين اميدها در حال‌حاضر كاملا از بين رفته‌اند.» كلينگنر مي‌گويد: «اين اقدام ترامپ، احتمالا باعث از بين رفتن اميدها براي سفر كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي به نيويورك براي سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل خواهد شد و همزمان مسووليت مون جائه اين، رييس‌جمهور كره‌جنوبي را در ديدار ماه سپتامبرش با كيم بسيار مشكل‌تر خواهد كرد.»