آيت‌الله موسوي‌تبريزي:
تجويز اتانول براي درمان بيماران الكلي اشكال شرعي ندارد
آيت‌الله سيدحسين موسوي تبريزي، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علميه قم و دبير مجمع مدرسين و محققين حوزه علميه قم در پاسخ به مجاز بودن تجويز اتانول (الكل قابل شرب) براي درمان بيماران الكلي در كلينيك‌هاي ترك اعتياد داراي مجوز وزارت بهداشت و تحت نظر پزشك متخصص گفت: «گاه براي انسان در مقام انجام دو تكليف شرعي تزاحم رخ مي‌دهد، يعني مكلف از به‌‌جاي آوردن دو تكليف عاجز مي‌شود، در اين صورت بايد تكليفي را كه اهميت بيشتري دارد انجام، و اهم را بر مهم ترجيح دهد. از اين به قاعده «اهم و مهم» تعبير مي‌شود. گاهي نيز بر سر يك دو راهي قرار مي‌گيرد كه هر دو ناخوشايند است، ولي يكي از ديگري ناخوشايندتر است. در چنين مواردي، عقل حكم مي‌كند براي پرهيز از امر ناخوشايندتر، انسان به استقبال امري كه ناخوشايند است برود و اين همان چيزي است كه به عنوان «دفع افسد به فاسد» معروف است. بر اين اساس اگر كسي بيمار باشد و نياز به داروي خاصي داشته باشد كه در حالت عادي حرام است ولي براي مداواي بيماري لازم و نجات‌بخش باشد و براي آن جايگزيني هم وجود نداشته باشد، در صورتي كه با نظارت پزشك متخصص به بيمار داده شود، مباح است و اشكال شرعي ندارد.قاعده دفع افسد به فاسد، يعني دفع يك ضرر بزرگ‌تر با ضرر كوچك‌تر، در تمام احكام اسلام ديده مي‌شود. مثلا اگر فرض كنيد زني در دريا در حال غرق شدن باشد و مردي در آنجا حضور داشته باشد كه شنا بلد باشد و بتواند اين زن را نجات دهد، حتي اگر در حال نماز باشد شرعا موظف است كه نماز را بشكند و اين زن را نجات دهد. هرچند كه بر اساس احكام شرعي هم شكستن نماز جايز نيست و هم دست زدن به نامحرم معصيت است، اما در شرايط خاص نه‌تنها ديگر معصيت نيست بلكه واجب مي‌شود چون جان كسي در خطر است.»
وي افزود: «در صورتي كه فردي كه الكلي است يا حتي الكلي هم نيست، اما داروي درمان دردش الكل است در كلينيك‌هاي ترك اعتيادي كه زير نظر وزارت بهداشت فعاليت مي‌كنند و مجوز دارند، تحت درمان قرار گيرد و پزشك متخصص تشخيص دهد كه اين فرد براي ادامه درمان به اتانول نياز دارد، مي‌تواند به او اتانول بدهد. به شرطي كه كاملا تحت نظارت پزشك باشد. زيرا دفع افسد به فاسد اشكالي ندارد. البته اين اقدام بايد در شرايط خاص انجام شود. مسلما فروش مشروبات الكلي در مغازه‌ها و سوپرماركت‌ها در كشور حرام است و نمي‌توان مصرف آن را آزاد كرد كه هر كسي به آن دسترسي داشته باشد.»
محمدتقي فاضل ميبدي، عضو مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم هم در اين باره با استناد به قاعده «دفع افسد به فاسد» گفت: «با توجه به مرگ و ميرهايي كه در ماه اخير به خاطر مصرف مشروبات الكلي مسموم در كشور اتفاق افتاد، مي‌توان گفت در صورتي كه اتانول به عنوان دارو در كلينيك‌هاي ترك اعتياد با نظارت پزشك متخصص به بيماراني داده شود كه توانايي ترك كامل الكل را ندارند، قابل‌قبول است. مصرف الكل در اسلام حرام است و هيچ بحثي هم در اين زمينه وجود ندارد، اما در شرايط خاص و براي افرادي كه بيمار هستند و پزشك متخصص تشخيص مي‌دهد كه قادر به ترك الكل نيستند، مي‌توان با استناد به قاعده دفع افسد به فاسد از اتانول به عنوان دارو استفاده كرد.البته اين مساله مربوط به شرايطي است كه هيچ داروي جايگزيني در اين زمينه وجود نداشته باشد و اتانول را هم فقط به عنوان دارو مي‌توان براي بيمار تجويز كرد و براي كساني كه پزشك متخصص تشخيص مي‌دهد توانايي ترك مصرف الكل را ندارند.اگر قرار باشد كه اتانول در مراكز ترك اعتياد براي بيماران تجويز شود بايد برنامه‌ريزي‌ها به صورتي باشد كه باعث افزايش مصرف الكل در جامعه نشود كه در اين صورت نقض غرض مي‌شود. بنابراين در اين زمينه بايد احتياط‌هاي لازم در نظر گرفته شود.» ايرنا