آب نعمت است
اسماعيل كهرم
با توجه به ميزان بارندگي در اين روزها، اگر بخواهيم وضعيت بارش‌هاي اخير را مورد بررسي قرار دهيم تا به حال خيلي خوب بوده است. در كشور ما تراز آب زيرزميني منفي است، يعني آن قدري كه از سفره‌هاي آب زيرزميني برمي‌داريم جاي آن را پر نمي‌كنيم. وضعيت حال حاضر كشور شبيه به آن بيت حضرت سعدي است كه:
بر آن كدخدا زار بايد گريست، كه دخلش بود نوزده خرج بيست
ما دقيقا همين كار را با سفره‌هاي آب زيرزميني‌مان كرده‌ايم. بنابراين اين‌باران‌ها هرجا كه بيايد، چه در ارتفاعات البرز، چه در كوير، پايين مي‌رود و به سفره آب زيرزميني مي‌رسد.
اگر مي‌توانستيم سفره آب زيرزميني را ببينيم متوجه مي‌شديم كه در اين چند روز سطح آن بالا آمده است و اين براي ما با‌ارزش است، چون آب نعمت است.
البته در رابطه با اين‌بارش‌ها بعضي از كارشناسان با كم‌لطفي مي‌گويند اين‌بارش‌ها تاثيري روي خشكسالي كشور ندارد. به عنوان نمونه، من در حوض خانه‌ام يك متر گذاشته‌ام و بارش‌ها را در آن اندازه مي‌گيرم، از ديروز تا الان در حوض خانه من حدود ده سانتي‌متر آب بالا آمده است.
پس چطور مي‌توانيم بگوييم كه در سطح كلان تاثيري ندارد؟ حداقل آن اين است كه اين آب مي‌رود و در گوشه‌اي ذخيره مي‌شود و وقتي به سطح غيرقابل نفوذ مي‌رسد، در آنجا سطح آب را بالا مي‌آورد. اثر ديگر آن اين است كه درختان از اين آب استفاده مي‌كنند، علوفه آن را جذب مي‌كند، اين آب در كوه‌ها (سنگاب‌ها) را تغذيه مي‌كند و اين سنگاب‌ها بعدها تبديل به استخري مي‌شود كه حيات‌وحش از آن آب مي‌خورد و در آخر رودخانه‌هاي ما با اين‌بارش‌ها جاري مي‌شوند. ما دوازده سال است دچار اين كم‌آبي هستيم و زمين‌هاي خشك ما با اين‌بارش‌ها تر مي‌شود. و همه اينها باعث طراوت و شادي مردم مي‌شود.
ما سال‌هاست دچار اين خشكسالي هستيم و يك نم باران اين مشكل را حل نمي‌كند اما اگر اين‌بارش‌ها تداوم داشته باشد و حدود يك ماه بارش داشته باشيم با تاثيرات كلاني رو‌به‌رو خواهيم بود اما همين مقدار كم هم تاثيرات زيادي داشته است. نكته مهم ديگر اين است كه قبل از اين‌بارش‌ها بايد زيرساخت‌هايي را براي مديريت سيلاب‌ها فراهم مي‌كرديم.
در اين زمينه روشي كه براي كشور ما مفيد و كار‌آمد است ساختن سد‌هاي كوچك و تصفيه‌خانه‌ها است و اين اقدامات براي ما صرف دارد. اما اين اقدامات در كشور انجام نشده است كه نشانه مديريت غيردقيق در اين حوزه است.