مقام‌هاي فلسطيني اعراب را به تحريم كنفرانس ضد ايراني ورشو دعوت كردند
مهماني خلوت پنس و نتانياهو
شهاب شهسواري
مقام‌هاي سازمان آزادي‌بخش فلسطين و تشكيلات خودگردان فلسطيني از كشورهاي عربي خواسته‌اند تا كنفرانس ورشو را تحريم كنند. در اين نشست وزراي خارجه با عنوان «آينده صلح و امنيت در خاورميانه» كه قرار است از فردا در سطح وزراي خارجه به ميزباني مشترك امريكا و لهستان در ورشو برگزار شود، مايك پنس، معاون اول رييس‌جمهور امريكا و بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل حضور دارند. يك روز مانده به اين نشست هنوز ديگر شركت‌كنندگان در آن مشخص نشده‌اند. به تازگي اخباري در مورد بررسي طرح صلح دونالد ترامپ، موسوم به «معامله قرن» براي صلح اعراب و اسراييل در اين كنفرانس مطرح شده‌است. رياض مالكي، وزير خارجه تشكيلات خودگردان فلسطيني از همه كشورهاي عربي خواست تا از شركت در اين نشست خودداري كنند يا دست كم هيات‌هاي عالي‌رتبه به ورشو اعزام نكنند. صائب عريقات، دبيركل سازمان آزادي‌بخش فلسطين (ساف) فتح روز شنبه در واكنش به دعوتنامه ايالات متحده براي شركت مقام‌هاي فلسطيني در اين كنفرانس، تاكيد كرد كه تاكنون تماس‌هايي از سوي لهستان براي دعوت از مقام‌هاي فلسطيني در اين كنفرانس گرفته شده است اما «موضع ما در قبال اين كنفرانس روشن است: در آن شركت نمي‌كنيم و به كسي هم براي گفت‌وگو از جانب خودمان اختياري نداده‌ايم. وزارت خارجه تشكيلات خودگردان فلسطيني هم با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه اين كنفرانس «يك توطئه امريكايي» است كه قصد دارد «ابتكار صلح عربي را دور بزند و پروژه ملي فلسطين را نابود كند.» وزارت خارجه فلسطين به همه كشورها نسبت به شركت در كنفرانس ورشو هشدار داده است و اين اقدامات را «تلاش براي ايجاد يك نظم نوين جهاني و پاك‌كردن صورت مساله فلسطين» عنوان كرده‌است. مقام‌هاي فلسطيني، بعد از فدريكا موگريني، رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه و جبران باسيل، وزير خارجه لبنان، تازه‌ترين گروهي هستند كه علنا دعوت امريكا و لهستان براي شركت در كنفرانس ضدايراني ورشو را رد كرده‌اند. همزمان با روز دوم اين كنفرانس، رهبران ايران، تركيه و روسيه در شهر سوچي نشستي براي بررسي وضعيت سوريه برگزار خواهند كرد.
بايكوت معامله قرن
رياض مالكي، وزير امورخارجه تشكيلات خودگردان فلسطيني هم در گفت‌وگو با راديو صوت الفلسطين خواستار بايكوت كنفرانس ورشو از سوي كشورهاي عربي شد. اين مقام ارشد فلسطيني تاكيد كرد انتظار ما اين است كه كشورهاي عربي دست كم در هيات‌هاي سطح پايين و فرستادگاني پايين‌تر از سطح وزير خارجه در اين كنفرانس مشاركت كنند. رياض مالكي تاكيد كرده‌است: «به اعتقاد ما، كنفرانس ورشو نقشه‌اي عليه خواست فلسطينيان است.» به نوشته فاكس نيوز، عربستان سعودي و امارات متحده عربي قصد دارند وزراي خارجه خود را به اين كنفرانس اعزام كنند. اين در حالي است كه محمود عباس، روز گذشته براي ديدار با پادشاه عربستان به رياض سفر كرد. سه‌شنبه هفته پيش، پايگاه خبري اكسيوس خبر داده بود كه قرار است در كنفرانس ورشو جارد كوشنر، داماد رييس‌جمهور امريكا، بخشي از طرح موسوم به «معامله قرن» كه از سوي دولت امريكا آماده شده است را علني كند. به نوشته اكسيوس، جارد كوشنر قرار است در يكي از پنل‌هاي اين كنفرانس به سوالات مقام‌هاي حاضر در نشست در مورد جزييات نقشه «معامله قرن» پاسخ دهد. تبليغات در مورد «معامله قرن» در شرايطي مطرح مي‌شود كه امريكا پس از انتقال غيرقانوني سفارتخانه خود به قدس اشغالي، تمامي كمك‌هاي بشردوستانه و امنيتي به فلسطينيان را قطع و دفتر سازمان آزادي‌بخش فلسطين در واشنگتن را تعطيل كرده است.
برخي رسانه‌ها از احتمال بسترسازي در كنفرانس ورشو براي ديدار ميان مقام‌هاي بلندپايه كشورهاي عربي با بنيامين نتانياهو خبر داده‌اند. اسامه قسامه، سخنگوي جنبش فتح در واكنش به اين گزارش‌ها تاكيد كرد: «هر رهبر عربي كه در كنفرانس ورشو با نتانياهو ديدار كند، از پشت به آرمان قدس و مردم فلسطين خنجر زده است.» اين مقام فلسطيني تاكيد كرد كه فلسطينيان با هر شكل از «عادي‌سازي روابط با موجوديت اشغالگر اسراييلي مخالف هستند و آن را يك هديه رايگان براي تل‌آويو ارزيابي مي‌كنند.» بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اشغالگر فلسطين، مايك پنس، معاون اول رييس‌جمهور امريكا، جارد كوشنر، داماد رييس‌جمهور امريكا، جيسون گرينبلات، فرستاده ويژه امريكا در امور صلح فلسطين و مايك پمپئو وزير خارجه ايالات متحده از جمله شركت‌كنندگان اصلي و سخنرانان كنفرانس ورشو خواهند بود.
تلاش امريكا براي تسلط بيشتر بر شرق اروپا
مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا، پيش از سفر به ورشو براي شركت در اين كنفرانس، به كشورهاي اسلواكي و مجارستان هم سفر خواهد كرد. به نوشته رويترز، اين اولين سفر يك وزيرخارجه امريكا به اسلواكي بعد از 20 سال خواهد بود. يك ديپلمات امريكايي به رويترز گفته‌است كه هدف از اين سفر رايزني با مقام‌هاي كشورهاي شرق اروپا براي جلوگيري از استمرار نفوذ روسيه است. همزمان موافقت لهستان با تشكيل كنفرانس ضدايراني ورشو، با انتقاد گروهي از كارشناسان مسائل اروپا مواجه شده است. پيوتر بوراس، مدير دفتر شوراي روابط خارجي اروپا در ورشو به آسوشيتدپرس مي‌گويد: «آنچه باعث نگراني مي‌شود، اين است كه دولت لهستان نه تنها تمام تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد امريكا گذاشته، بلكه اختصاصا اين تخم‌مرغ‌ها را در سبدي گذاشته كه دست دونالد ترامپ است. قمار روي ترامپ، عواقب خطرناكي دارد، همه اين همكاري‌ها مي‌تواند باعث لطمه خوردن به روابط لهستان با شركاي اروپايي و حتي شركاي عضو ناتو شود.» يك روزنامه لهستان در گزارشي نوشته‌است كه اظهارنظر مايك پمپئو، در مورد اختصاص دستور كار كنفرانس ورشو به ايران، باعث تعجب و غافلگيري مقام‌هاي لهستان شد. بر اساس گزارش روز جمعه روزنامه ريچ‌پوسپوليتاي لهستان، پيش از اين اظهارات وزير خارجه امريكا، مقام‌هاي لهستاني ايران را در جريان برگزاري كنفرانس قرار داده‌بودند و ايران واكنش منفي به آن نشان نداده‌بود، چرا كه آن را تهديدي عليه خود محسوب نمي‌كرد. اما اظهارات پمپئو، برنامه را كاملا تغيير داد. اين روزنامه به نقل از مسعود ادريسي، سفير جمهوري اسلامي ايران در ورشو مي‌نويسد كه «اظهارات پمپئو همه چيز را خراب كرد.»
ايران همچنان در دستور كار ورشو؟
كنفرانس ورشو با محوريت ائتلاف‌سازي عليه ايران، يك ماه پيش توسط مايك پمپئو، وزير خارجه ايالات متحده امريكا اعلام شد. او كه در سفرهايي به كشورهاي عربي غرب آسيا براي توجيه تصميم امريكا براي خروج نظاميانش از سوريه به منطقه سفر كرده‌بود، ادعا كرد: «كنفرانس ورشو با هدف ثبات، صلح، آزادي و امنيت در منطقه برگزاري مي‌شود و از مهم‌ترين عناصر آن تضمين اين است كه اثر بي‌ثبات ساز ايران در منطقه از بين برود.» هر چند عنوان كنفرانس «آينده صلح و امنيت در خاورميانه» نام‌گذاري شده‌است، اما نامي از ايران در ميان مدعوين اين نشست وجود ندارد. به گفته مقام‌هاي امريكايي از 79 كشور براي شركت در اين كنفرانس دعوت شده‌است اما به گزارش رويترز، به نقل از وزارت خارجه امريكا، تنها 40 كشور براي شركت در اين كنفرانس كه قرار است از فردا آغاز شود، اعلام آمادگي كرده‌اند و معلوم نيست چه تعداد از اين كشورها در سطح وزير خارجه در آن مشاركت مي‌كنند. بعد از واكنش تند ايران به اين نشست، اواخر ماه گذشته ميلادي يك مقام امريكايي، در اظهاراتي كاملا متفاوت از سخنان مايك پمپئو به شرط پنهان ماندن نامش به خبرگزاري فرانسه گفته‌بود: «مهم است كه تاكيد كنيم اين كنفرانس يك ديدار ضدايراني يا يك اقدام براي ائتلاف‌سازي نخواهد بود.» به‌رغم اين اظهارنظرها، بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم اشغالگر فلسطين ضمن اعلام خبر ديدارش با مايك پنس، معاون رييس‌جمهور امريكا و مايك پمپئو، وزير خارجه اين كشور در حاشيه اين كنفرانس ادعا كرده است: «دستور كار اصلي اين نشست، ايران خواهد بود. اينكه چگونه از تصرف سوريه توسط ايران جلوگيري كنيم و اينكه چگونه جلوي اقدامات تجاوزكارانه ايران در منطقه را بگيريم و از همه مهم‌تر مسير ايران را در رسيدن به سلاح‌هاي هسته‌اي سد كنيم.»