طرح مجلسي‌ها، ابزاري براي چانه‌زني
بعد از ظهر امروز تنها حضور ظريف براي ارايه گزارش مذاكرات لوزان در دستور كار كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس قرار ندارد. اعضاي اين كميسيون قرار است بررسي طرحي را آغاز كنند كه دولت را ملزم به «حفظ دستاوردها و حقوق هستهاي» خواهد كرد. طرحي كه در پي فشار جمهوريخواهان سنا در امريكا براي افزايش تحريم‌ها عليه كشورمان در بهارستان مطرح شده است. هر چند پيش از اين سه بار ديگر نيز طرح‌هاي مشابهي توسط برخي مجلس‌نشينان مطرح شده بود اما طرح اخير در وضعيتي كاملا متفاوت روي ميز مجلس قرار گرفته است. پيش‌تر اين طيف‌هاي مخالف مذاكرات و عموما نزديكان جبهه پايداري بودند كه با ادعاي عبور دولت از خطوط قرمز در مذاكرات هستهاي طرح‌هايي با محوريت حفظ وضعيت فعلي ارايه داده بودند. در يكي از اين طرح‌ها حتي الزام دولت به غني‌سازي 60 درصدي نيز مورد تاكيد قرار گرفته بود. با اين وجود سه طرح مخالفان مذاكره نتوانست همراهي نمايندگان را جلب كند و حتي به مرحله قرار گرفتن در دستور كار مجلس هم نرسيد. طرح چهارم اما شرايطي كاملا متفاوت دارد. به عبارتي اين طرح جوابي است به تحركات تندروهاي جمهوريخواه امريكايي عليه مذاكرات هستهاي. بهمن ماه سال پيش علاءالدين بروجردي، رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفته بود كه در صورت تصويب تحريم جديدي عليه ايران در كنگره امريكا اين طرح در دستور كار مجلس قرار خواهد گرفت و اين در حقيقت شرط اصلي مطرح شدن اين طرح خواهد بود. در ماده واحده اين طرح هم آمده است: «در صورت تصويب و يا اعمال هر گونه تحريم جديد و يا افزايش تحريم‌ها توسط امريكا اعم از قوه مجريه (دستگاه‌هاي اجرايي، دولت يا رييس‌جمهور امريكا)، قوه مقننه (كنگره يا مجلس سنا) يا قوه قضاييه دولت موظف است بلافاصله برنامه مشترك اقدام- ۱۳۹۲/۹/۳ را كم‌لن يكن تلقي نموده و در چارچوب NPT اقدام ذيل را در راستاي تحقق حقوق هستهاي ملت ايران به عمل آورد»؛ اقداماتي كه مواردي چون «فعال سازي مراكز غني‌سازي بدون هرگونه محدوديت در استفاده از نوع و تعداد سانتريفيوژها و ميزان توليد مواد غني‌شده براساس ماده ۴ معاهده NPTاقدام به توليد و تامين سوخت هستهاي مورد نياز كشور بر پايه سالانه حداقل ۱۹۰ هزار سوخت غني‌سازي به ازاي هر نيروگاه هزار مگاواتي براساس ماده ۴ معاهده NPTتصريح در راه‌اندازي و بهره‌برداري از رآكتور تحقيقاتي ۴۰ مگاواتي آب سنگين اراك براساس طراحي بومي اوليه با توجه به گسترش دامنه نياز كشور در عرصه‌هاي مختلف پزشكي، كشاورزي و صنعتي و ديگر موارد كاربردي در چارچوب معاهده NPTاقدام به غني‌سازي ۲۰ درصد در تاسيسات هستهاي فردو و در هر سطح مورد نياز فعاليت‌هاي صلح‌‌آميزي تحقيقاتي و كاربردي كشور در چارچوب معاهده NPT گسترش فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه غني‌سازي بدون هرگونه محدوديت و نيز ساخت تجهيزات و ملزومات مورد نياز چرخه سوخت هستهاي با بهره‌گيري از فناوري‌هاي نوين و پيشرفته طبق ماده ۴ معاهده NPTمنع هرگونه بازرسي، نظارت و همكاري با آژانس فراتر از توافقنامه پادمان معاهده منع گسترش سلاح‌هاي هستهاي NPT در راستاي حراست از امنيت ملي، مصالح و منافع كشور» و «منع خروج هرگونه مواد غني شده از كشور و عدم پذيرش محدوديت در مكان، سطح و مقدار ذخيره‌سازي مواد غني‌شده 6 UFدر چارچوب توافقنامه پادمان» منتهي خواهد شد. تبصره اين طرح هم تاكيد دارد كه «نقض تمامي تحريم‌ها به صورت يكجا شرط آغاز اجراي توافق جامع هستهاي است.» تفاوت مهم‌تر اين طرح با طرح‌هاي قبلي آن است كه تعداد قابل توجهي از نمايندگان همسو با دولت نيز طرح اخير را با امضاي خود تاييد كرده‌اند و اكنون بررسي آن در كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مي‌تواند پيامي آشكار درباره مقابله به مثل مجلس ايران با اقدامات كنگره امريكا باشد. مقابله به مثلي كه محمدجواد ظريف نيز در اظهارنظري در اواخر سال گذشته نشان داد كه مايل به استفاده از آن در جريان مذاكرات است. وي در اجلاس اخير داووس گفته بود: «طرح تصويب تحريم‌ها در كنگره امريكا باعث از بين رفتن برنامه اقدام مشترك خواهد شد كه ما سال گذشته در ژنو سوييس تصويب كرده بوديم. اكنون رييس‌جمهور امريكا اين اختيار را دارد كه وتو كند اما پارلمان ما نيز اقدام متقابل خود را خواهد داشت. پارلمان ايران با تصويب طرحي براي افزايش ميزان غني‌سازي اورانيوم اين اقدام را تلافي خواهد كرد.»