«وحدت» با منطق
همبستگي و گفت‌وگو
سيده‌فاطمه ذوالقدر
فاصله بين ۱۲ ربيع‌الاول كه سالگرد ولادت پيامبر اكرم (ص) بنا بر روايات اهل سنت تا ۱۷ ربيع‌الاول كه تاريخ ولادت رسول اكرم حضرت محمد (ص) بنا بر روايات موجود در كتب شيعه است، به عنوان هفته وحدت نامگذاري شده است؛ چراكه همه مسلمانان فرهنگ مشتركي داشته و از يك نوع جهان‌بيني برخوردار هستنند. همه آنان خداي يگانه را مي‌پرستند و به نبوت ايمان دارند. كتاب همه قرآن و قبله آنان كعبه است، مسلمانان با هم و مانند هم حج مي‌گزارند و مانند هم نماز ميخوانند و روزه مي‌گيرند. وحدت اسلامي بين فِرق مختلف، لازم است و اين به معناي دست برداشتن از اعتقادات مذهبي نيست. كسي از وحدت اسلامي اين انتظار را ندارد كه از ميان مذاهب اسلامي يكي انتخاب شود و ساير مذاهب كنار گذاشته شود. يا مشتركات همه مذاهب گرفته شود و مفترقات همه آنها كنار گذاشته شود و مذهب جديدي بدين نحو ابداع شود كه عين هيچ‌يك از مذاهب موجود نباشد، بلكه منظور از وحدت شيعه و سني كنار گذاشتن مسائل اختلافي و تكيه بر مشتركات و مبنا قرار دادن آنها در تعامل با يكديگر و در مسائل مربوط به جهان اسلام و صحنه بين‌المللي است. به‌گونه‌اي كه مسلمانان فارغ از اختلافات و با پرهيز از تفرقه در مسائل جهان اسلام هم‌سو و هم‌جهت حركت كنند. پيروزي انقلاب اسلامي كه در سايه وحدت افراد ملت و اقشار و طوايف آن در اسلام به تحقق پيوست، موجبات وحدت ملل مسلمان را فراهم كرد. اين وحدت به صورت حركت و نهضت اسلامي عليه طاغوت و سلطه‌هاي اشغالگران و استعمار منجر به پيروزي انقلاب اسلامي شد. در مقابل استعمارگران، از طريق تقويت تعصب نژادي و قومي و طايفه‌اي يا ملي‌گرايي و تحريك تعصبات فرقه‌اي يا شيعه و سني درصدد جلوگيري از وحدت رو به رشد ملت‌هاي اسلامي برآمدند. بنابراين ايجاد همبستگي و همدلي ميان مسلمانان و اتحاد ملي امروزه از دغدغه‌هاي انديشمندان مسلمان و به‌ويژه رهبر معظم انقلاب اسلامي است. چنانچه به شايستگي فرموده‌اند حرف ما در هفته وحدت و به عنوان پيام وحدت اين است كه مسلمانان بيايند با هم متحد شوند و با يكديگر دشمني نكنند، محور هم كتاب خدا و سنت نبي‌اكرم(ص) و شريعت اسلامي باشد. در موضوع وحدت، همه افراد قطع‌نظر از مسائل و پايگاه‌هاي قومي و نژادي‌شان، بايد از مزايا و امتيازات يكسان بهره‌مند باشند. چنانچه در قانون اساسي كشورمان نيز ساير مذاهب اسلامي را داراي احترام كامل و پيروان اين مذاهب را در انجام مراسم مذهبي، بنا بر فقه خودشان آزاد اعلام كرده و بنابراين حقوق شهروندي ايشان را به‌رسميت شناخته است. سياست‌ها و برنامه‌هاي كلان كشور، به‌دليل ماهيت جايگاه و اثرگذاري آن در ابعاد مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي، در ايجاد وحدت، همواره اهميت خاص دارند. رويكرد و جهت‌گيري اين سياست‌ها و برنامه‌ها خود مي‌تواند عامل توازن و تحكيم پيوندهاي همبستگي‌آفرين اجتماعي و فرهنگي باشد. فقدان جامع‌نگري در سياست‌ها و برنامه‌ها نيز مي‌تواند سبب عدم توازن و گاه حساسيت و منازعه شود. در طول چند دهه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، برنامه‌هاي كلاني براي پيشرفت و توسعه كشور طراحي و اجرا شد يا در مرحله اجراست. به‌طور قطع در سايه وحدت عمومي در كشور و هدايت صحيح در مسير اقتصاد و جامعه ايران، تدبير، قدرت و قوت دولت و حضور موثر بخش خصوصي در عرصه اقتصاد مي‌توان از موانع تحريم‌ها هم عبور كرد و يك‌بار ديگر نشان داد كه هيچ منطقي بالاتر از همبستگي و گفت‌وگو و هيچ ارزش اخلاقي معتبرتر از وفاق نيست.
نايب‌رييس كميسيون فرهنگي مجلس