سودان در 10 روز اخير بستر حوادث ناخوشايند و اعتراضهاي گسترده بسياري بوده است. طي روزهاي گذشته سودانيهاي معترض به خيابانها آمدند و خواهان بركناري رييسجمهور شدند. سازماندهندگان اين تظاهرات قصد دارند كه پيش از برگزاري جشن 63 سالگي استقلال سودان كه مصادف است با اول ژانويه اعتراضات گستردهاي را عليه عمرالبشير سازماندهي كنند.
به گزارش الجزيره سازماندهندگان اين تظاهرات خواهان كنارهگيري عمرالبشير از قدرت شدهاند. انجمنهاي متفاوت و سازماندهندگان اين راهپيمايي عنوان كردهاند، روز دوشنبه تظاهرات خود را از ميدان قنديل در خارطوم آغاز ميكنند و به سمت كاخ رياستجمهوري حركت خواهند كرد. ائتلاف صنفي معترضان اعلام كرده كه خواهان استعفاي بشير و تشكيل يك دولت انتقالي است. در بيانيه اين ائتلاف آمده است: ما از همه شهروندانمان ميخواهيم تا روز و شب را تا سال جديد ميلادي به اعتراض اختصاص دهند.
معترضان در روز 25 دسامبر به سمت كاخ رياستجمهوري سودان به راه افتادند اما پليس ضد شورش به وسيله مهمات و گاز اشكآور تلاش كرد، معترضان را پراكنده كند. جرقه اوليه اين اعتراضها از روز 19 دسامبر زده شد و گفته شد كه افزايش قيمتها دليل اصلي اين اعتراضهاست. با وجود اين اعتراضها رفته رفته به اعتراضاتي عليه حكومت عمرالبشير تبديل شد كه از سال 1989 و با كودتاي نظامي در راس قدرت ايستاده است. اعتراضات روز به روز به دليل شرايط بد اقتصادي، كاهش ارزش پول ملي، كمبود سوخت و افزايش قيمت نان گستردهتر شده است. براساس آمارهاي دولت در طول اعتراضات تاكنون 19 نفر كشته شدهاند اما آمار عفو بينالملل گوياي رقم 37 نفر كشته در اين اعتراضهاست.
طبق گزارشها تعدادي از روزنامهنگاران، فعالان سياسي و رهبران اپوزيسيون در طول اعتراضات دستگير شدهاند. از جمله اين افراد صديق يوسف، رهبر ارشد حزب كمونيست و نخستوزير سابق سودان است. با اين حال رييس دفتر رسانهاي سرويس اطلاعات و امنيت سودان اعلام كرده است كه از اين دستگيريها اطلاع ندارد.
همزمان وكلاي سوداني اعلام كردند به اعتصاب و تظاهرات عمومي مردم ميپيوندند. در اين بيانيه آمده است كه ما از تمام وكلا در سراسر كشور براي شركت در اعتصاب سراسري و برگزاري اعتراضات در خارج از دادگاههاي عمومي دعوت ميكنيم. از روز پنجشنبه شبكه روزنامهنگاران سوداني اعتصابي 3 روزه را عليه سركوب دولت سودان عليه روزنامهنگاران آغاز كردند. در بيانيهاي كه انجمن روزنامهنگاران سودان ارايه داده اين اعتصاب در پاسخ به بازداشت گروهي از همكاران خارج از دفتر تحريريه روزنامه است.
با شروع تظاهراتهاي مردمي رفته رفته سير اعتصابها در اين كشور آغاز شد. اولين اعتصاب مربوط به پزشكان بود كه هفته گذشته دست به اعتصابي نامحدود زدند و از ساير اتحاديههاي صنفي خواستند تا كار در سراسر كشور را تعطيل كنند.
سارا عبدالغالي، رييس اتحاديه پزشكان سودان در انگليس به الجزيره گفت: اعتصاب پزشكان تا زماني كه ما شاهد انتقال صلحآميز قدرت باشيم، ادامه پيدا خواهد كرد. ما جان هيچ بيماري را در معرض خطر قرار نميدهيم زيرا تمام موارد اضطراري مورد درمان فوري قرار گرفتند. وي افزود كه روزنامهنگاران نيز به ما ملحق شدهاند و ما اميدواريم كه متخصصان بيشتري نيز اين كار را انجام دهند.
روز شنبه اتحاديه پزشكان سودان در صفحه فيسبوك خود ليستي از حداقل 40 بيمارستان و مركز پزشكي در سراسر كشور منتشر كرد كه بخشي از اعتصاب هستند. عبدالغالي همچنين عنوان كرد كه دكتر احمد الشيخ از اعضاي اتحاديه پزشكان سودان در اعتراضات روز پنجشنبه دستگير شد. خانوادهاش گفتهاند كه او در زندان كوبار خارطوم دستگير شده است.
آنگونه كه اتحاديه پزشكان سودان ميگويند آنها بسيار نگران تعداد تلفاتهايي هستند كه ممكن است در تظاهرات روز دوشنبه رخ دهد. چراكه گفته ميشود، مواردي به بيمارستانها مراجعه كردهاند كه به وسيله گلوله از ناحيه سر، گردن و سينه آسيب ديده بودند. گفته ميشود كه تظاهرات مردم صلحآميز بوده است.
حزب اسلامگراي سودان كه يكي از همپيمانان عمرالبشير در دولت محسوب ميشوند نيز اعلام كرده كه به بحث كشته شدن معترضان در جريان اعتراضات رسيدگي خواهد كرد.
در حال حاضر هيچ خبرگزاري رسمي نميتواند اين گزارشها از سودان را تاييد يا تكذيب كند. بسياري از تحليلگران معتقدند كه هر چند اعتراضات اخير از افزايش قيمت نان آغاز شد اما شكايت مردم عميقتر از آن بوده است.
محمد عثمان، تحليلگر مستقل سوداني به الجزيره گفت: منشأ تظاهرات قيمت نان بود اما اين اعتراضات منجر به نارضايتي زيادي از سياستهاي اقتصادي و سياسي عمرالبشير شد.
پيش از اين دولت سودان اعلام كرده بود كه اصلاحاتي اقتصادي را به منظور اطمينان يافتن از بهبود زندگي شهري مناسب براي شهروندان انجام خواهد داد. از زمان شروع اعتراضها اين اولين نظر رسمي دولت بود كه از سوي خبرگزاري رسمي سودان منتشر شد.
حزب كنگره ملي سودان كه رهبري آن را عمرالبشير برعهده دارد، اعلام كرد كه خشم مردم را از وضعيت اقتصادي درك ميكند. با اين حال برخي ديگر در اين حزب، اسراييل را براي گسترش اين تظاهرات متهم كردهاند.
عمرالبشير، رييسجمهور سودان نيز روز يكشنبه براي اولين بار به طور رسمي در مورد اين اعتراضات واكنش نشان داد و گفت كه پليس از استفاده خشونت بيش از حد عليه تظاهركنندگان دولتي اجتناب كند. روز گذشته بشير با مقامهاي بلندپايه پليس در خارطوم ملاقات كرد. او كه با يك لباس آبي پليس در جمع آنها حاضر شده بود، گفت: ما ميخواهيم امنيت را حفظ كنيم و ما ميخواهيم پليس با خشونت كمتري اين كار را انجام دهد. وي افزود: ما اعتراف ميكنيم كه مشكلات اقتصادي داريم اما آنها نميتوانند با ويراني، غارت و دزدي موضوع را حل كنند. او تاكيد كرد ما نميخواهيم در مسير ساير كشورهاي منطقه پيش برويم. ما اجازه نخواهيم داد مردم ما تبديل به پناهجو شوند حتي اگر اين اتفاق رخ دهد كجا ميخواهند بروند؟
اين سخنان در حالي از سمت عمرالبشير مطرح ميشود كه سودان سالهاست با بحران ارزي و تورم روبهرو است هر چند كه در ماه اكتبر 2017 نيز واشنگتن تحريمهاي اقتصادي خود را عليه اين كشور لغو كرد اما باز هم تغيير چنداني در اقتصاد اين كشور رخ نداد. تورم در سودان به حدود 70 درصد رسيده و كمبود نان و سوخت در اين كشور رو به افزايش است. حال بايد ديد اين اعتراضات به صورت مسالمتآميز به پايان ميرسد يا بايد شاهد بحراني ديگر در منطقه باشيم.