علي ولياللهي
يكي از خاطرهانگيزترين ديدارهاي ايران در جام ملتها بازي ايران و چين در نيمهنهايي جام ملتهاي آسيا 2004 است. يكي از بازيكنان اصلي تيم ايران در آن دوره محمد نصرتي بود. بازيكني كه در مرحله گروهي دچار مصدوميت شد و بازيهاي ايران مقابل كره جنوبي و ميزبان را از دست داد. البته محمد نصرتي سالهاي بعد در تيم ملي زير نظر برانكو و ساير مربيان به كارش در تيم ملي ادامه داد و در جام جهاني 2006 نيز حاضر بود. براي يادآوري آن دوره جام ملتها و مرور خاطرات ضربات پنالتي مسابقه ايران و چين و همچنين بررسي بازي امروز رقباي قديمي از غرب و شرق آسيا، سراغ اين مليپوش سابق و گلزن تيم ملي رفتيم.
از بازي ايران با چين در جام ملتهاي آسيا 2004 بگوييد و تفاوتهاي تيم چين در اين چند سال؟
آن بازي كه ما مقابل چين انجام داديم در سال 2004، با بازي امروز متفاوت است. آن سال چين ميزبان جام ملتها بود و تمام تمهيدات لازم را انديشيده بودند كه قهرمان شوند. ميتوان گفت كه داوريها هم كمي به سودشان بود، بازيكنان ما را اخراج كردند كه ما مجبور شديم 90 دقيقه با احتساب وقتهاي اضافه 10 نفره كار كنيم. با همه اين اوصاف ما خيلي خوب جلوي ميزبان مقاومت كرديم ولي در ضربات پنالتي حذف شديم. اما تيممان واقعا اين پتانسيل را داشت كه به فينال برسد و قهرمان شود. اما چين امسال داستانش فرق ميكند. من چند تا از بازيهاي اين تيم را ديدم. چينيها با حضور آقاي ليپي كمي اعتبار بينالمللي به دست آوردند. به هر حال ليپي مربي بزرگي است. با اين حال من فكر نميكنم چين بتواند مشكلي براي تيم ما ايجاد كند. اين تيم بازيكن تاثيرگذار آنچناني به نسبت تيم ما ندارد. كاپيتان تيم چين بازيكن خوبي است و پاسهاي خوبي ارسال ميكند اما سن و سالش بالاست. من بازي چين و تايلند را ديدم، ابتدا عقب افتادند اما همين كه توانستند برگردند و بازي را ببرند، نشان ميدهد كه بايد روي اين تيم حساب كرد. من حيثالمجموع چين تيم خطرناك و زهرداري نيست.
شما در تيم ملي زير نظر برانكو كار كرديد، تفاوتهاي تيم برانكو و كيروش در چيست؟ فارغ از درگيريهاي اخيرشان.
برانكو با توجه به موجوديت و پتانسيلي كه داشت، سعي ميكرد از همه نفرات به نحو احسن استفاده كند. تيم ما در ضربات ايستگاهي در آن برهه خيلي قدرتمند بوديم. چون ميانگين قدي تيم بالا بود. ما روي اين تاكتيك خيلي كار ميكرديم و نتيجهبخش هم بود. در بحث تكنيكي و مهارتي بازيكناني مثل علي كريمي شاخص شدند. به خاطر نحوه استفاده برانكو. آقاي كيروش هم اول آمد روي بحث سازماندهي دفاعي و ساختار دفاعي تيم كار كرد. چون قرار بود در جام جهاني تيمش دفاع كند. رقابت را وارد تيم كرد و اين را خيلي خوب جا انداخت. در كل هر دو مربي عايدات خوبي براي فوتبال كشورمان داشتند و زحماتشان قابل احترام است. اما فكر ميكنم تن دادن به تنشهايي كه بين دو مربي به وجود آمده كار درستي نيست. در نهايت اين دو مربي هم به كشور خودشان برميگردند، اين را با وجود علاقه ويژه خودم به برانكو ميگويم. در نهايت اين مديران هستند كه بايد اين دو را مديريت كنند.
برگرديم به سال 2004. اگر شما مصدوم نبوديد مقابل چين پنالتي ميزديد؟
خيلي سخت بود ولي ميزدم. من در 2002 بوسان زده بودم مقابل كره. كره هم آن زمان سوم جهان بود ولي من پنالتي زدم مقابل اين تيم. بايد بگويم در بازي با چين هم اگر ميشد ميزدم، چرا كه نه.
نفراتي كه در بازي با چين پنالتي زدند از قبل مشخص بود يا در لحظه تصميم گرفته شد چه كساني پنالتي بزنند؟
اجازه بدهيد داستان پنالتيهاي بازي ايران و چين را براي شما بگويم. داستان پنالتي از اين قرار بود كه ما چند نفر مصدوم و محروم داشتيم. آقاي برانكو آمد نفرات را انتخاب كند. دو، سه نفر كه مشخص بودند. علي دايي و جواد نكونام جزو قطعيها بودند. ايمان مبعلي را آقاي برانكو دقيقه 118 فرستاد در زمين كه پنالتي بزند كه ايمان هم زد به تير دروازه. يك نفر ديگر هم براي پنالتي وارد زمين كرد. ابراهيم تقيپور را. چون ابراهيم بغل پا خوب ميزد. بعد موقع پنالتي زدن كه شد، كامل يادم است چون آنجا بودم و داشتم رصد ميكردند. ديديم كه تمام تن و بدن ابراهيم تقيپور دارد ميلرزد و اصلا داشت سكته ميكرد. يحيي كه قيافه ابراهيم را ديد گفت: اين همينطوري دارد سكته ميكند چه برسد كه بخواهد پشت توپ بايستد. خودم پنالتي را ميزنم. به مهدي مهدويكيا هم گفت يك سورپرايز برايت دارم كه رفت و آن چيپ معروف را زد. يعني اگر ابراهيم تقيپور نميترسيد احتمالا خودش ميزد. اما يكجورهايي طفره رفت و يحيي چيپ زد و سورپرايز شديم.
ماجراي اخراج علوي روي نيمكت چه بود؟
دقيق يادم نيست ولي فكر كنم وقتي تعويض شده بود به خاطر اعتراض به داور سر صحنه خطا روي علي كريمي اخراج شد.
شانس قهرماني در اين دوره داريم؟
قطعا، چون از گروهبندي وضعيت خوبي داشتيم و توانستيم اول صعود كنيم. چهبسا اگر تيم دوم صعود ميكرديم به مشكل ميخورديم و كار سخت ميشد. الان ما تا نيمهنهايي فقط يك ژاپن را پيشرو داريم و با اين تفاسير اگر ژاپن را از پيشرو برداريم، قهرمانيمان قطعي است.
ژاپن را چطور ديديد؟
ژاپن نفرات زيادي را نسبت به جام جهاني تغيير داده. مخصوصا در قسمت جلوي زمين و در نيروهاي تهاجمياش. اما ژاپن تيم خوبي است. گرچه در اين مسابقات كمي تدافعي كار ميكند، به خاطر خداحافظي چند تا از ستارههاي اصلياش، اما با اين حال من فكر ميكنم كه ساختار فوتبال اين كشور خيلي خوب در يكي، دو دهه اخير شكل گرفته و اين تيم، تيم خوب و كاملي است.
هي يوز! ديوار را بشكن
امروز از ساعت 19:30 به وقت تهران، يوزپلنگهاي فوتبال كشورمان بايد از سد ديوار چين بگذرند و يك گام ديگر به تحقق روياي چند ده ساله نزديك شوند. بردي كه اگر به دست بيايد شديدا طعم انتقام خواهد داشت. انتقام كينهاي به جا مانده از 14 سال قبل. در طي اين 14 سال، تيمهاي ايران و چين بارها با هم بازي كردهاند، دقيقا 7 بار. در اين 7 مسابقه بعد از آن جام ملتهاي باراني، ما 4 بار برنده شدهايم، دو بار مساوي كردهايم و يك بار هم به چشم باداميها باختهايم. از بين 4 برد ايران مقابل چين بعد از جام ملتهاي آسيا 2004، يكيش انتخابي جام جهاني 2018 بود كه با گل طارمي در تهران شاگردان ليپي را بازنده به كشورشان فرستاديم و حسابي كيف كرديم. چون مسير صعودمان به جام جهاني هموارتر شد و از آن طرف چين كاملا نااميد شد. اما با وجود اين برد هم هنوز انگار عقدهاي توي گلويمان گير كرده. انگار حتما بايد در جام ملتها و در مرحله حذفي ديوار چين را در هم بشكنيم تا نفسمان بالا بيايد و خيالمان از بابت گرفتن انتقام راحت شود. 14 سال از آن نيمه نهايي گذشته كه ايران سبزپوش مقابل چين ميزبان به ميدان رفت. برانكو روي نيمكت ايران بود و آري هان چين را هدايت ميكرد. آن سال بعد از برد جذاب مقابل كره جنوبي، همه آماده رسيدن به فينال بوديم اما هيچ كس حساب اتفاقات فوتبال و داور و چيپ يحيي گلمحمدي را نكرده بود. اتفاقاتي كه بعد از گذشت اين همه سال هنوز فريم به فريم در ذهن هواداران حك شده و انگار نميتوان از شرشان خلاصي پيدا كرد. فكر كردن به اينكه چرا كامليمفرد آن طور با تو سر توپ مهاجم چيني از جريان بازي محو شد و گل اول را از شائو جيايي خورديم. اينكه چرا ستار زارع در دقيقه 47، تصميم گرفت با كوبيدن دست روي سينه بازيكن حريف تعصبش را نشان دهد و از آن مهمتر چرا داور لبناني يكضرب زارع را اخراج كرد و از آن طرف مدافعي كه روي علي كريمي در موقعيت تقريبا تك به تك تكل از پشت زد را فقط با كارت زرد جريمه كرد. اينكه چطور ناجي بداوي در بهترين موقعيت ممكن، مقابل دروازه خالي ليو يونفي توپ خورد به پاي چپش و با حداكثر فاصله به بيرون رفت. چرا ايمان مبعلي دقيقه 118 آمد توي بازي و پنالتياش را كوبيد به تيرك و چرا آن توپ يك سانتيمتر پايينتر نبود و چرا يحيي چيپ زد و چرا ما آن روز سبز پوشيده بوديم؟ هزار تا چرا از آن روز باقيمانده. سوالاتي كه هيچوقت جوابي برايشان پيدا نخواهد شد و تنها با يك برد دلچسب در بازي امروز ميتوان فراموششان كرد.
امروز يوزپلنگها براي بيست و سومين بار مقابل اژدهاي سرخ قرار ميگيرند. در شهر ابوظبي. در 22 بازي قبلي ما 12 بار برنده شديم و فقط 5 بار شكست خوردهايم. در جام ملتهاي آسيا نيز تاكنون 6 بار با چين مصاف دادهايم كه با احتساب وقتهاي اضافه و ضربات پنالتي 3 بار پيروز از زمين خارج شدهايم و يك بار بازنده. امروز ما از تيم و تاكتيك سرمربي و تلاش بچهها كاملا مطمئن هستيم. فقط اميدواريم كه آن اتفاقات عجيب و غريب و تقديرگونه فوتبال بيخيال ما شود، تا ساعت 10 شب، همه مشغول خوشحالي از بابت صعود به نيمهنهايي باشيم.