برگزاري جشنواره فيلم زيرذره‌بين
باعث تاسف است
پرويز جاهد
1- سينماي ايران اين روزها در موقعيت بغرنج و عجيبي گرفتار شده است. بحث ورود سرمايه‌هاي مشكوك حيثيت سينماي ايران را زير سوال برده است. در واقع سرمايه‌گذاري به واسطه پول‌هاي كثيف و وابستگي سينماگران به اين سرمايه‌هاي غيرشفاف باعث بي‌اعتمادي در تماشاگران و مخاطبان سينمايي شده و به گمانم اين سلب اعتماد به كل جريان فيلمسازي در ايران آسيب زده كه در اين ميان جشنواره فيلم فجر هم از اين قاعده مستثني نيست. وقتي در جشنواره فيلم فجر با اثري مواجه مي‌شويم كه نمي‌دانيم هزينه ساخت آن از چه منابعي حاصل شده در ذهن علامت سوال‌هاي زيادي به وجود مي‌آيد كه تهيه‌كننده، پول اين فيلم را از كجا تامين كرده است. در واقع همين نكته ماهيت سينما و جنبه زيبايي‌‌شناختي آن را تحت شعاع قرار مي‌دهد.
2- در جشنواره فيلم فجر امسال با برخي از فيلمسازان نسل اول بعد از انقلاب مواجه هستيم كه بايد اذعان كرد در ساخت فيلم‌هاي جديدشان با يك عقبگرد جدي مواجه بودند و فيلم‌هايي كه براي اين رويداد ساختند عقب مانده و پيش پا افتاده است و از جريان روز سينماي ايران بسيار فاصله دارد. اين مساله بيش از هر چيز اين نكته را به ذهن متبادر مي‌كند كه اين فيلمسازان محترم دانش خود را به روز نكرده و سقف اطلاعاتي سينمايي به‌شدت پاييني دارند و نه تنها در ساخت فيلم جديد خود درجا مي‌زنند بلكه برگشت به دنياي فيلمفارسي دارند و چه بسا در فيلم‌هاي جديدشان فيلمفارسي را بازتوليد كرده‌اند و اين بسيار تاسف‌آور است.
3- يكي از اشكالات مهم جشنواره امسال تعداد سانس‌هاي زياد نمايش فيلم‌هاست. در حالي كه مسوولان جشنواره‌هاي بزرگ دنيا طي 10 روز و در مكاني خاص فيلم‌ها را براي منتقدان، اهالي سينما و تعدادي از افراد مشخص به نمايش در مي‌آورند و براي فيلم‌هاي سينمايي احترام قائل هستند اما در ايران مي‌بينيم كه حتي در روستاها هم براي مخاطبين فيلم‌ها را به نمايش مي‌گذارند. متاسفانه بايد بگوييم كه خلصت مردمي بودن جشنواره شاكله آن را زير سوال برده است.
4- در حالي كه در همه جاي دنيا رسم بر اين است كه فيلم‌ها در سانسي مشخص براي منتقدان زودتر از افراد ديگر (حتي سينمايي) به نمايش در مي‌آيد و فرداي آن روز براي مخاطبان غير منتقد اكران مي‌شود و در واقع رسانه‌ها بازتاب‌دهنده فحوا و چگونگي حال و هواي فيلم‌هاي جشنواره هستند اما در ايران كاملا عكس عمل مي‌شود يعني فيلم‌ها زودتر براي مخاطبان حتي غيرسينمايي نمايش داده مي‌شود و مردم هستند كه بازتاب‌دهنده درونيات يك فيلم هستند و منتقدان عقب‌تر از ديگر مخاطبان هستند و خدا را صد هزار مرتبه شكر كه اين روزها همه منتقد سينمايي هستند و به خودشان اجازه مي‌دهند كه درباره فيلم‌ها نظر دهند. حتي پادوي سينما هم اين روزها در صفحات مجازي نقد فيلم منتشر مي‌كند و درباره چگونگي كيفيت يك فيلم نظر مي‌دهد آنقدر در وضعيت بلبشو و خنده‌داري هستيم كه جايگاه آدم‌ها به راستي مخدوش شده است و هيچ چيز سر جاي خودش نيست.