طالبان در ادامه تلاش‌هاي ديپلماتيك با منتقدان دولت كابل مذاكره كرد
با همه، الّا اشرف غني
شهاب شهسواري
رقباي سياسي اشرف غني، رييس‌جمهور افغانستان، در مسكو ادعا مي‌كنند كه براي حمايت از روند صلح به مذاكره با طالبان نشسته‌اند. هياتي از رقباي سرسخت رييس‌جمهور افغانستان، روز سه‌شنبه در حالي قبل از جلسه براي نماز به رييس هيات اعزامي گروه طالبان اقتدا كردند كه دولت كابل به‌شدت از برگزاري اين نشست بدون حضور نمايندگان دولت ناراضي است. حامد كرزاي، رييس‌جمهور پيشين افغانستان كه در طول 13 سال رياست‌جمهوري‌اش موفق نشده‌بود طالبان را براي گفت‌وگو با دولت مركزي راضي كند، حالا در قالب هياتي از منتقدان دولت، فرصت گفت‌وگو با نمايندگان طالبان را در ساختمان هتلي دولتي در مسكو، پيدا كرده است. هيات سياسي حاضر در اين نشست تاكيد كرده‌اند كه هدف‌شان «ايجاد بستر براي پيشرفت گفت‌وگوهاي صلح بعد از پيشرفت در مذاكرات امريكا با طالبان است.» اما هواداران اشرف غني، شركت تعدادي از رقباي اشرف غني در انتخابات رياست‌جمهوري آينده در اين نشست را «تلاشي براي اتحاد با طالبان براي رسيدن به قدرت» تفسير كرده‌اند. آغوش گرم مقام‌هاي پيشين دولت متحد امريكا در كابل، متحدان پيشين دولت اشرف غني، جنگ‌سالاران دوران مبارزه با طالبان و متحدان بريده از طالبان، روز سه‌شنبه به گرمي روي نمايندگان طالبان باز شد تا بعد از توافق احتمالي اين گروه شبه‌نظامي با نمايندگان امريكا، حالا احتمال توافق آنها با منتقدان دولت مركزي، تهديدي جدي براي آينده دولت وحدت ملي اشرف غني، رييس‌جمهور و عبدالله عبدالله، رييس اجرايي افغانستان محسوب شود. بعد از چندين دور مذاكره ميان نمايندگان گروه شبه‌نظامي طالبان با ايالات متحده امريكا، اين‌بار نوبت مسكو شده است تا ميزبان دور جديدي از گفت‌وگوهاي ميان هيات بلندپايه طالبان و نمايندگان ارشد گروه‌هاي منتقد دولت كابل باشد. طالبان هر‌چند در ماه‌هاي اخير دايره ارتباطات و رايزني‌هاي خود را در افغانستان و جامعه جهاني گسترش داده است، اما همچنان حاضر نيست با نمايندگان دولت كابل گفت‌وگو كند، بعد از چندين دور گفت‌وگوي فرستادگان طالبان با نمايندگان امريكا در دوحه و ابوظبي، اعزام يك هيات بلندپايه به تهران براي گفت‌وگو با مقام‌هاي ايراني و شركت در نشست مسكو با حضور نمايندگان 13كشور جهان، حالا طالبان در مسكو با مخالفان داخلي دولت اشرف غني مذاكره مي‌كند. سياستمداران ارشد افغانستان از جمله حامد كرزاي، رييس‌جمهور پيشين، حنيف اتمر، مشاور پيشين امنيت ملي رييس‌جمهور افغانستان و يكي از نامزدهاي اصلي انتخابات سال آينده، گلبدين حكمتيار، اسماعيل خان، عطا محمد نور و محمد محقق، از رهبران طايفه‌اي و فرماندهان پيشين مجاهدين در دوران نبرد عليه شوروي و طالبان، در اين نشست حضور دارند. هيات طالبان به رياست شير محمد عباس استانكزي در اين نشست مشاركت كرده است.
«لجوج‌تر كردن طالبان»
مقام‌هاي دولت مركزي افغانستان به‌شدت از برگزاري اين نشست انتقاد كرده‌اند. به نوشته الجزيره، اقدام مسكو در برگزاري اين نشست، بعد از توافق‌هاي مقدماتي طالبان با دولت ايالات متحده امريكا، گامي ديگر در جهت انزواي هر چه بيشتر دولت اشرف غني در كابل است. هر چند به گزارش رسانه‌ها دولت روسيه تاكيد كرده است نقشي در مذاكرات و ديدارهاي پيش‌رو ندارد. گفت‌وگوها توسط شوراي مهاجرين افغان در روسيه كه در مسكو مستقر است، برنامه‌ريزي شده است. عبدالله عبدالله، رييس اجرايي دولت افغانستان در واكنش به برگزاري نشست مسكو گفته است كه چنددستگي در ميان سياستمداران افغانستان، باعث قدرت گرفتن طالبان شده است. وي تاكيد كرد هر چند به پيشرفت گفت‌وگوهاي صلح امريكا و طالبان خوشبين است، اما معتقد است كه دور زدن دولت كابل در اين مذاكرات به نفع هيچ كس نخواهد بود. اين مقام ارشد دولت كابل با انتقاد از برگزاري اين نشست تاكيد كرد: «طالبان با اصرار بر عدم مذاكره با دولت، عامل اصلي توقف روند صلح است، اين گروه همچنان بر مواضع پيشينش پافشاري مي‌كند و چيزي جز تشكيل يك امارت به اصطلاح اسلامي نمي‌خواهد.» به گزارش طلوع نيوز افغانستان، عبدالله عبدالله، گفته است: «فعالان سياسي حق دارند در هرجايي با طالبان بنشينند. اما محوريت دولت، نبايد نفي و ناديده گرفته شود. چنين ديدارهايي، طالبانِ لجوج را لجوج‌تر مي‌گرداند. چنانچه چهره‌هاي سياسي در اعلاميه‌اي گفتند كه از جمهوريت و دست‌آوردها دفاع خواهند كرد، اميدواريم اين نشست روزنه‌‌اي را براي گفت‌وگوهاي بين‌الافغاني باز كند.»
اهداف انتخاباتي
يك مشاور رييس‌جمهور افغانستان برگزاري اين گفت‌وگوها را «تاسف‌آور» خوانده است. فضل فضلي، مشاور رييس‌جمهور افغانستان به‌شدت از حضور سياستمداران مخالف دولت در نشست مسكو انتقاد كرده و معتقد است كه اين سياستمداران با شركت در اين نشست تلاش مي‌كنند تا در توافق با طالبان دولت را در كابل تصاحب كنند. وي با انتشار پيامي در شبكه اجتماعي فيس‌بوك نوشته است: «آنان به علت دور ماندن از حاكميت و اختلافي كه نسبت به دولت‌مردان فعلي دارند، حاضر‌ند حتي از تمام اين ارزش‌ها و اصول عبور كنند و تا نابودي آن به پيش بروند.» با انتقاد از رسانه‌ها به دليل نوع پوشش اين نشست مي‌گويد: «گروهي اين مذاكرات را گفت‌وگوهاي افغان- افغان عنوان مي‌كنند، اينگونه نيست، اين گفت‌وگوها فقط هدف سياسي دارد، هيچ يك از تصميماتي كه در اين نشست گفته‌شود نه دولت ميزبان و نه شركت‌كنندگان تضميني براي اجراي آن ندارند.» انتخابات رياست‌جمهوري آينده افغانستان قرار است تابستان سال آينده برگزار شود و تعدادي از رقباي اشرف غني، رييس‌جمهور اين كشور نيز در جلسه مسكو حاضر هستند. نيويورك تايمز مي‌نويسد: «برگزاري اين نشست، دولت اشرف غني را در جايگاه بسيار سختي قرار مي‌دهد، او نه تنها اكنون با حاميان امريكايي‌اش به دليل اصرار آنها به معامله با طالبان به چالش برخورده است، حالا بايد در برابر نخبگان سياسي كشور نيز بايستد.» اشرف غني به تازگي در سخنراني خود را با محمد نجيب‌الله، رييس‌جمهور اسبق افغانستان مقايسه كرده است و مي‌گويد: «همه ما از تجربه نجيب‌الله با‌خبريم، همه مي‌دانيم كه چگونه فريب خورد، سازمان ملل به او وعده داد كه صلح را تضمين مي‌كند، اما او را با يك فاجعه رها كرد.»