به دنبال گلايه رهبري از برهم زدن نماي طبيعي مزار شهداي دفاع مقدس
تغيير چهره گلزارهاي شهدا متوقف مي‌شود
گروه اجتماعي | به دنبال گلايه رهبري از تغيير چهره گلزارهاي شهدا و تاكيد بر حفظ ظاهر مزار سرافرازان دفاع مقدس، رييس بنياد شهيد و شهردار تهران طي دستورهاي جداگانه به ادارات بنياد شهيد و مديرعامل بهشت‌زهراي تهران (كه بيشترين مزار شهداي كشور را در خود جا داده) بر توقف ساماندهي و يكسان‌سازي گلزارها و مزارهاي شهدا تاكيد كردند. اين دستورات در پي آن صادر شد كه روز چهارشنبه، خبرگزاري‌ها به نقل از پايگاه اطلاع‌رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله خامنه‌اي نوشتند: «رهبر معظم انقلاب، صبح (چهارشنبه) پس از زيارت مزار شهداي بهشت‌زهراي تهران فرمودند: يكي از كارهاي بدي كه بعضي مديران گلزارهاي شهدا انجام مي‌دهند، اين كار غلط يكسان‌سازي قبور شهدا است. اين [جا] خوب است؛ همين درست است، بيايند صاحبان اين شهدا، پدران‌شان، مادران‌شان، فرزندان شان، همسران‌شان، علامتي داشته باشند، عكسي داشته باشند، اين خوب است. اين شكل، شكل طبيعي است. هيچ لزومي ندارد كه ما اين [علامت‌ها] را صاف كنيم؛ به خيال اينكه مي‌خواهيم زيباسازي كنيم. زيبايي هر جايي و هر چيزي به حسب خودش است؛ زيبايي انسان، زيبايي باغ، زيبايي قبرستان، زيبايي هر چيزي را بايد به حسب خودش محاسبه كنيم.»
در پي ابراز اين گلايه از سوي فرمانده كل قوا، سيد محمد علي شهيدي؛ رييس بنياد شهيد و امور ايثارگران از پيگيري رهنمود رهبري مبني بر جلوگيري از يكسان‌سازي و همچنين تغيير ظاهر گلزار شهدا از وضعيت طبيعي به بهانه زيباسازي خبر داد و خطاب به معاونان و مديران كل بنياد شهيد در سراسر كشور اعلام كرد كه بايد بر اجراي اين رهنمود در كارگروه ساماندهي گلزار شهدا نظارت كرده و در تمام طرح‌هاي ساماندهي و بهسازي گلزار مطهر شهدا، علاوه بر كسب رضايت والدين، همسر و فرزندان شهدا، حفظ هويت، شكل و بافت طبيعي مزار شهدا مدنظر قرار گيرد.
همچنين پيروز حناچي؛ شهردار تهران هم در راستاي اجراي اين رهنمود، خطاب به مديرعامل سازمان بهشت‌زهراي تهران دستور داد كه مزار مطهر شهدا بايد به صورت طبيعي و طبق سليقه خانواده‌هاي محترم و معزز شهدا و با يادگاري‌هاي برجاي مانده از اين عزيزان حفظ شده و سازمان بهشت‌زهرا (س) بايد برنامه‌هايش را در جهت حفظ ظاهر طبيعي و اوليه مزار مطهر شهدا استمرار ببخشد.
سرآغاز ساماندهي گلزار شهدا
اولين اقدامات رسمي براي ساماندهي و يكسان‌سازي بيش از 19 هزار گلزار و مزار شهيد در كشور در نيمه اول دهه 80 آغاز شد. سال 1383 تشكيل كارگروه ساماندهي گلزارهاي شهدا به تصويب هيات وزيران رسيد و بنا بر آنچه طي سال‌هاي بعد به اجرا درآمد، مقرر بود سطح گلزارها و مزار شهدا كه طي سال‌هاي گذشته بر اثر نزولات جوي و فرسايش، دچار آسيب شده، مرمت و بازسازي شود و همچنين پستي و بلندي محوطه عمومي گلزارها به سبب غير هم سطح بودن سنگ مزارها مرتفع شود. اين اقدام در حالي به طور رسمي آغاز شد كه پيكر تمام شهداي دفاع مقدس، پس از انتقال به شهر و روستاي محل سكونت خود، توسط خانواده ايشان تشييع و دفن شده و سنگ مزارها هم با سليقه و نظارت خانواده‌ها، انتخاب و جانمايي و نصب شده بود و از آنجا كه اغلب شهداي دفاع مقدس، در سن جوان و مجرد بودند، اغلب مزارها توسط والدين شهدا به حجله‌هاي نمادين و يادگارهايي از دوران حيات ايشان مزين شد. پس از مصوبه هيات وزيران و با افزايش سن والدين شهدا، اقدامات ساماندهي و هم سطح‌سازي، با اين توجيه مسوولان وقت بنياد شهيد و همچنين شهرداري‌ها به عنوان مجريان طرح مناسب‌سازي همراه بود كه پستي و بلندي محوطه عمومي گلزارها و همچنين ارتفاع سنگ مزارها، به خصوص در گلزارهايي همچون بهشت‌زهراي تهران كه پيكر بيش از 30 هزار شهيد دوران دفاع مقدس را در خود جاي داده، امكان تردد والدين كهنسال را كه اغلب بايد با ويلچر يا عصا حركت كنند، سلب و دشوار كرده و حتي در مواردي آسيب‌هاي جسمي هم براي اين عزيزان در پي داشته است. لزوم بازسازي و مناسب‌سازي، جابه‌جايي سنگ مزارها به منظور مسطح‌سازي و رديف‌گذاري يكدست بود كه به دنبال اين اتفاق، موج اعتراضات والدين شهدا در سراسر كشور آغاز شد. والدين شهدا مي‌خواستند مزار فرزندان‌شان، همانطور ناهمسطح و غير يكسان و با همان چهره ظاهري و مزين به همان حجله‌هاي نمادين باقي بماند چرا كه همان شكل ظاهري، ياد و حضور فرزند شهيدشان را تداعي مي‌كرد؛ حتي اگر تردد پدر و مادر در اين مزارهاي قديمي، با اشكال و دشواري ممكن بود. بيشترين اعتراضات، مربوط به خانواده‌هاي شهداي ساكن در تهران بود چرا كه با وجود وعده‌هاي مسوولان وقت بنياد شهيد، رواياتي مي‌شنيدند از بي‌توجهي پيمانكاران و مجريان طرح در ساير گلزارها و جابه‌جايي مزارها، سرگردان شدن والدين شهدا در ميان مزارهاي يك شكل و بي‌روح و حتي، بيرون افتادن استخوان‌هاي باقي مانده از شهدا از مزارهاي در حال مناسب‌سازي. با وجود آنكه طبق مصوبه هيات وزيران، كسب اجازه از خانواده هر شهيد براي مجريان طرح الزامي بود اما بي‌توجهي به اين الزام و روايات معتبر و غير رسمي، در نهايت از ابتداي دهه 90 تجمع چندباره خانواده شهدا را رقم زد تا آنجا كه اعضاي شوراي‌هاي شهر و روستاي چهارم، با جانبداري از خانواده‌هاي معترض، شكايت به استانداري‌ها بردند و مسوولان وقت بنياد شهيد، ملزم به كسب اجازه كتبي از هر خانواده شهيد و سپس، آغاز عمليات مناسب‌سازي هر مزار شدند.
بنا بر اعلام بنياد شهيد و امور ايثارگران، 19 هزار و 613 گلزار شهيد در سراسر كشور وجود دارد كه 222 هزار و 222 شهيد در آن آرميده‌اند و تا پايان مهر ماه امسال، ۷۲ درصد از گلزار مطهر شهداي كشور (حدود 14 هزار گلزار) ساماندهي شده كه به‌طور ميانگين، سرانه ساماندهي هر مزار در كشور، ۶ ميليون تومان بوده است.