برادر عباد، زبان دولت يا دست راست روحاني

سلسله ديدارهاي رييس‌جمهوري ادامه دارد. چند هفته پيش نشستي با اصلاح‌طلبان برگزار شد، پس از آن اقتصاددان‌ها به ديدار روحاني رفتند و ديروز هم جامعه‌شناسان با روحاني ديدار كردند. اما آنچه در هر سه ديدار كمي نامتعارف يا شايد به بياني بهتر «غيرمعمول» به چشم مي‌آمد حضور «علي ربيعي» وزير استيضاح و بركنار شده كار بود. در فريم عكسي كه ديروز از جلسه رييس‌جمهوري با تعدادي از جامعه‌شناسان منتشر شد، علي ربيعي با يك صندلي فاصله سمت چپ روحاني نشسته‌‌ و صندلي ميان آن را هم محمود واعظي، مرد پرنفوذ اين روزهاي نهاد رياست‌جمهوري پر كرده است؛ تصويري كه در سه جلسه گذشته، هربار تكرار شده است. پس از برگزاري سه نشست از اين سلسله نشست‌ها با اقشار مختلف به همان اندازه كه جاي خالي اسحاق جهانگيري احساس مي‌شد، حضور علي ربيعي به چشم مي‌آمد. وزيري كه مجلسي‌ها با استيضاح بركنارش كردند و اتفاقا همان زمان حواشي ايجاد شد كه دولت نسبت به رفتن او از كابينه بي‌ميل نيست به همين دليل است كه علي لاريجاني، ‌رييس مجلس نيز بي‌حرف و حديث استيضاح او را اعلام وصول كرده ‌است. اين موضوع به نقل از معاونت پارلماني رييس‌جمهوري مطرح اما به سرعت با بيانيه‌اي از سوي حسينعلي اميري تكذيب شد. شايد همين حواشي بود كه امروز حضور پررنگ ربيعي در كنار روحاني را غيرمعمول نشان مي‌دهد و البته در روزهاي كم‌رنگ شدن جهانگيري اين حضور مدام را غيرمتعارف.در جلسه دوم، يعني نشست حسن روحاني با اقتصاددان‌ها بود كه از ربيعي به عنوان «مسوول فضاي گفت‌وگوي اجتماعي رييس‌جمهور» ياد شد. دو روز قبل از اين نشست خبرگزاري فارس، به نقل از يك منبع آگاه خبر داده‌بود كه علي ربيعي وزير سابق تعاون، كار و رفاه اجتماعي از طرف رييس‌جمهور مسووليت ارتباط دولت با طيف‌هاي مختلف اجتماعي و سياسي را با عنوان «فضاي گفت‌وگوي اجتماعي» بر عهده گرفته است؛ پستي جديد كه در دولت دوازدهم و بعد از بيكاري وزير كار ابداع شد. حضور ربيعي دوشادوش حسن روحاني در اغلب اين نشست‌ها گمانه‌زني‌هايي را باعث شد. برخي از او به عنوان سخنگوي جديد دولت روحاني و جايگزين محمدباقر نوبخت نام مي‌برند اما بعد از سخنراني جهانگيري و گلايه‌مندي او از روحاني شائبه ديگري در مورد ربيعي قوت گرفت؛ شائبه «معاون اولي برادر عباد»! به نظر مي‌رسد در جريان تغييرات جدي كه با استيضاح، ‌استعفا و شايد بيان دلخوري‌ها در انتظار دولت است براي ربيعي دو سمت در نظر گرفته شده كه البته هنوز به صورت رسمي مشخص نيست كدام كرسي در انتظار او است. در صورتي كه جهانگيري استعفا داده و از دولت كنار رود احتمال حضور ربيعي به عنوان معاون اولي قوت خواهد گرفت اما اگر قرار باشد سمتي ديگر براي او تعريف شود و در صورتي كه عبدالرضا رحماني‌فضلي سمت بدون متولي سخنگويي دولت را نپذيرد احتمالا ربيعي جايگزين نوبخت خواهد شد.

اينكه چرا حسن روحاني به اين نتيجه رسيده‌ كه وزير كار سابق براي مسووليت «فضاي گفت‌وگوي اجتماعي» گزينه مناسبي است شايد به دليل سمتي باشد كه در دوران اصلاحات بر عهده داشت، يعني سال‌هاي 76 تا 84 كه ربيعي مشاور اجتماعي رييس‌جمهوري بود.آخرين مسووليت او كه به استيضاح ختم شد، ‌وزارت تعاون، ‌كار و رفاه اجتماعي بود كه در دولت يازدهم هم برعهده او گذاشته‌ شد. سال 92 زماني كه ربيعي به عنوان وزير كار به مجلس پيشنهاد شد حرف و حديث در مورد او زياد بود اما در نهايت اين اصلاح‌طلب مورد تاييد حاكميت از مجلس نهم راي اعتماد گرفت. در دولت دوازدهم بار ديگر به عنوان وزير معرفي شد اما اين‌بار بخت با او يار نبود و پايش سه بار به جلسه استيضاح باز شد كه آخرين بار 17 مرداد 97 با ۱۲۹راي موافق استيضاح و ۱۱۱ مخالف و ۳ ممتنع از اين سمت بركنار شد.اين كارگزار اصلاح‌طلب سال 34 در جنوب تهران متولد شد و پيش از انقلاب نيز تكنيسين كارخانه «جنرال موتورز» و در سال‌هاي آغازين انقلاب نماينده كارگران و عضو شوراي عالي كار بود. پس از آن هم مسوول شاخه كارگري حزب جمهوري اسلامي در دهه 60 شد و از بدو تاسيس تا امروز عضو شوراي مركزي خانه كارگر است. اما آنچه همواره و بيش از هر چيز در سوابق او مورد توجه بوده سابقه امنيتي او است كه در آخرين جلسه استيضاحش به آن اشاره كرد و وقتي مورد آماج حملات يا اتهامات قرار گرفت، به نمايندگان ‌يادآوري كرد كه «برادر عباد» را متهم مي‌كنند.بسياري ربيعي را با عنوان برادر عباد مي‌شناسند؛ نامي كه سال‌هاي حضورش در وزارت اطلاعات و شوراي عالي امنيت ملي همكاران و دوستانش او را با اين نام مستعار صدا زده‌اند. نام مستعاري كه خود دليل انتخابش را اين گونه توضيح داده است «ما رفتيم و گفتند بايد اسم مستعار داشته باشيد. گفتيم براي چه؟ تاكيد بر داشتن اسم مستعار داشتند. گفتيم بنده خدا! گفتند بنده خدا نه، بنويسيد عبادالله! ما در اينجا عباد شديم. در آن دوران به اين نام مشهور شديم.» با اين حال در وب‌سايت رسمي ربيعي تنها به مسووليت اجرايي او در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي اشاره شده است.ربيعي پس از جنگ معاون حقوقي-پارلماني وزارت اطلاعات بوده و در برنامه‌ تلويزيوني دستخط گفته است كه ري‌شهري از او خواسته از سپاه بيرون بيايد و به وزارت اطلاعات برود. اما بعد از مدتي به اختلاف برمي‌خورد و ماجراي اين اختلاف و درخواست استعفا را با آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در ميان مي‌گذارد. پس از آن به دليل ارتباط خوبي كه با حسن روحاني داشته در شوراي عالي امنيت ملي قبول مسووليت مي‌كند.با اين حال در اغلب پرونده‌هاي مهم امنيتي تا پيش از آغاز به كار دولت احمدي‌نژاد نامي از او به چشم مي‌خورد كه پرونده قتل‌هاي زنجيره‌اي يكي از آنها است. اين پرونده زيرنظر كميته سه نفره‌اي كه يكي از آنها علي ربيعي (عباد) بوده بررسي شد. همچنين در ماجراي كوي دانشگاه هم او با همراهي محمدعلي ابطحي، رييس دفتر رييس‌جمهوري رايزني‌هايي انجام داد. در جريان انتخابات سال 88 از همراهان ميرحسين موسوي بود كه به همين دليل در جريان راي اعتماد از مجلس نهم با چالش‌هايي مواجه شد. او همچنين در كارزار انتخاباتي روحاني نيز حضور پيدا كرد و سمت وزارت كار سهم او از اين همراهي بود.