گروه اجتماعي| «اگر زلزله نبود شايد ساليان سال در همان زمين‌ها مي‌ماندند و كسي هم به فكر نبود كه چه مي‌كنند. اما چون هر لحظه امكان اين هست كه خداي نكرده خانه‌ها آوار شوند و آسيب جاني در پي داشته باشند، مسوولان به اين فكر افتادند كه مشكل آنها را حل كنند كه اتفاقي رخ ندهد.» صحبت پورافشار، شهردار قصرشيرين كل ماجراي ساختن خانه‌هاي بلوكي را روندي فرسايشي توصيف مي‌كند كه نزديك به سه دهه است شهر را درگير خودش كرده. اما حالا ديگر نبرد قديمي به پايان رسيده و شهردار مي‌گويد كه قرار است به زودي روند واگذاري سند به ساكنان محلات اميدوار، قصر جديد و پالي‌آباد آغاز شود. ساكنان سكونتگاه‌هاي غيررسمي قصرشيرين هم در انتظار نشسته‌اند تا پس از سال‌ها عاقبت به رسميت شناخته شوند.
داستان تصرف زمين‌ها توسط مردم و ساخته شدن خانه‌هاي بلوكي از كجا شروع شد؟
قصرشيرين قبل از انقلاب شهر بسيار آبادي بود كه شهرستانش بيشتر از 100 هزار نفر و خود شهر بيشتر از 60 هزار نفر جمعيت داشت. در زمان جنگ شهر صد درصد تخريب شد. بعد از جنگ انتظار مي‌رفت ساكنانش كه در شهرهاي مختلف آواره شده بودند برگردند اما چون قصرشيرين متاسفانه ديگر زيرساخت لازم را نداشت خيلي‌ها برنگشتند. سه محله اميدوار، پالي‌آباد و بخشي از قصر جديد كه موسوم به بلوكي‌ها هستند، خارج از ضوابط شهرسازي بدون مجوز شروع به ساخت و ساز كردند. آن زمان چون خود قصرشيرين هم در حال بازسازي‌هاي پس از جنگ بود روي اين نحوه ساخت نظارتي وجود نداشت. به علاوه اين محله‌ها در آن زمان خارج از محدوده شهري بود كه البته چون در حريم قصرشيرين قرار داشتند متاسفانه ممانعت نشد و بايد خودشان جوابگو باشند كه چرا كنترل نكردند. به هر حال اين ميراثي است كه براي ما باقي مانده.
وقتي كه ما آمديم بلافاصله كار تدوين طرح تفصيلي شهر را شروع كرديم. سه سالي هست كه مشاور گرفتيم و دو منطقه اميدوار و پالي‌آباد را كه بخشي از آنها بيرون از محدوده بود را به شهر الحاق كرده و بلوكي‌هاي قصر جديد كه منطبق بر طرح تفكيكي شهر نبودند منظم شدند. خوشبختانه طرح تفصيلي دارد مراحل پاياني‌اش را طي مي‌كند و فقط اختلافي ميان راه و شهرسازي و امور آب منطقه‌اي استان بر سر مسير يك رودخانه پيش آمده كه البته همين تازگي آقاي استاندار دستور دادند كه طرح تفصيلي زودتر ابلاغ شود و به زودي اين اتفاق مي‌افتد. وقتي اين طرح ابلاغ شود، چون زمين‌ها مال دولت است راه و شهرسازي مي‌تواند زمين‌ها را به ساكنان اين محلات واگذار كند. ساكنان اين محله‌ها مستضعف هستند و مرزنشين و چون شرايط خاصي دارند و خانه‌هاي‌شان در زلزله آسيب ديده، دولت مي‌خواهد به آنها كمك كند. وقتي زمين‌ها به مردم واگذار شود، شهرداري بلافاصله برايشان پروانه صادر مي‌كند كه بر اساس ضوابط شهرسازي ساخته شوند و اميد داريم كه مشكلات‌شان حل شود.
اين زمين‌ها متعلق به كه بوده؟
90 درصد زمين‌ها دولتي بودند، محله اميدوار و قصر جديد به صورت كامل دولتي بودند و تنها بخشي از پالي‌آباد زمين مردم بود كه شكايت‌هاي‌شان را به دادگاه بردند. البته راه و شهرسازي هم براي بسياري از اين خانه‌ها حكم تخريب گرفته بود اما به خاطر معضلات خريد و فروش متوقف شد چون خيلي‌ها خانه‌ها را از كسان ديگري خريده بودند و بي‌تقصير بودند و همه اينها تبديل به مشكل شدند.
چند نفر ساكن اين سه محله هستند؟
حدود 450 خانوار در اين سه محله ساكن هستند كه اگر ميانگين 4 نفر براي هر خانواده را در نظر بگيريم يعني حدود 2 هزار نفر در اميدوار و قصرجديد و پالي‌آباد سكونت دارند.
مردم ساكن اين محلات در مورد وامي صحبت مي‌كنند كه قرار است به آنها تعلق بگيرد، جريان اين وام چيست؟
خانه‌ها چون در زلزله آسيب ديده‌اند بعد از صدور پروانه مي‌توانند از تسهيلات و وام‌هايي كه دولت براي زلزله‌زدگان قائل شده، استفاده كنند. به ازاي هر واحد تخريبي 50 ميليون تومان وام تعريف شده كه به مردم ساكن اين محلات تعلق مي‌گيرد.
تقسيم زمين‌ها بر چه مبنايي صورت مي‌گيرد؟
بلوكي‌ها كه طرح تفكيكي برايش فراهم شده قواره يكسان دارند و حدود 130 متر تعريف شده است اما در پالي‌آباد و اميدوار قرار بر اين شده كه مساحت هر زمين بيشتر از 150 متر نباشد كه البته اين ديگر در حوزه شهرداري نيست و راه و شهرسازي به عنوان نماينده دولت بايد تصميم بگيرد. اگر بر سر تقسيم‌ها هم مشكلي پيش بيايد در حوزه آنهاست ما از بعد از واگذاري سند وارد قضيه مي‌شويم.
اگر بخواهيد مشكلات شهر را دسته‌بندي كنيد بحث بلوك‌نشين‌ها كجاي مشكلات شهر قرار مي‌گيرد؟
در ميان مشكلات قصرشيرين اين حاشيه‌نشين‌ها رتبه اول را دارد چون يك بحث فرسايشي است كه نزديك به 25 سال است ادامه دارد و حل نشده. اين زلزله هرچند حادثه ناگواري بود اما به قول مقام معظم رهبري تبديل شد به يك فرصت. ما از اين فرصت استفاده كرديم كه بعد از نزديك 30 سال مشكلات اين مردم را حل كنيم. وقتي اين محلات جزو شهر شوند مي‌توانيم به آنها خدمات ارايه دهيم. اميدواريم به اميد خدا با اين اتفاق ديگر منطقه حاشيه‌نشين در قصرشيرين نخواهيم داشت.
پس، زلزله كارها را سرعت داده.
بله، زلزله آسيب جدي به ساختمان‌ها وارد كرده و بايد از نو ساخته شوند. اگر زلزله نبود شايد ساليان سال در همان زمين‌ها مي‌ماندند و كسي هم به فكر نبود كه چه مي‌كنند. اما چون هر لحظه امكان اين هست كه خداي نكرده خانه‌ها آوار شوند و آسيب جاني در پي داشته باشند، مسوولان به اين فكر افتادند كه مشكل آنها را حل كنند كه اتفاقي رخ ندهد.